Ένα πρώτο βήμα για το πάρκο πολιτισμού

Ένας από τους πιο φιλόδοξους σχεδιασμούς που ξεκίνησε πριν από τέσσερα περίπου χρόνια με την υπογραφή ενός μνημονίου συνεργασίας μεταξύ του Δήμου Ιωαννιτών και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, είναι το πάρκο πολιτισμού στο Κάστρο των Ιωαννίνων. Το πάρκο αυτό αφορά την ενοποίηση και αποκατάσταση πολιτιστικών -της ακρόπολης του τζαμιού του Ασλάν πασά, της οθωμανικής βιβλιοθήκης και των οθωμανικών λουτρών- και ιστορικών χώρων όπως και την αναβάθμιση των κοινόχρηστων χώρων και του υφιστάμενου δικτύου πεζοδρόμων και πλατειών της περιοχής.

Οι μελέτες για το πάρκο αυτό πολιτισμού έχουν προχωρήσει εν μέρει. Πέραν των μελετών όμως, ένα μεγάλο ζήτημα είναι και η απουσία προγραμματικής σύμβασης του Δήμου Ιωαννιτών, της Περιφέρειας Ηπείρου και του υπουργείου Πολιτισμού. Ο δήμαρχος Ιωαννίνων Μωυσής Ελισάφ, κατά τη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου, διαβεβαίωσε ότι το σχέδιο προγραμματικής σύμβασης έχει προχωρήσει και βρίσκεται στο γραφείο της υπουργού Λίνας Μενδώνη.  

ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ

Ωστόσο, ο Δήμος Ιωαννιτών αποφάσισε να προχωρήσει ένα έργο πέραν της όποιας προγραμματικής σύμβασης, με το σκεπτικό ότι η περιοχή παρέμβασης δεν αφορά παρεμβάσεις σε μνημεία. Το έργο αφορά τη διασύνδεση, αναβάθμιση και ανάδειξη κοινόχρηστων χώρων. Τη σχετική εισήγηση έκανε ο προϊστάμενος του Τμήματος Προγραμματισμού Βασίλης Φλούδας. Το δημοτικό συμβούλιο, σε σημερινή του συνεδρίαση, ενέκρινε την υποβολή της πρότασης του έργου, με προϋπολογισμό 2,5 περίπου εκατ. ευρώ, στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ήπειρος 2014-2020» στο πλαίσιο του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης. 

Οι σοβαρές επιφυλάξεις όμως δεν έλειψαν τόσο από τον επικεφαλής της παράταξης «Ενότητα Πολιτών» Θωμά Μπέγκα όσο και από την επικεφαλής της παράταξης «Ιωάννινα_2023» Τατιάνα Καλογιάννη. Και οι δύο υποστήριξαν ότι το έργο αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς την προγραμματική σύμβαση, δεδομένου ότι οι παρεμβάσεις σε επίπεδο φωτισμού σχετίζονται άμεσα και με μνημεία. Ο κ. Μπέγκας πρόσθεσε δε ότι λείπουν και άλλες αδειοδοτήσεις, όπως από το Αρχιτεκτονικό Συμβούλιο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας, προτείνοντας στη δημοτική αρχή να ζητήσει από την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του επιχειρησιακού προγράμματος αναβολή της προθεσμίας υποβολής της πρότασης του έργου, μέχρι να ολοκληρωθεί ο φάκελος.

Όσον αφορά τώρα την πρόταση έργου, αυτή στοχεύει επί της ουσίας να συνδέσει την ακρόπολη του Ασλάν πασά με την ακρόπολη του Ιτς Καλέ, να αναμορφώσει τον χώρο γύρω από την οθωμανική βιβλιοθήκη και το χαμάμ, της πλατείας Γλυκηδών όπως ονομάζεται, και να δημιουργήσει εντέλει πολιτιστικές διαδρομές.

ΟΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ

Η πρώτη βασική προτεινόμενη παρέμβαση αφορά τη διαμόρφωση της εισόδου, της οδού Γλυκηδών, που υπάρχει στην παραλίμνια πλευρά, δίπλα από το Σουφαρί Σεράι. Πρόκειται για το άνοιγμα από το οποίο διέρχονται σήμερα και αυτοκίνητα, και που αποτελεί μία από τις βασικές εισόδους στο Κάστρο. Ο σχεδιασμός προβλέπει τη χρήση της δεύτερης (αριστερής εισόδου) που σήμερα αποτελεί είσοδο του αύλειου χώρου του 9^ου Δημοτικού Σχολείου, ως πεζόδρομο. Για να γίνει αυτό, θα απομακρυνθεί η πόρτα της αυλής του σχολείου και θα απομακρυνθεί ο μαντρότοιχος κατά μήκος της οδού Γλυκηδών και παραπλεύρως του Σουφαρί Σεράι. Ο ελεύθερος χώρος που θα δημιουργηθεί, θα αποτελέσει τον πεζόδρομο, όπου θα φυτευτεί και μια δεντροστοιχία, ενώ θα κατασκευαστεί νέος τοίχος για την οριοθέτηση του σχολείου.

Τόσο η οδός Γλυκηδών μέχρι τη συνάντησή της με την οδό Παλαιολόγου (η οποία οδηγεί στο Ιτς Καλέ) όσο και η οδός Ιστορικού Προκοπίου μέχρι την οδό Ιουστινιανού, η οποία οδηγεί στην Εβραϊκή Συναγωγή), θα διαμορφωθούν καταλλήλως με την κατασκευή πεζοδρομίων αλλά και τον περιορισμό των θέσεων στάθμευσης. Μια σημαντική παρέμβαση επί της οδού Ιστορικού Προκοπίου (η οδός που «διατρέχει» κατά μήκος το οικόπεδο όπου βρισκόταν το σπίτι του Καλού πασά), αφορά την υπογειοποίηση του υποσταθμού της ΔΕΗ. Το υποέργο της υπογειοποίησης των καλωδίων της ΔΕΗ αποτελεί μεγάλο κομμάτι του σχεδιασμού.

Στην πλατεία Γλυκηδών, προβλέπονται η διαμόρφωσή της και η δημιουργία ενός χώρου πρασίνου χαμηλής χλόης μπροστά από την οθωμανική βιβλιοθήκη, όπως και κατάλληλος φωτισμός των κτιρίων και των διαδρομών. Ο χωμάτινος δρόμος ανάμεσα από την πλατεία και το Σουφαρί Σεράι που οδηγεί στην ακρόπολη του Ασλάν πασά, θα γίνει καλντερίμι.

Τμήμα της οδού Σουγδουρή που οδηγεί στη βυζαντινή πύλη της ακρόπολης του Ασλάν πασά

Η δεύτερη βασική προτεινόμενη παρέμβαση σχετίζεται με τη σύνδεση της ακρόπολης του Ασλάν πασά με το Ιτς Καλέ. Κι αυτή θα γίνει μέσω της οδού Σουγδουρή. Την οδό αυτή τη συναντά κανείς μόλις εισέρχεται από την πύλη του Κάστρου με τα σκαλοπάτια στο ύψος του «Δώδεκα».  Η Σουγδουρή ξεκινά από τη βυζαντινή πύλη της ακρόπολης του Ασλάν πασά, για την οποία προβλέπεται ότι κάποια στιγμή θα ανοίξει (σήμερα είναι κλειστή).

Το σχέδιο κάνει λόγο για ανακατασκευή της οδού με λιθόστρωτο καλντερίμι σε όλο το μήκος της και μέχρι την οδό Παλαιολόγου και την είσοδο του Ιτς Καλέ.

Το πάρκο πολιτισμού, όπως έχει σχεδιαστεί, περιλαμβάνει κι άλλες παρεμβάσεις που αναμένεται να γίνουν όταν υπογραφεί η προγραμματική σύμβαση με το υπουργείο Πολιτισμού. Η πιο ώριμη μελετητικά είναι η αποκατάσταση των οθωμανικών λουτρών, για την οποία υπάρχει και απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Τη μελέτη για την οθωμανική βιβλιοθήκη όπου θα λειτουργήσει ένα κέντρο προβολής της πολιτιστικής κληρονομιάς με τη χρήση πολυμέσων, θα αναλάβει να εκπονήσει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων. Το τελευταίο έργο του πάρκου πολιτισμού σχετίζεται με την ανάδειξη και προστασία του Δημοτικού Μουσείου Ιωαννίνων-Τζαμιού Ασλάν Πασά, για το οποίο δεν υπάρχει κάτι νεότερο.