Εδώ και τρία περίπου χρόνια, όταν και τα Γιάννενα κλήθηκαν να διαχειριστούν κι αυτά με τη σειρά τους το προσφυγικό ζήτημα, υπήρξαν και καλές και κακές στιγμές. Αν και με αρκετές δυσκολίες στην αρχή, οι φορείς κατάφεραν να συνεργαστούν τελικά. Καταλυτικό ρόλο έπαιξε εκείνη την εποχή και η έλευση στα Γιάννενα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, με τους φορείς να έχουν απέναντί τους τον πιο επίσημο οργανισμό σε θέματα ανθρωπιστικής βοήθειας.
Το επόμενο διάστημα, οι τοπικοί φορείς θα πρέπει να έχουν έναν πιο ενεργό ρόλο ιδίως στην ένταξη των προσφύγων στην κοινωνία. Είναι γεγονός ότι το νέο μοντέλο διαχείρισης έχει αργήσει –κάτι που αποδίδεται και στις επερχόμενες εκλογές, όχι μόνο σε τοπικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Την ίδια στιγμή, ήσυχα και αθόρυβα, οι πρόσφυγες προσπαθούν να βρουν τους ρυθμούς τους είτε στα διαμερίσματα που διαμένουν είτε στη δομή της «Αγίας Ελένης» ή στο κέντρο φιλοξενίας του Κατσικά. Η τελευταία περίπτωση είναι και η πιο δύσκολη, καθώς το κέντρο του Κατσικά είναι πια ένα μεγάλο κέντρο, που φιλοξενεί σχεδόν 900 πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο. Και μάλιστα, είναι από τα λίγα κέντρα στην Ελλάδα που δεν έχουν πολιτική ηγεσία.
Η δομή της πρώην παιδόπολης «Αγία Ελένη» στα όρια των Δήμων Ιωαννιτών και Ζίτσας, από την άλλη, είναι μια δομή που έχει πάρει τον δρόμο της, με τις συνθήκες διαβίωσης να είναι ιδιαίτερα καλές. Η αποκατάσταση των κτιρίων της πρώην παιδόπολης είχε γίνει από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, με την οικονομική συνδρομή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μια εγκαταλελειμμένη επί χρόνια πολιτεία που μετατράπηκε από πέρσι τον Μάιο σε έναν ζωντανό τόπο, καταφύγιο για δεκάδες πρόσφυγες.
Από την πρώτη στιγμή, οι τοπικές αρχές, πέραν της διάστασης της αξιοπρεπούς στέγασης των προσφύγων, αναγνώρισαν την ευκαιρία για την ανακατασκευή της πρώην παιδόπολης με το σκεπτικό ότι στο μέλλον θα μπορέσει να αξιοποιηθεί και για άλλες δραστηριότητες. Προς την κατεύθυνση αυτή, ο Δήμος Ζίτσας δεν σταμάτησε να διεκδικεί για την ευρύτερη περιοχή του Αγίου Ιωάννη, όπου βρίσκεται η πρώην παιδόπολη, κάποια αντισταθμιστικά οφέλη. Ένα από αυτά ήταν η κατασκευή αποχετευτικού δικτύου εντός της παιδόπολης και στην περιοχή του Αγίου Ιωάννη. Και η διεκδίκηση έγινε πραγματικότητα. Σε ειδική εκδήλωση που έγινε σήμερα το μεσημέρι, στον πολιτιστικό πολυχώρο «Δημήτρης Χατζής», στα παλιά σφαγεία, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες παρέδωσε και επίσημα το έργο στον Δήμο Ζίτσας.
ΟΙ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ
Το αποχετευτικό δίκτυο έχει ξεκινήσει ήδη να λειτουργεί, με τον δήμαρχο Ζίτσας Μιχάλη Πλιάκο να μιλάει για «δικαίωση». «Όταν διεκδικείς με ξεκάθαρους όρους, χτίζεις άριστες συνεργασίες» τόνισε ο δήμαρχος και ευχαρίστησε τους πάντες: από την Ύπατη Αρμοστεία μέχρι τον Δήμο Ιωαννιτών (που μέσω της ΔΕΥΑΙ έκανε τη μελέτη για το αποχετευτικό). Παράλληλα, στο τραπέζι των διεκδικήσεων, έθεσε την ανακατασκευή των πεζοδρομίων επί του τμήματος της εθνικής οδού που περνάει μέσα από τον Άγιο Ιωάννη. Εκ μέρους της Περιφέρειας Ηπείρου, που είχε την ευθύνη της επίβλεψης του έργου, μίλησε ο θεματικός αντιπεριφερειάρχης Βασίλης Γοργόλης κάνοντας λόγο «για ένα έργο που θα μείνει στον τόπο».
Ο δήμαρχος Ιωαννίνων Θωμάς Μπέγκας, από την πλευρά του, έκανε έναν μικρό πολιτικό απολογισμό της διαχείρισης του προσφυγικού ζητήματος δίνοντας έμφαση στη σημασία των συνεργειών. Κατά την τοποθέτησή του, αναφέρθηκε στον αντιδήμαρχο Παντελή Κολόκα, που ήταν αρμόδιος για τα του προσφυγικού, λέγοντας ότι «έκανε πολύ σημαντική δουλειά». Ο κ. Κολόκας, παίρνοντας τον λόγο, ευχαρίστησε τον κ. Μπέγκα «για την πλήρη εμπιστοσύνη που του έδειξε» και έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην Ύπατη Αρμοστεία όχι μόνο για τα χειροπιαστά έργα που κάνει αλλά και για την ανθρωπιστική βοήθεια που δίνει. Όπως είπε, το προσφυγικό δεν έχει να κάνει μόνο με «τσιμέντα ή σίδερα, αλλά κυρίως με ανθρώπινες ψυχές».
Οι επίσημοι προσκεκλημένοι ήταν πάντως δύο: ο Τζιοβάνι Λέπρι, αναπληρωτής αντιπρόσωπος για θέματα στον επιχειρησιακό τομέα της Ύπατης Αρμοστείας, και η Μαριλένα Χατζηαντωνίου, εμπειρογνώμονας ανθρωπιστικής βοήθειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα.
Ο κ. Λέπρι μίλησε για τη «φιλοξενία» που διακατέχει την ελληνική κοινωνία και για τη συνεργασία που έχει ο οργανισμός με τις τοπικές αρχές. Αυτή τη στιγμή η Ύπατη Αρμοστεία «τρέχει» το πρόγραμμα «Εστία» που αφορά τη στέγαση προσφύγων σε διαμερίσματα και το πρόγραμμα με τις προπληρωμένες κάρτες (οικονομική συνδρομή στους πρόσφυγες), με τον κ. Λέπρι να εκφράζει την ελπίδα ότι θα υπάρξει συνέχιση στη χρηματοδότηση των δύο προγραμμάτων. Έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην Ήπειρο, αναφέροντας ότι οι πρόσφυγες που κατοικούν στην περιοχή, μέσω ερωτηματολογίων που τους δίνονται, νιώθουν πιο ασφαλείς λόγω της υποδοχής τους από τις τοπικές κοινωνίες.
Η κ. Χατζηαντωνίου αναφέρθηκε στο αποχετευτικό δίκτυο στην ευρύτερη περιοχή της «Αγίας Ελένης», καταγράφοντας τα οφέλη για εκατοντάδες νοικοκυριά και υπογραμμίζοντας τη σημασία της «ομαδικής προσπάθειας».