Εμβολιασμός: Επικοινωνιακοί πανηγυρισμοί και πραγματικότητα

Ο Φεβρουάριος θα ήταν ο μήνας κατά τον οποίο, σύμφωνα με το σχέδιο εμβολιασμών «Ελευθερία» που είχε ανακοινώσει η κυβέρνηση στα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου, θα είχε προχωρήσει σημαντικά η διαδικασία και θα γινόταν ο κύριος όγκος εμβολιασμών. 

Μεσολάβησαν και προηγήθηκαν αρκετές δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών που αποδείχθηκαν υπεραισιόδοξες. Από τις περσινές καλοκαιρινές του υπουργού Υγείας Βασίλη Κικίλια που υποσχόταν «700.000 δόσεις τον Δεκέμβριο», μέχρι αυτές του πρώην πλέον, κυβερνητικού εκπροσώπου, Χρήστου Ταραντίλη, περί «ανοσίας 70% μέσα στο καλοκαίρι».

Αμφότεροι διαψεύστηκαν από την πραγματικότητα και πλέον το επικοινωνιακό αφήγημα, προκειμένου να καλυφθεί η αποτυχία, το έχει αναλάβει ο πρωθυπουργός προσωπικά. Χτες, 4 Μαρτίου, ανακοίνωσε ότι «ξεπερνάμε τον συμβολικό αριθμό των 1.000.000 δόσεων. Που σημαίνει ότι κάθε εβδομάδα που περνά, χτίζουμε το τείχος ανοσίας που θα μας επιτρέψει να αφήσουμε πίσω αυτή την περιπέτεια. Από τον Απρίλιο, μάλιστα, θα έχουμε πολύ περισσότερες δόσεις στη διάθεσή μας. Και όσο ο καιρός βελτιώνεται, θα γίνεται σύμμαχος μας».

Το περιβόητο τείχος ανοσίας πλέον, έχει αλλάξει… κατασκευαστική μέθοδο. Μιας και ο στόχος του 70% του πληθυσμού το καλοκαίρι δεν υφίσταται (και δεν ήταν επιτεύξιμος εξ αρχής), το επόμενο στάδιο είναι ο ολοκληρωμένος εμβολιασμός του 30% των πιο ηλικιωμένων και ευπαθών μέχρι τον Μάιο.

Το ερευνητικό κέντρο HERACLES για το Εκθεσίωμα στην Υγεία, του ΑΠΘ, υπολογίζεται ότι το 70% θα έχει επιτευχθεί τον προσεχή Νοέμβριο.

Η κυβέρνηση δεν ευθύνεται για την αποτυχία στη στοχοθεσία. Το πρόβλημα προκλήθηκε από την αναξιοπιστία των εταιριών όπως η AstraZeneca, που προκάλεσαν μια μίνι κρίση στην ΕΕ η οποία προπλήρωσε δόσεις, τις οποίες οι εταιρίες δεν μπόρεσαν να παραδώσουν εγκαίρως.

Η κυβέρνηση φέρει όμως ακέραια την ευθύνη για τη συνεχή δημιουργία ανακριβών εντυπώσεων. Μόλις στις αρχές του χρόνου, σύσσωμη διατεινόταν ότι το καλοκαίρι «βγαίνουμε». Ο υφυπουργός Υγείας Βασίλης Κοντοζαμάνης δήλωνε ότι «επαρκείς δόσεις εμβολίων αλλά και μια ικανοποιητική «ροή» τους προς τη χώρα έχουν ήδη εξασφαλιστεί», αλλά και ότι «είναι νωρίς για να πούμε με ακρίβεια πότε θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος, καθώς εξαρτάται από την πρόθεση των πολιτών να εμβολιαστούν». Βέβαια, ο αρχικός στόχος δεν επιτεύχθηκε ακριβώς λόγω της ανεπάρκειας δόσεων.  Γι αυτές ωστόσο, ο κ. Κοντοζαμάνης ήταν αισιόδοξος: «Με βάση τις δυνατότητες που έχουμε από την ανάπτυξη των εμβολιαστικών κέντρων αλλά και τον χρόνο που απαιτείται για την εμβολιαστική διαδικασία, συμπληρώνοντας το πρώτο εξάμηνο του 2021 θα μπορούμε να είμαστε κοντά σε αυτό που ονομάζουμε ‘τείχος ανοσίας’».

