COP28: «Στα πρόθυρα πλήρους αποτυχίας»

Οι υπέρμαχοι του κλίματος προειδοποιούν ότι η σύνοδος κορυφής για το κλίμα COP28 θα μπορούσε να είναι στα πρόθυρα της αποτυχίας, αφού ένα νέο σχέδιο της βασικής συμφωνίας αφαίρεσε την έκκληση για σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, του κύριου παράγοντα της κλιματικής κρίσης, σε μια αποδυνάμωση των προηγούμενων εκδόσεων και μια προφανή παραχώρηση στα πετρελαιοπαραγωγά έθνη που αντιτάχθηκαν στο μέτρο.

Στο τελευταίο προσχέδιο, το οποίο αναρτήθηκε τη Δευτέρα, δεν υπάρχει πλέον καμία αναφορά σε σχέδια για τη «σταδιακή κατάργηση» των ορυκτών καυσίμων. Αντίθετα, το κείμενο λέει τώρα ότι οι χώρες «θα μπορούσαν» να μειώσουν την παραγωγή και την κατανάλωση. Αυτό είναι σημαντικά ασθενέστερο.

Πολλοί εμπειρογνώμονες και παρατηρητές του κλίματος έχουν κατακεραυνώσει το σχέδιο για την ασαφή του διατύπωση και την έλλειψη συγκεκριμένων χρονοδιαγραμμάτων.

Το ζήτημα σχετικά με τον τρόπο αναφοράς στο βασικό όριο του 1,5°C φαίνεται να έχει επιλυθεί. Η συγκράτηση της αύξησης της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας κάτω από 1,5°C θεωρείται το κλειδί για την αποφυγή των πιο καταστροφικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Στο τελευταίο κείμενο γίνεται λόγος για «επαναβεβαίωση» της ανάγκης να προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε την άνοδο κάτω από αυτό το όριο.

Τα προηγούμενα προσχέδια είχαν συμπεριλάβει αρκετές επιλογές που καλούσαν τις χώρες να καταργήσουν σταδιακά το ρυπογόνο για το κλίμα πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα, γεγονός που σύμφωνα με παρατηρητές αποτελούσε ενθαρρυντικό σημάδι ότι η φετινή συμφωνία της συνόδου κορυφής θα ήταν ισχυρότερη από τις προηγούμενες χρονιές.

Ο υπέρμαχος του κλίματος και πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Αλ Γκορ δήλωσε σε ανάρτησή του στο Χ ότι η σύνοδος κορυφής «βρίσκεται πλέον στα πρόθυρα της πλήρους αποτυχίας».

«Ο κόσμος χρειάζεται απεγνωσμένα να καταργήσει τα ορυκτά καύσιμα το συντομότερο δυνατό, αλλά αυτό το δουλικό σχέδιο διαβάζεται σαν να το υπαγόρευσε ο ΟΠΕΚ λέξη προς λέξη», δήλωσε ο Γκορ. «Είναι ακόμη χειρότερο από ό,τι πολλοί είχαν φοβηθεί».

Το προσχέδιο της Δευτέρας προέκυψε μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις και δημοσιεύθηκε περισσότερες από έξι ώρες αργότερα από το αναμενόμενο. Η διάσκεψη αναμένεται να ολοκληρωθεί την Τρίτη, αλλά το νέο σχέδιο -το οποίο απέχει πολύ από αυτό που ζητούσαν πολλά έθνη στο Ντουμπάι- θα μπορούσε να παρατείνει μία από τις πιο αμφιλεγόμενες και με υψηλό ρίσκο διασκέψεις στην σχεδόν τριετή ιστορία της.

Η Συμμαχία Μικρών Νησιωτικών Κρατών (AOSIS), ένας διακυβερνητικός οργανισμός, έχει ήδη δηλώσει ότι τα μέλη της δεν θα εγκρίνουν τη συμφωνία στην παρούσα μορφή της και έχει επικρίνει τις διαπραγματεύσεις ως έλλειψη διαφάνειας και συμμετοχικότητας.

Οι επικεφαλής διαπραγματευτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης χαρακτήρισαν το σχέδιο «ανεπαρκές».

«Δεν μπορώ να σας κρύψω το γεγονός ότι το κείμενο, όπως είναι τώρα, είναι απογοητευτικό», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Επίτροπος της ΕΕ για τη δράση για το κλίμα, Wopke Hoekstra. «Υπάρχουν μερικά καλά πράγματα σε αυτό, αλλά συνολικά είναι σαφώς ανεπαρκές και δεν επαρκεί για την αντιμετώπιση του προβλήματος που είμαστε εδώ για να αντιμετωπίσουμε».

Ο Hoekstra πρόσθεσε ότι η ΕΕ εμμένει στη θέση της, ζητώντας τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, επιτρέποντας τη χρήση ορυκτών καυσίμων μόνο σε τομείς όπου οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι δύσκολο να χρησιμοποιηθούν. Οι βαριές βιομηχανίες, όπως η χαλυβουργία, για παράδειγμα, δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν αιολική και ηλιακή ενέργεια.

Με πληροφορίες από CNN, BBC