Η διαχείριση των απορριμμάτων και οι μεγάλες αντιδικίες

Με μια μακροσκελή τοποθέτηση ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέκος Καχριμάνης έρχεται να απαντήσει εκ νέου για τη διαχείριση των απορριμμάτων και να υπεραμυνθεί των ενεργειών της περιφερειακής αρχής, βάζοντας απέναντι τον Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) και τη θυγατρική εταιρίας της ΤΕΡΝΑ, την «Αειφορική Ηπείρου» που διαχειρίζεται τη Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) στο Ελευθεροχώρι Δωδώνης. Πιο συγκεκριμένα, έβαλε απέναντι δύο ανώτατα διευθυντικά στελέχη της εταιρίας.

Η τοποθέτηση του κ. Καχριμάνη έγινε κατά τη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Ηπείρου, μετά από επερώτηση που κατέθεσε η «Λαϊκή Συσπείρωση» σχετικά με «τα μέτρα ανακούφισης των Δήμων για τη διαχείριση των απορριμμάτων». Η διαδικασία ήταν αρκετά… στεγνή: Ο Γιώργος Πρέντζας από τη «Λαϊκή Συσπείρωση» διάβασε την επερώτηση και ο κ. Καχριμάνης απάντησε (προβλέπεται έγγραφη απάντηση). Και από κει και πέρα καμία ανταπάντηση, καμία συζήτηση.

Ο κ. Καχριμάνης αφού υπενθύμισε ότι η ΜΕΑ έγινε με Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), υποστήριξε ότι το εργοστάσιο «είναι δημόσια περιουσία και μόνο τη διαχείρισή του έχει αναλάβει η εταιρία».

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην αντιδικία που υπάρχει εδώ και δυόμισι χρόνια μεταξύ της Περιφέρειας Ηπείρου και της «Αειφορική Ηπείρου», η οποία έχει καταλήξει σε διαιτησία. Η Περιφέρεια Ηπείρου διεκδικεί από την «Αειφορική Ηπείρου» ένα ποσό και η «Αειφορική Ηπείρου» από την Περιφέρεια Ηπείρου άλλο ένα ποσό. Ο κ. Καχριμάνης απέφυγε να αναφερθεί σε νούμερα. Παλιότερα όμως είχε γίνει λόγος για διεκδίκηση αξιώσεων εκ μέρους της εταιρίας που φτάνουν στα 4 εκατομμύρια περίπου.

Η όλη διαδικασία της διαιτησίας (με τα νομικά έξοδα να είναι αρκετά υψηλά) δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Το διαιτητικό δικαστήριο δεν έχει εκδώσει ακόμα την απόφαση.

Ο κ. Καχριμάνης ήταν αναλυτικός επί της δικαστικής μάχης με την εταιρία (δεδομένου ότι αποτελούσε και βασικό σκέλος της επερώτησης της «Λαϊκής Συσπείρωσης»).

Σύμφωνα λοιπόν με τα όσα είπε:

-Οι αξιώσεις που υπέβαλε σε διαιτησία τον Ιούλιο του 2019 η εταιρεία αφορούν ποινική ρήτρα που της επέβαλε η Περιφέρεια, απαιτήσεις για ζημιά που υπολογίζει ότι της προκάλεσε η καθυστέρηση στην έναρξη λειτουργίας του εργοστασίου και απαιτήσεις για απώλεια εσόδων μέχρι το τέλος του 2020, όπως ισχυρίσθηκε, τις οποίες διεκδίκησε προκαταβολικά.

-Ως προς την ποινική ρήτρα: η εταιρία είχε δεσμευτεί να παραδώσει το εργοστάσιο έτοιμο για λειτουργία στις 21 Ιανουαρίου 2019. Η σύμβαση που είχε υπογράψει όριζε πως, αν δεν παραδινόταν αυτή την ημερομηνία, έπρεπε να καταβάλει στην Περιφέρεια εφάπαξ αποζημίωση 50.000 ευρώ και επιπλέον 10.000 ευρώ για κάθε ημέρα καθυστέρησης.

Για να ξεκινήσει όμως το εργοστάσιο τη λειτουργία έπρεπε ο Ανεξάρτητος Ελεγκτής να βεβαιώσει πως οι δοκιμές απέδειξαν πως όλα λειτουργούν καλά.

