ΕΣΠΑ: Ζητείται όραμα από τους Δήμους

Μια πρώτη επαφή για το σχεδιασμό της επόμενης προγραμματικής περιόδου, είχε η Διαχειριστική Αρχή της Περιφέρειας Ηπείρου με τους Δήμους, μέσω του διοικητικού συμβουλίου της ΠΕΔ.

Τα δεδομένα, από πλευράς Δήμων (των μικρότερων τουλάχιστον), δεν έδειξαν να έχουν αλλάξει. Τα βασικά ζητήματα που έθεσαν ήταν η «κοινή στάση» απέναντι στις προσκλήσεις, ζητώντας από τη Διαχειριστική να γίνει πιο συγκεκριμένη για το πότε θα ξεκινούν οι προσκλήσεις και με ποια σειρά.

Η Διαχειριστική από την πλευρά της έκανε μια αναλυτική παρουσίαση των πέντε στόχων-αξόνων και των αντίστοιχων προϋπολογισμών.

Η πρώτη εντύπωση είναι ότι οι Δήμοι δεν μπορούν εύκολα να «ευθυγραμμιστούν» με τις απαιτήσεις, χωρίς να φταίνε πάντα αυτοί, ωστόσο.

Η επιμονή δημάρχων όπως για παράδειγμα του δημάρχου Ζαγορίου Γιώργου Σουκουβέλου για υπο-δράσεις και τα ποσά που προϋπολογίζονται γι αυτές (όπως π.χ. η ύδρευση, γενικά), έδειξε ότι οι Δήμοι αισθάνονται πιο «άνετα» με προγράμματα και προϋπολογισμούς που απευθύνονται σε πιο… «πεζές» ανάγκες, από τα πλαίσια που βάζει το ΕΣΠΑ.

Η Διαχειριστική από την πλευρά της, είπε σε όλους τους τόνους, ότι αφενός, χρόνος υπάρχει, αφετέρου απαιτούνται ώριμες μελέτες. Μια έκφραση που τείνει να «στοιχειώσει» πλέον τον προγραμματισμό…

Αναλυτικά, εκ μέρους της Διαχειριστικής Αρχής, η Εύη Παπανικολάου και ο Νίκος Μπαλτογιάννης, παρουσίασαν το περίγραμμα:  

• Στόχος Πολιτικής 1, 51,2 εκατ. ευρώ: Μία εξυπνότερη Ευρώπη. Αφορά έργα νέων τεχνολογιών και καινοτομίας, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, παραγωγικές επενδύσεις με προσανατολισμό τις νέες τεχνολογίες, τουρισμό και παρακίνηση συνεργασιών μεταξύ επιχειρήσεων, άρση εμποδίων σε βάρος Ατόμων με Αναπηρίες. Στα ΠΕΠ θα χρηματοδηθούν μικρά επενδυτικά σχέδια δημόσιας δαπάνης έως 200.000 ευρώ και δημόσιες επενδύσεις προϋπολογισμού έως 1 εκατ. ευρώ.
• Στόχος Πολιτικής 2, 81,5 εκατ. ευρώ: Μια πιο πράσινη Ευρώπη. Αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων, διανομή ενέργειας, Κυκλική οικονομία και επιχειρηματικότητα, τη βιοοικονομία και τη διαχείριση απορριμμάτων σε ένα ειδικό μέρος, καθώς και τους υδάτινους πόρους. Στα ΠΕΠ επιτρέπονται δράσεις επεξεργασίας και διαχείρισης λυμάτων, έργα ύδρευσης, μικρές υποδομές διαχείρισης στερεών αποβλήτων, μικρά αντιπλημμυρικά έργα και έργα ενεργειακής εξοικονόμησης.
• Στόχος Πολιτικής 3, 29,6 εκατ. ευρώ: Μια πιο διασυνδεδεμένη Ευρώπη. Αφορά την κινητικότητα, Τεχνολογίες Πληροφορικής και τη ψηφιακή συνδεσιμότητα μεταξύ των πολιτών, την ανάπτυξη δικτύων πληροφορικής, σιδηροδρομικών μεταφορών και θαλάσσιων μεταφορών και έργα συνδέσεων σε λιμένες, αστικές μεταφορές σε πόλεις και ηπειρωτικές περιοχές, τη βιώσιμη αστική κινητικότητα, με μέσα φιλικά προς το περιβάλλον και μέσα σταθερής τροχιάς, την ηλεκτροκίνηση, κτλ.
• Στα ΠΕΠ θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν έργα εθνικής, περιφερειακής και τοπικής οδοποιίας.
• Στόχος Πολιτικής 4, 161,3 εκατ. ευρώ: Μια πιο Κοινωνική Ευρώπη. Περιγράφει υποδομές και δομές για την απασχόληση με προτεραιότητα τις ηλικίες 18-29 ετών, μακροχρόνια ανέργους, ΑμεΑ και πρόσφυγες, την Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση, την ενίσχυση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, επενδύσεις σε υποδομές και δομές δημόσιας υγείας.
• Στόχος Πολιτικής 5, 72,2 εκατ. ευρώ: Μια Ευρώπη πιιο κοντά στους πολίτες. Το κεντρικό σημείο εδώ είναι οι Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ) σε αστικές και άλλες περιοχές.

