Ευρωπαϊκό Συμβούλιο: Όλα δείχνουν το «σχέδιο» Μελόνι στο μεταναστευτικό

Το μεταναστευτικό ιδίως το Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου του μπλοκ, το οποίο πρόκειται να τεθεί σε ισχύ έως το 2026, θα είναι το βασικό θέμα στο σημερινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μεταξύ των ηγετών της ΕΕ

Ορισμένες χώρες της ΕΕ, υπό την πίεση του αυξανόμενου αντιμεταναστευτικού αισθήματος, έχουν επαναφέρει προσωρινούς συνοριακούς ελέγχους. Οι ηγέτες αναμένεται να επικεντρωθούν στους μετανάστες των οποίων οι αιτήσεις ασύλου απορρίπτονται, ενώ εξετάζονται προτάσεις για κόμβους επιστροφής και ισχυρότερες πολιτικές επιστροφής.

Η συζήτηση έχει ενταθεί σημαντικά από τότε που η ΕΕ ολοκλήρωσε τον Μάιο μια συνολική αναθεώρηση του εγχειριδίου κανόνων για το άσυλο, ολοκληρώνοντας σχεδόν τέσσερα χρόνια επίπονων διαπραγματεύσεων που οι επικριτές πίστευαν ότι δεν θα πετύχαιναν ποτέ.

Παρά το ορόσημο, το οποίο οι Βρυξέλλες χαιρέτισαν ως «ιστορικό», ένας αυξανόμενος αριθμός κυβερνήσεων έχει εμφανιστεί απαιτώντας περισσότερη δράση για να σταματήσουν οι παράτυπες διελεύσεις των συνόρων και να περιοριστούν οι αιτήσεις ασύλου, οι οποίες έφτασαν τις 1.129.000 πέρυσι.

Η συζήτηση έχει στραφεί σε «καινοτόμες λύσεις», με μεγάλη έμφαση στις απελάσεις.

Για χρόνια, η ΕΕ αγωνίζεται να στείλει πίσω τους αιτούντες άσυλο των οποίων οι αιτήσεις για διεθνή προστασία έχουν απορριφθεί. Το πρόβλημα αφορά τη νομοθεσία (διαφορετικές προσεγγίσεις για τη διενέργεια απελάσεων), τη διοίκηση (οι εντολές επιστροφής δεν αναγνωρίζονται μεταξύ των κρατών μελών), την επιβολή του νόμου (οι αρχές χάνουν από τα μάτια τους τους μετανάστες) και τη διπλωματία (οι χώρες προέλευσης αρνούνται να πάρουν πίσω τους υπηκόους τους).

Το περίπλοκο τοπίο έχει αφήσει το μπλοκ με ένα υποτονικό ποσοστό επιτυχών απελάσεων, μεταξύ 20% και 30%, ένα ποσοστό που οι πρωτεύουσες θέλουν απεγνωσμένα να αυξήσουν.

Μια ιδέα που έχει μετατραπεί από εξειδικευμένη σε κυρίαρχη είναι η δημιουργία των λεγόμενων «κόμβων επιστροφής» εκτός της επικράτειας της ΕΕ. Σύμφωνα με το μη δοκιμασμένο σχέδιο, οι χώρες θα μεταφέρουν τους μετανάστες των οποίων οι αιτήσεις ασύλου έχουν απορριφθεί σε αυτά τα εξωτερικά κέντρα και θα τους αναγκάζουν να περιμένουν εκεί μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία απέλασης.

Αυτή η λογική διέπει το πρωτόκολλο Ιταλίας-Αλβανίας, το οποίο είναι ήδη σε λειτουργία. Τα Τίρανα, ωστόσο, έχουν προειδοποιήσει ότι η μεταχείριση είναι «αποκλειστική» για τη Ρώμη.

Εκμεταλλευόμενη τη δυναμική, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προσέφερε την πιο ρητή υποστήριξη των «κόμβων επιστροφής» μέχρι σήμερα. Σε μια επιστολή δέκα σημείων προς τους ηγέτες της ΕΕ, υποσχέθηκε μια νέα προσέγγιση στις απελάσεις, χρησιμοποιώντας τις πολιτικές θεωρήσεων και εμπορίου ως μοχλό πίεσης για να πείσει τις απρόθυμες χώρες να δεχτούν τους πολίτες τους. Μίλησε επίσης για αναθεώρηση των κανόνων ώστε να επιτρέπεται η κράτηση και η απέλαση όσων θεωρούνται απειλή για τη δημόσια τάξη.

«Η μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ μπορεί να είναι βιώσιμη μόνο εάν επιστρέφονται αποτελεσματικά όσοι δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στην ΕΕ», έγραψε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Με πληροφορίες από Euronews. Φωτογραφία αρχείου: Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (με την πλάτη στο φακό) με την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι σε  παλαιότερη σύνδο του Ευρωπαϋκού Συμβολίου/European Union