Αυτή, ήταν μια από τις λίγες ψύχραιμες δηλώσεις…

Επίσης, για το σχεδιασμό εμβολιασμού, για τον οποίο «φωνάζει» πολύς κόσμος. Αυτή τη στιγμή, τα εμβολιαστικά κέντρα είναι σε νοσοκομεία, κάτι που δεν προβλέπεται υπό κανονικές συνθήκες. Ωστόσο, αυτές, όσο δεν προσλαμβάνεται προσωπικό, δεν πρόκειται να δημιουργηθούν. Δεν είναι λίγες οι φορές που αποκαλύφθηκαν «εκτός σειράς» εμβολιασμοί ανθρώπων με κάποια θέση σε κυβερνητικούς ή κομματικούς μηχανισμούς της ΝΔ. Η κυβέρνηση αντέδρασε, όχι όμως σε όλες τις περιπτώσεις. Χωρίς την αρχικά προβλεπόμενη επάρκεια δόσεων, έχει ορθά επιλεχθεί η τακτική «να μη χαθεί ούτε δόση». Εκεί όμως, υπό την πίεση του χρόνου συντήρησης των εμβολίων, πολύ συχνά «εισρέουν» και οι πολύ εκτός σειράς.

Ένα ακόμα «επικοινωνιακό όπλο» της κυβέρνησης, είναι ότι «πάμε καλύτερα από άλλους», το οποίο ωστόσο έχει μικρή βαρύτητα, καθώς οι «άλλοι» μπορεί να είναι οποιασδήποτε δυναμικότητας, πληθυσμιακής, οικονομικής, υγειονομικής.

Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής Μαργαρίτης Σχοινάς, διατύπωσε την εξής θέση, χτες: «Ήξερα πριν έρθω ότι η Ελλάδα είναι πρωταθλητής Ευρώπης στον εμβολιασμό, αλλά τώρα καταλαβαίνω το γιατί: Βλέπω ανθρώπους οργανωμένους, βλέπω ένα κράτος σοβαρό, βλέπω ανθρώπους με χαρά να ετοιμάζονται να εμβολιαστούν, ό,τι βλέπω μου θυμίζει Ευρώπη».

Η δήλωση του κ. Σχοινά είναι μάλλον ατυχής, αφενός γιατί η Ελλάδα είναι στην Ευρώπη και δεν είναι κατανοητό τι ακριβώς «του θυμίζει», αφετέρου γιατί η χώρα δεν είναι «πρωταθλήτρια», αν ποτέ είχε κάποιο νόημα αυτός ο χαρακτηρισμός για τέτοια ζητήματα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του OurWorldInData, που τροφοδοτείται από τους αρμόδιους για τον εμβολιασμό κρατικούς μηχανισμούς, μέχρι τις 3 Μαρτίου η Ελλάδα ήταν 9η στο σύνολο των χορηγημένων δόσεων, 6η στο σύνολο δόσεων ανά 100 κατοίκους, 6η στο μέσο εβδομαδιαίο όρο ανά 100 κατοίκους, 7η στον εβδομαδιαίο όρο συνολικών δόσεων, 8η στις νέες ημερήσιες δόσεις. Η καλύτερή της θέση, είναι 4η, στις νέες ημερήσιες δόσεις ανά 100 ανθρώπους.

Η Ελλάδα κατέχει μια πολύ καλή θέση στους πίνακες, καθώς, ακόμα και με τις δυσκολίες, ο εμβολιασμός γίνεται με σταθερό «βήμα» έξι μέρες τη βδομάδα. Πάει πιο γρήγορα από μεγαλύτερες χώρες, αλλά και πιο αργά από μικρότερες.

Τέλος, υπάρχει και ένα ακόμα ζήτημα: Οι υγειονομικοί λένε διαρκώς ότι το εμβόλιο είναι ένα από τα «όπλα», το καλύτερο, στη μάχη κατά του covid. Ωστόσο, δεν σημαίνει ότι το εμβόλιο θα προστατέψει το ίδιο από βαριά νόσηση, αλλά και από τη μετάδοση. Ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας στο LSE Ηλίας Μόσιαλος, πριν από ένα μήνα περίπου, επικαλούμενος αδημοσίευτη επιστημονική εργασία, τόνισε ότι το εμβόλιο μείωσε το ιικό φορτίο από 1,6 ως 20 φορές.

«Όλα αυτά τα αποτελέσματα αυτά είναι πολύ ενθαρρυντικά αλλά δεν δίνουν οριστικές απαντήσεις. Δηλαδή, είναι σαφές πως ο εμβολιασμός μειώνει το ιικό φορτίο, αλλά δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο εάν αυτή η μείωση είναι αρκετή για να εμποδίσει τη μετάδοση» δήλωσε σχετικά.

Τα περί «πρωταθλητισμού» και οι γενικοί πανηγυρισμοί λοιπόν, το μόνο που μπορούν να επιφέρουν είναι άλλη μια διάψευση, εάν κάτι πάει στραβά, όπως πήγε το περασμένο καλοκαίρι, οπότε και πάλι η πολιτική ηγεσία της χώρας πανηγύριζε…