Συνολικά, για την Ήπειρο προβλέπονται 299,036 εκατ. ευρώ για έργα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και 104,257 εκατ. ευρώ για δράσεις του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου.

Ο κ. Μπαλτογιάννης διευκρίνισε ότι δεν χρηματοδοτούνται: Αεροδρόμια, ΧΥΤΥ, ΧΥΤΑ (εκτός από παροπλισμό τους), εξαγωγή ορυκτών, σιδηροδρομικό υλικό, προβληματικές επιχειρήσεις. Τόσο αυτός, όσο και η κα Παπανικολάου ενημέρωσαν ότι στις πρώτες επαφές με την κυβέρνηση, έχει ζητηθεί αύξηση του ΠΕΠ για επιχειρηματικά σχέδια, καθώς και διευκρινίσεις σχετικά με επενδύσεις ενεργειακής αποδοτικότητας, αλλά και για μεγαλύτερο χρόνο απασχόλησης ανέργων, έως και 36 μήνες, ει δυνατόν.

«Θέλουμε να μας πείτε τις προτεραιότητες για τον κάθε Δήμο» είπε η κα Παπανικολάου, διευκρινίζοντας αργότερα ότι θα υπάρξει παράταση στη διαβούλευση, μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου.

Από την πλευρά τους οι δήμαρχοι, δεν ήταν ακριβώς στο ίδιο «μήκος κύματος», της «ολιστικής αντιμετώπισης», στην οποία τους κάλεσε να συμμετέχουν ο πρόεδρος της ΠΕΔ Χρήστος Ντακαλέτσης.

Ο δήμαρχος Άρτας Χρήστος Τσιρογιάννης κατέθεσε ένα αίτημα πιο μεγάλου… εύρους από τα έργα υποδομής, ζητώντας να αλλάξουν τα κριτήρια ένταξης στα σχέδια Βιώσιμα Αστικής Ανάπλασης. 

Ο κ. Ντακαλέτσης πάντως, είπε πως είναι προτιμητέα μια δομή τύπου Leader και αναπαρήγαγε την πρόταση της ΚΕΔΕ για δημιουργία και θεσμοθέτηση σε επίπεδο Περιφέρειας, κοινού οργάνου της Περιφέρειας και της Π.Ε.Δ., με τη συμμετοχή και αναπτυξιακών φορέων που υλοποιούν προγράμματα LEADER, ως κοινού οργάνου που θα διασφαλίσει την αποτελεσματική συνεργασία».

Επίσης, πρότεινε να υποστηριχθεί το μοντέλο των Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων (ΟΧΕ) λέγοντας μεταξύ άλλων ότι «είναι σκόπιμο να υπάρξει μια ομάδα εργασίας για να πάμε στη συνέχεια με ολοκληρωμένες προτάσεις. Όχι σε τίτλους έργων όπως γινόταν από τη δεκαετία του ’80. Ολιστικά πρέπει να δούμε την ανάπτυξη της Ηπείρου».

Τοποθετήθηκαν επίσης, σε αντίστοιχο κλίμα οι δήμαρχοι Κεντρικών  Τζουμέρκων Χρ. Χασιάκος και Πάργας Ν. Ζαχαριάς. Δεν τοποθετήθηκε ο  εκπρόσωπος του Δήμου Ιωαννιτών, Βαγγέλης Πήχας.

Εν τέλει, η διοίκηση της ΠΕΔ αποφάσισε να γίνει διαβούλευση στα δημοτικά συμβούλια και «πολύ πιθανά» σύμφωνα με την ανακοίνωση, να επανέλθει για να διαμορφώσει τις τελικές προτάσεις ως τις 15 Φεβρουαρίου που λήγει η (παρατεταμένη) διαβούλευση για τους φορείς.