Η αρχή γίνεται με το χαμάμ

Στα Γιάννενα, υπάρχει ένα κτίριο που κάποτε λειτουργούσε ως οθωμανικό λουτρό. Βρίσκεται εντός του Κάστρου των Ιωαννίνων, κοντά στο κτίριο του Σουφαρί Σεράι. Ένα κτίριο που βρίσκεται σε κακή κατάσταση αλλά που φιλοδοξεί ότι θα έχει την ευκαιρία να αναδείξει τον μνημειακό του χαρακτήρα. Κι όπως δείχνουν τα πράγματα, η ευκαιρία αυτή δεν αργεί.

Το οθωμανικό λουτρό επί της οδού Γλυκηδών είναι ένα από τα μνημεία του πάρκου πολιτισμού που έχει σχεδιάσει ο Δήμος Ιωαννιτών μέσω του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης.  Είναι δε το πρώτο μνημείο του πάρκου πολιτισμού που θα πάρει τον δρόμο της υλοποίησης, καθώς υπάρχει μελέτη αποκατάστασης-ανάδειξής του. Τη μελέτη την είχε εκπονήσει πριν αρκετά χρόνια ο Δήμος, ενώ υπάρχει και έγκριση από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.

Την υλοποίηση του έργου, με προϋπολογισμό 800.000 ευρώ, θα την αναλάβει το υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο ετοιμάζεται να καταθέσει το τεχνικό δελτίο για την ένταξη της αποκατάστασης του μνημείου του χαμάμ στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ήπειρος 2014-2020». Για το χαμάμ, αναφορά έκανε χτες  η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. «Το οθωμανικό λουτρό το δρομολογούμε με την υπηρεσία, με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, ώστε τέλος αυτού του μήνα, το πολύ-πολύ αρχές του επομένου, να κατατεθεί το τεχνικό δελτίο για ένταξη και επομένως να ξεκινήσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα η υλοποίηση του έργου» τόνισε.

Το χαμάμ χρονολογείται από τα τέλη του 17ου αιώνα. Φέρεται να ήταν και το πιο επίσημο χαμάμ επί οθωμανοκρατίας Σταμάτησε να λειτουργεί το 1926. Από τότε, το κτίριο εγκαταλείφθηκε. Κατά διαστήματα, έγιναν διάφορες επεμβάσεις από τις αρχαιολογικές υπηρεσίες, όπως επισκευές στους τρούλους και στερεώσεις διακοσμητικών στοιχείων. Δεν ήταν όμως αρκετές για τη διάσωση του κτιρίου.

Το κτίριο αποτελείται από μια τετράγωνη αίθουσα, έναν ενδιάμεσο στενόμακρο καμαροσκέπαστο χώρο, την κυρίως αίθουσα του λουτρού, την καμαροσκέπαστη δεξαμενή και τα υπόκαυστα για το ζέσταμα του νερού.

Με την αποκατάσταση-ανάδειξη του μνημείου, το χαμάμ θα γίνει επισκέψιμο. Κάποιες σκέψεις που υπήρχαν παλιότερα να είναι και λειτουργικό το χαμάμ, δεν προχώρησαν.

Το πάρκο πολιτισμού, εκτός από το χαμάμ, περιλαμβάνει την οθωμανική βιβλιοθήκη, που κι αυτή ανήκει στο υπουργείο Πολιτισμού, και το τζαμί Ασλάν πασά και τον μεντρεσέ, δύο μνημεία που βρίσκονται στην κυριότητα του Δήμου Ιωαννιτών. Για τα μνημεία αυτά δεν υπάρχουν ακόμη μελέτες.

Η σύλληψη της ιδέας ενός πάρκου πολιτισμού προέκυψε το 2016 και πήρε σάρκα και οστά με την υπογραφή ενός μνημονίου συνεργασίας μεταξύ Δήμου Ιωαννιτών και Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων.

Για την υλοποίηση του σχεδιασμού, η δημοτική αρχή του Μωυσή Ελισάφ αποφάσισε να προχωρήσει σε μια προγραμματική σύμβαση μεταξύ υπουργείου, Δήμου Ιωαννιτών και Περιφέρειας Ηπείρου για την υλοποίηση παρεμβάσεων αλλά και για τη διαχείριση του πάρκου. Η προγραμματική αυτή σύμβαση (την οποία το δημοτικό συμβούλιο Ιωαννίνων αναμένεται να εγκρίνει στην αυριανή του συνεδρίαση) είναι σε επίπεδο μελετών. Το υπουργείο Πολιτισμού συμφώνησε να είναι ο Δήμος αυτός που θα προχωρήσει στην ωρίμανση των μελετών για τα μνημεία εντός του πάρκου πολιτισμού.

Στο πάρκο πολιτισμού, περιλαμβάνεται και ένα ακόμη έργο, το οποίο δεν «συμμετέχει» στην προγραμματική σύμβαση. Πρόκειται για το έργο της διασύνδεσης, αναβάθμισης και ανάδειξης κοινόχρηστων χώρων στην περιοχή παρέμβασης, με προϋπολογισμό περίπου 2,5 εκατ. ευρώ. Πριν από έναν μήνα, το δημοτικό συμβούλιο ενέκρινε την υποβολή ένταξης της πρότασης έργου στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ήπειρος 2014-2020» (διαβάστε περισσότερα εδώ).