-Ο Ανεξάρτητος Ελεγκτής ήταν πολυεθνική με εξειδικευμένες γνώσεις στον τομέα των αποβλήτων. Τον είχε προτείνει η εταιρία και αυτή τον πλήρωνε. Έτσι προβλεπόταν  από τη διακήρυξη του διαγωνισμού που είχε έρθει από το Υπουργείο Ανάπτυξης. Στις 21 Ιανουαρίου 2019 ο Ανεξάρτητος Ελεγκτής αρνήθηκε να εκδώσει το πιστοποιητικό για 14 διαφορετικούς  λόγους. Δύο μόνο λόγοι αφορούσαν τους Δήμους της Ηπείρου και οι υπόλοιποι δώδεκα την εταιρία.

Ως προς τους Δήμους, ο Ανεξάρτητος Ελεγκτής ανέφερε ότι δεν είχαν προσκομίσει τις ποσότητες που απαιτούνταν και ότι προσκομίστηκαν σκουπίδια από 16 μόνο Δήμους επί συνόλου 18.

Ξεκίνησε νέος κύκλος δοκιμών για 63 ημέρες, όπως απαιτούσε η τεχνολογία που είχε προσφέρει η εταιρία. Εντέλει το πιστοποιητικό εκδόθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. Όμως και στον δεύτερο κύκλο των δοκιμών, οι ποσότητες των σκουπιδιών που μεταφέρθηκαν από τους Δήμους ήταν μικρότερες λόγω των δύσκολων καιρικών συνθηκών και ένας Δήμος μετέφερε μόνο τις τελευταίες ημέρες. «Πιστοποιητικό όμως εκδόθηκε, που σημαίνει ότι το πρόβλημα στις πρώτες δοκιμές δεν προκλήθηκε από την πλευρά των Δήμων και της Περιφέρειας» τόνισε.

-Οι 12 λόγοι που αφορούσαν την εταιρία και ο Ανεξάρτητος Ελεγκτής αρνήθηκε να εκδώσει το πιστοποιητικό στην ώρα του, είναι όλοι τεχνικοί. Ο πιο «ασήμαντος» από όλους είναι ότι στις 21 Ιανουαρίου 2019 που το εργοστάσιο έπρεπε να λειτουργεί, η εταιρία όχι μόνο δεν είχε εκδώσει άδεια λειτουργίας, αλλά δεν είχε καταθέσει ούτε την αίτηση για την άδεια. Χωρίς άδεια θα το λειτουργούσε;

Το πιστοποιητικό δεν αρνήθηκε να το εκδώσει στην ώρα του η Περιφέρεια αλλά ο Ανεξάρτητος Ελεγκτής που  η εταιρία τον είχε διαλέξει και αυτή τον πλήρωνε. Η Περιφέρεια επέβαλε τις ρήτρες όπως όριζε η σύμβαση.

-Ως προς τις απαιτήσεις της εταιρίας για απώλεια εσόδων:

«Οι απαιτήσεις για μας είναι εξωπραγματικές» είπε ο κ. Καχριμάνης. Και συνέχισε: Τον Ιούλιο του 2019 διεκδικούσε  αποζημιώσεις μέχρι τον Δεκέμβριο του 2020, δηλαδή όπως λέμε για μελλοντικά δεδουλευμένα. Η εταιρία, όποια νόμιμη απαίτηση έχει, την υποβάλλει στην Περιφέρεια και αφού ελέγχεται, πληρώνεται.
«Και πραγματικά μάς προξενεί εντύπωση τι επεδίωκε η εταιρία τον Ιούλιο του 2019 όταν κατέθεσε την αίτηση για ανύπαρκτες απαιτήσεις της» υπογράμμισε.

Επιπλέον με την ίδια αίτηση διεκδικεί και διαφυγόντα έσοδα από τρίτους για τις δύο πρώτες χρονιές. Τα έσοδα αυτά προέρχονται από πωλήσεις δευτερογενών προϊόντων, όπως είναι χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, ενέργεια κλπ. Τέτοια απαίτηση όμως δεν έχει υποβάλει ποτέ μέχρι σήμερα στην Περιφέρεια ούτε έχει αναλύσει πουθενά πώς υπολογίζει αυτές τις αξιώσεις.

Σύμφωνα μάλιστα με τη σύμβαση, όπως ανέφερε ο κ. Καχριμάνης, η εταιρία, για να πουλήσει δευτερογενή, πρέπει πρώτα να υποβάλει στην Περιφέρεια το σχέδιο της συμφωνίας με τον αγοραστή για να ελεγχθούν οι τιμές πώλησης. Μέχρι σήμερα δεν έχει καταθέσει ούτε ένα, για αυτό και η Περιφέρεια κατέθεσε στο Διαιτητικό Δικαστήριο ανταίτηση λογοδοσίας και επίδειξης εγγράφων. «Δηλαδή ζητάμε από το Δικαστήριο να μας καταθέσει η εταιρία παραδείγματος χάριν  τιμολόγια πώλησης για να ενημερωθεί η Περιφέρεια και οι πολίτες της Ηπείρου πώς προκύπτουν οι αξιώσεις της».

