Η αναγκαία επιστροφή της πολιτικής στην αυτοδιοίκηση

Του Θωμά Μπέγκα*

Το συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, ήταν η αφορμή για ξαναμιλήσουμε δειλά δειλά με όρους πολιτικής για την αυτοδιοίκηση.

Οι δημοκρατικά εκλεγμένοι εκπρόσωποι των δήμων της χώρας, ως όφειλαν, «συγκρούστηκαν» με την κυβέρνηση και διεκδίκησαν.

Καυτηριάστηκε από όλους, ανεξαρτήτως πολιτικής αφετηρίας, η ανισότιμη σχέση του πρώτου βαθμού της αυτοδιοίκησης με τις Περιφέρειες και τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις. Αυτή η δεδομένη σήμερα πατερναλιστική σχέση που οδηγεί σε υποτέλεια.

Επανήλθε το αίτημα για μια πραγματικά πολυεπίπεδη διακυβέρνηση με την αυτοδιοίκηση του πρώτου βαθμού ανεξάρτητη και αυτόνομη διοικητικά και οικονομικά.

Βοηθούσης της πανδημίας την τελευταία διετία διανύσαμε μια περίοδο που κυριάρχησε το απολιτίκ. Μια συνθήκη που βολεύει άλλωστε την εκάστοτε κεντρική εξουσία. Κυριάρχησε η άποψη να πολιτευόμαστε με την λογική των δημοσίων σχέσεων. Μηδενική «σύγκρουση» με την κυβέρνηση για να μην γίνουμε δυσάρεστοι και χάσουμε την επικοινωνία με τον όποιον υπουργό, πιστεύοντας ότι οι καλές προσωπικές δημόσιες σχέσεις από μόνες τους θα επιφέρουν οφέλη στον τόπο.

Προσεγγίζοντας όμως αυτή την αντίληψη με έναν διαφορετικό τρόπο καταλαβαίνουμε ότι καταργείται κάθε έννοια αλληλεγγύης μεταξύ των αυτοδιοικητικών και δημιουργείται ένα περιβάλλον ανθρωποφαγίας στη λογική «τώρα είμαι δήμαρχος και βασιζόμενος αποκλειστικά στο να έχω καλές προσωπικές σχέσεις με την κεντρική εξουσία να πάρω ότι περισσότερο μπορώ, ελπίζοντας να επανεκλεγώ».

Επαιτεία λοιπόν κι όχι διεκδίκηση, στο βωμό της πιθανής προσωπικής καταξίωσης.

Με την μέθοδο αυτή δεν επιτυγχάνουμε καμία θεσμική κατοχύρωση υπέρ της αυτοδιοίκησης και το χειρότερο από όλα, σε μια κατάσταση που έχει καταστήσει τη διοίκηση αναποτελεσματική εξαιτίας αντικειμενικών δυσκολιών για όλες τις δημοτικές αρχές διαχρονικά, αντί να ενώνουμε τις δυνάμεις μας για να διεκδικήσουμε δυναμικά την βελτίωση των θεσμών, παίζουμε επικοινωνιακά παιχνίδια.

Όταν είμαστε στην αντιπολίτευση, ασκούμε κριτική στη δημοτική αρχή για ανικανότητα και αναποτελεσματικότητα στην παραγωγή έργου. Αλλά όταν γινόμαστε δημοτική αρχή, οι όποιες καθυστερήσεις στο έργο μας ανάγονται στις χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες του ελληνικού δημοσίου, την έλλειψη προσωπικού, κ.τ.λ., που δεν μας επιτρέπουν να είμαστε όσο παραγωγικοί επιθυμούσαμε, καταλήγοντας έτσι στο συμπέρασμα ότι μια τετραετία δεν φτάνει για να ολοκληρώσουμε το έργο μας...

Αυτό που περιέγραψα πιο πάνω απεικονίζει με ακρίβεια τον τρόπο με τον οποίο πολιτεύεται η σημερινή δημοτική αρχή και στα Γιάννενα.

Απολιτίκ, προβολή της προσωπικότητας του Δημάρχου και της ικανότητάς του να μπαίνει στο γραφείο του πρωθυπουργού και των υπουργών, καμία διάθεση για «σύγκρουση» ή διεκδίκηση και στο τέλος το συμπέρασμα ότι μια τετραετία δεν φτάνει.

Ας ελπίσουμε ότι η επιστροφή στην κανονικότητα, μετά την πανδημία, θα είναι και η αφετηρία της επανεκκίνησης της πολιτικής στην αυτοδιοίκηση, διεκδικώντας την αυτονομία και την αξιοπρέπειά της με θεσμική κατοχύρωση προς το συμφέρον της χώρας και των δημοτών.

*Ο Θωμάς Μπέγκας είναι πρώην δήμαρχος Ιωαννίνων και επικεφαλής της παράταξης «Ενότητα Πολιτών-Νέα Γιάννενα»