Η οδική ασφάλεια των εκατοντάδων εκατ. ευρώ

Στις 25 Νοεμβρίου του 2020, το υπουργείο Υποδομών ανακοίνωσε πανηγυρικά την υπογραφή δανειακής σύμβασης ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και την «Εγνατία Οδός ΑΕ» για την υλοποίηση του Προγράμματος Επεμβάσεων Βελτίωσης Οδικής Ασφάλειας (ΠΕΒΟΑ). Το συνολικό ύψος της οδικής ασφάλειας ανερχόταν σε 470 εκατ. ευρώ, με την ΕΤΕπ να καλύπτει τα 235 εκατ. ευρώ.

Ήταν το αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης διαδικασίας, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Οδικής Ασφάλειας 2011-2020, που είχε ξεκινήσει το 2011, όταν η Εγνατία Οδός Α.Ε. ανέλαβε να υλοποιήσει τις μελέτες για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας. Οι μελέτες ολοκληρώθηκαν, με ευρωπαϊκούς πόρους, το 2015, και κατέγραψαν 7000 επικίνδυνα σημεία για ατυχήματα στις Περιφέρειες της Ελλάδας.

Σύμφωνα με αυτές τις μελέτες, για την Περιφέρεια Ηπείρου αντιστοιχεί ένα ποσό 50 εκατ. ευρώ. Πενήντα εκατ. ευρώ για επεμβάσεις στο εθνικό και στο επαρχιακό δίκτυο όλων των Περιφερειακών Ενοτήτων, επεμβάσεις αναβάθμισης και αντικατάστασης του εξοπλισμού της οδού (επαναδιαγράμμιση, πινακίδες σήμανσης, ανακλαστήρες οδοστρώματος, στηθαία ασφαλείας κ.λπ.) και επισκευής φθορών του οδοστρώματος, κατασκευής νέας επιφανειακής ασφαλτικής στρώσης, καθαρισμούς για την αύξηση της ορατότητας κ.λπ.

Ενάμιση χρόνο μετά, το ΠΕΒΟΑ δεν έχει ενεργοποιηθεί. Το πρόγραμμα δεν εξελίσσεται, η ενδεχόμενη επικαιροποίηση των μελετών δεν έχει γίνει (με εξαίρεση την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων που μαζί με το υπουργείο Υποδομών προχωρά στην επικαιροποίηση των μελετών, και την Περιφέρεια Κρήτης που, σε αυτόνομο επίπεδο, υλοποιεί μέρος της μελέτης).

Πριν από λίγες ημέρες, ο υφυπουργός Υποδομών Γιώργος Καραγιάννης, στο περιθώριο συνεδρίου, ανακοίνωσε ότι «το πρόγραμμα ΠΕΒΟΑ ανέρχεται πλέον στα 675 εκατ. και ένα μεγάλο ποσό, περίπου το 1/3, θα μοιραστεί από το υπουργείο Εσωτερικών σε Δήμους και Περιφέρειες για εντοπισμένα έργα οδικής ασφάλειας». Ο κ. Καραγιάννης δεν έδωσε περισσότερες πληροφορίες.

Την ίδια ώρα, δεν έχει ξεκαθαρίσει το μοντέλο υλοποίησης των έργων οδικής ασφάλειας. Τον Δεκέμβριο του 2019 εκδόθηκε Κοινή Υπουργική Απόφαση του Άδωνι Γεωργιάδη (Ανάπτυξης) και του Κώστα Καραμανλή (Υποδομών) σύμφωνα με την οποία φορέας διαχείρισης του ΠΕΒΟΑ ορίστηκε η «Εγνατία Οδός Α.Ε.». Όσον αφορά όμως την κατασκευή των έργων οδικής ασφάλειας, οι αρμοδιότητες μοιράζονται. Το υπουργείο Υποδομών ορίζεται ως φορέας κατασκευής σε συγκεκριμένες Περιφέρειες και η Εγνατία Οδός Α.Ε. σε άλλες Περιφέρειες, ενώ και οι ίδιες οι Περιφέρειες μπορούν να αναλάβουν την κατασκευή των έργων οδικής ασφάλειας μέσω προγραμματικών συμβάσεων με το υπουργείο και την «Εγνατία Οδός Α.Ε.».

Η Κοινή Υπουργική Απόφαση άφηνε για το μέλλον τον ορισμό των Περιφερειών που ο κάθε φορέας θα αναλάμβανε για την κατασκευή των έργων. Σε όλο αυτό το σκηνικό, υπάρχουν Περιφέρειες που επιθυμούν να έχει καθοριστικό ρόλο η «Εγνατία Οδός Α.Ε.» κι άλλες όχι. Η Περιφέρεια Ηπείρου ανήκει στη δεύτερη περίπτωση, με τον περιφερειάρχη Αλέκο Καχριμάνη να κρατά πολύ τις αποστάσεις του από την «Εγνατία Οδός Α.Ε.». Δεν θα αποτελέσει έκπληξη αν η Περιφέρεια Ηπείρου αναλάβει η ίδια την κατασκευή του έργου.

Προς το παρόν, πάντως, το ΠΕΒΟΑ περιορίζεται σε ανακοινώσεις της ηγεσίας του υπουργείου Υποδομών.