-Το Διαιτητικό Δικαστήριο αποτελείται από τρεις δικαστές, έναν όρισε η εταιρία και πρόκειται για συνταξιούχο δικαστή του Συμβουλίου της Επικρατείας και έναν όρισε η Περιφέρεια και πρόκειται για εν ενεργεία Καθηγητή της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον τρίτο τον ορίζουν αυτοί οι δύο, αλλά επειδή δεν συμφώνησαν, τον όρισε το Πρωτοδικείο Αθηνών και είναι συνταξιούχος δικαστής του Αρείου Πάγου. Είμαστε σε αναμονή της απόφασης, η οποία προσβάλλεται στο Πολιτικό Εφετείο Αθηνών και η απόφαση του Εφετείου στον Άρειο Πάγο.

Σε αυτό το σημείο ο κ. Καχριμάνης μίλησε και για «’περίεργα’ παιχνίδια στα οποία οι υπεύθυνοι της εταιρίας επιχείρησαν να εμπλέξουν την περιφερειακή αρχή, ψευδορκώντας. Η αντίδρασή μου ήταν αυτή που έπρεπε. Τα ‘μάζεψαν’ λέγοντας πως τα είπαν εκ παραδρομής». Και κατηγόρησε ορισμένους για άσκηση πολιτικής στην Ήπειρο. Η αιχμή πήγαινε κυρίως στον διευθύνοντα σύμβουλο της «Αειφορική Ηπείρου» Γιώργο Αγραφιώτη. 

«Δεν ξέρω αν έχουν καταλάβει ορισμένοι πως το πολιτικό παρελθόν τους δεν τους νομιμοποιεί να ασκούν πολιτικές στην Ήπειρο. Έχω ζητήσει την απομάκρυνση του διευθύνοντα συμβούλου και του αναπληρωτή του, για το καλό του έργου. Στην Ήπειρο η εταιρία ήρθε να επεξεργαστεί τα σκουπίδια, τηρώντας τις συμφωνίες, και τίποτε παραπάνω. Και εγώ η εντολή που πήρα από τους Ηπειρώτες είναι να εκπροσωπώ τα συμφέροντά τους και όχι τα συμφέροντα της εταιρίας. Αν έκανα ‘τα στραβά μάτια’, όπως θα βόλευε ορισμένους, μέλι-γάλα θα ήταν οι σχέσεις μας» είπε.

 ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ

Ο κ. Καχριμάνης μίλησε και για τη δυνατότητα επαναδιαπραγμάτευσης της σύμβασης που έχει υπογραφεί μεταξύ Περιφέρειας Ηπείρου και «Αειφορική Ηπείρου».

Όπως ανέφερε, κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει, εφόσον αλλάξουν τα δεδομένα με βάση τα οποία υπογράφηκε η σύμβαση. Ένα τέτοιο δεδομένο θα μπορούσε να προκύψει από την αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, το ΠΕΣΔΑ Ηπείρου, την οποία έχει αναλάβει ο ΦΟΔΣΑ.

«Τα στοιχεία που θα μας υποβάλει για έγκριση πρέπει να ανταποκρίνονται στα πραγματικά δεδομένα της Ηπείρου. Το λέω τώρα για να μην έχουμε άλλου είδους μπλεξίματα στη συνέχεια…» είπε χαρακτηριστικά.

Σε αυτό το σημείο ζήτησε από τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης να είναι προσεκτικοί στις δηλώσεις τους. «Το επισημαίνω γιατί στη διαδικασία της διαιτησίας, η εταιρία, για να ενισχύσει τις διεκδικήσεις της σε βάρος των συμφερόντων της Ηπείρου, επικαλέστηκε και ισχυρισμούς του ΦοΔΣΑ» είπε χωρίς να εισέλθει σε λεπτομέρειες

ΟI ΣΤΑΘΜΟΙ ΜΕΤΑΦΟΡΤΩΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

Για τους Σταθμούς Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων επέμεινε ότι το πρόβλημα βρίσκεται στον ΦοΔΣΑ ο οποίος πρέπει να συμπράξει στην έναρξη της δοκιμαστικής λειτουργίας, όπως είπε, και μετά να του παραδοθούν οι σταθμοί.

