Δημοτικά λουτρά: το «πρώτο εκπολιτιστικό έργο»

Ένα από τα σημεία της πόλης που βίωσαν τις ιστορικές και κοινωνικές αλλαγές της πόλης μέσα στα χρόνια, «φιλοξενεί» σήμερα τη Ζωσιμαία Ιστορική Δημόσια Βιβλιοθήκη. Σε αυτό το σημείο, βρισκόταν επί οθωμανοκρατίας το τζαμί Μεχμέτ Αγά, ένα από τα 17 τζαμιά που είχαν τότε τα Γιάννενα, ενώ στον περιβάλλοντα χώρο του βρίσκονταν ένα οθωμανικό νεκροταφείο (όπου σήμερα το κτίριο της πρώην ΔΕΥΑΙ) και ένας μεντρεσές.

Το θρησκευτικό αυτό συγκρότημα συμπληρωνόταν από δύο γειτονικά εκπαιδευτικά ιδρύματα: το οθωμανικό παρθεναγωγείο (το σημερινό ταχυδρομείο) και το οθωμανικό αρρεναγωγείο (το κτίριο του ΟΤΕ σήμερα). Το τζαμί αυτό είχε δώσει την ονομασία σε όλη τη συνοικία που περιλάμβανε την κάτω πλατεία και τα Λιθαρίτσια. Εκτιμάται ότι καταστράφηκε το 1929 από την πυρκαγιά που «εξαφάνισε» το τουρκικό διοικητήριο (στη θέση του σημερινού δημαρχείου).

Το 1930 το ακίνητο αυτό πέρασε στα χέρια του Δήμου Ιωαννιτών μετά από εκποίηση. Όπως πολλά άλλα ακίνητα, στα οποία κάποτε βρίσκονταν τζαμιά, έτσι και αυτός ο χώρος χρησιμοποιήθηκε για να καλύψει ανάγκες των πολιτών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο Δήμος Ιωαννιτών αποφάσισε να δημιουργήσει εκεί «το πρώτο εκπολιτιστικό έργο της πρωτευούσης της Ηπείρου», όπως χαρακτηριζόταν, τα δημοτικά λουτρά. Στις αρχές Δεκεμβρίου του 1931 μπήκε ο θεμέλιος λίθος των δημοτικών λουτρών, τα οποία είχαν σχεδιαστεί από τον αρχιτέκτονα και δημομηχανικό Περικλή Μελίρρυτο. 

Στην τελετή αυτή, ο τότε δήμαρχος Δημήτρης Βλαχλείδης ανέλαβε να εξηγήσει τη σπουδαιότητα του έργου αυτού και να μιλήσει περί της σημασίας της ατομικής υγιεινής. «Παρά τας αναριθμήτους ωφελείας του λουτρού, ικανός λαός απιστεί εις την χρησιμότητα αυτού επί θεραπευτικής και υγιεινής απόψεως. […]. Εν τούτοις πρέπει το αίσθημα της ατομικής καθαριότητος να αποβή μία των πρωτίστων αναγκών του βίου μας και ως τοιούτην κανονικώς να θεραπεύσωμεν αυτήν» ανέφερε ο δήμαρχος, όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα της εφημερίδας του Χρ. Χρηστοβασίλη «Ελευθερία». Για την ενίσχυση της επιχειρηματολογίας επικαλέστηκε δε και τις συνήθειες των αρχαίων Ελλήνων: «Την σημασίαν των λουτρών είχον κατανοήσει περισσότερον πάντων οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, το υδροχαρέστατον των εθνών της γης», ενώ υπενθύμισε ότι στην πόλη των Ιωαννίνων υπήρχαν οθωμανικά λουτρά (χαμάμ). Λίγο καιρό αργότερα, τα δημοτικά λουτρά έγιναν πραγματικότητα. Τη διαχείριση των λουτρών ανέλαβε δε ιδιώτης. 

Τα δημοτικά λουτρά έμειναν ανοιχτά μέχρι τη δεκαετία του '60. Λίγα χρόνια αργότερα, ξεκίνησε η αναμόρφωση του κτιρίου με την παράλληλη προσθήκη ενός ορόφου (με δαπάνη του ευεργέτη Γιάννη Καμπέρη) με σκοπό τη στέγαση της Ζωσιμαίας Βιβλιοθήκης, η οποία τότε βρισκόταν στο ισόγειο του Δημαρχείου. Η μετακόμιση της βιβλιοθήκης στο «σπίτι» της έγινε τελικά το 1987.