«Η Περιφέρεια Ηπείρου που ανέλαβε με την προγραμματική σύμβαση να παραδώσει τους ΣΜΑ ‘με το κλειδί’ που λένε, προνόησε  με την ένταξη του έργου να θεσμοθετηθούν και 45 θέσεις εργασίας ως μόνιμο προσωπικό του ΦΟΔΣΑ. 21 οδηγοί και 24 εργαζόμενοι διαφόρων ειδικοτήτων (εργατοτεχνικό προσωπικό). Η αμοιβή έχει φιξαρισθεί σε 20.000 ευρώ το άτομο ετησίως, δηλαδή 1.500 ευρώ το μήνα. Επίσης με προϋπολογισμένες όλες τις δαπάνες, το τέλος εισόδου σε κάθε ΣΜΑ έχει ορισθεί δεσμευτικά από 18 έως 21 ευρώ. Οι υπολογισμοί αυτοί έγιναν λαμβάνοντας υπόψη και το κατά κεφαλή εισόδημα του Ηπειρώτη. Ο ΦοΔΣΑ, ενώ έπρεπε να ξεκινήσει τη διαδικασία πρόσληψης 45 εργαζομένων, που το έχει ανάγκη η Ήπειρος, επιχείρησε να αναθέσει τη λειτουργία τους  σε εργολάβο με υπερπολλαπλάσιο κόστος. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα και αυτό έχουμε προτείνει, η λειτουργία των ΣΜΑ να γίνει με προσωπικό των δήμων και ήδη έχουμε αιτήσεις για προγραμματική σύμβαση από Δήμους.  Οπότε σταματήστε πλέον να ρίχνετε μομφή στην Περιφέρεια» τόνισε.

Υποστήριξε επίσης ότι η μεταφορά των απορριμμάτων στο εργοστάσιο δεν επηρεάζεται από τη λειτουργία των ΣΜΑ. Όπως είπε, οι 8 ΣΜΑ δεν εξυπηρετούν όλους τους Δήμους – ο περιφερειακός σχεδιασμός προβλέπει κι άλλους ΣΜΑ. Επεσήμανε εκ νέου ότι «δεν είναι τυχαίο ότι αυτοί που δεν μεταφέρουν τα απορρίμματα στο εργοστάσιο. είναι Δήμοι που υπάγονται σε συγκεκριμένο ΧΥΤΥ, αυτόν της Βλαχέρνας». Πρόσθεσε δε ότι η Περιφέρεια έχει ενημερώσει την εταιρία που διαχειρίζεται τον ΧΥΤΥ και τους Δήμους για παραβίαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και της σύμβασης. Κατηγόρησε επίσης τον ΦοΔΣΑ ότι αρνείται να χορηγήσει στοιχεία για τις ποσότητες των σκουπιδιών που μεταφέρονται σε αυτόν τον ΧΥΤΥ.

Για το τέλος ταφής απορριμμάτων, ο κ. Καχριμάνης είπε ότι δεν είναι αρμοδιότητα της Περιφέρειας. «Έχοντας η Ήπειρος  ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων,  μπορεί ο αρμόδιος φορέας να διεκδικήσει και μείωση, ακόμη και κατάργηση του τέλους ταφής. Σε μια τέτοια πρωτοβουλία η Περιφέρεια θα είναι αρωγός του» τόνισε.

Τέλος υπεραμύνθηκε εκ νέου των ενεργειών της περιφερειακής αρχής στην υπόθεση της μεταφοράς του υπολείμματος, λέγοντας ότι «στο υπόλειμμα η Περιφέρεια κατάφερε το ‘αδύνατο’: να μην επιβαρύνεται κανένας Ηπειρώτης». Τέλος, έβαλε κατά Δήμων που, ενώ εισπράττουν ανταποδοτικά τέλη, δεν τα αποδίδουν, αναφέροντας ότι οι μόνοι συνεπείς είναι οι Δήμοι Ιωαννιτών, Ζίτσας, Κόνιτσας, Πωγωνίου, Ζαγορίου, Βορείων Τζουμέρκων, Πρέβεζας, Φιλιατών και Σουλίου.

«Δεν είναι κατανοητό να κατηγορείται η Περιφέρεια γιατί εφαρμόζει τις συμβάσεις που έχει υπογράψει και προσπαθεί να αποτρέψει διαδικασίες που αποβαίνουν σε βάρος των δημοτών» ήταν η τελική τοποθέτηση του κ. Καχριμάνη.