Μια διεπιστημονική ομάδα από διάφορες χώρες της Ευρώπης και από τις ΗΠΑ βρέθηκε για μια εβδομάδα στον Σαραντάπορο, παραπόταμο του Αώου. Στόχος τους να τεθεί όλη η λεκάνη απορροής του ποταμού Αώου/Vjosa υπό ενιαίο καθεστώς προστασίας με τη δημιουργία ενός Διασυνοριακού Εθνικού Πάρκου Άγριου Ποταμού.
Με «βάση» τη Βούρμπιανη, οι επιστήμονες μελέτησαν μελέτησαν ψάρια, πουλιά, φυτά, πεταλούδες, ακρίδες, βενθικά μακροασπόνδυλα, θηλαστικά, νυχτερίδες, φυσικοχημικά και υδρομορφολογικά χαρακτηριστικά του ποταμού.
Σύμφωνα με ανακοίνωση των διοργανωτών, των περιβαλλοντικών οργανώσεων MedINA, EcoAlbania, EuroNatur και RiverWatch, οι εμπειρογνώμονες θα αξιολογήσουν τα ευρήματά τους και θα ετοιμάσουν μια συνθετική έκθεση μέχρι το τέλος του έτους, η οποία θα παραδοθεί στα υπουργεία, στις περιφερειακές αρχές, καθώς και στις τοπικές κοινότητες. Ο Αώος (από το γεφύρι της Κόνιτσας μέχρι τα σύνορα), ο Σαραντάπορος και ο Βοϊδομάτης, όπως και τα ρέματά τους, έχουν τεθεί υπό το καθεστώς του προστατευόμενου τοπίου και προστατευόμενου φυσικού σχηματισμού.
Η σχετική υπουργική απόφαση απαγορεύει μεταξύ άλλων την κατασκευή φραγμών και τη χωροθέτηση υδροηλεκτρικών σταθμών, συμπεριλαμβανομένων των Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων (ΜΥΗΕ). Ωστόσο, η εξέλιξη αυτή δεν απαλλάσσει τον Αώο και τους παραποτάμους του από την απειλή των μικρών υδροηλεκτρικών, καθώς αρκετά έργα σχεδιάζονται εκτός της νεοσύστατης προστατευόμενης περιοχής, ενώ άλλα βρίσκονται ήδη σε προχωρημένο στάδιο αδειοδότησης.
Σύμφωνα με τον τοπικό συντονιστή και υπεύθυνο έργου της ελληνικής περιβαλλοντικής οργάνωσης MedINA Δημήτρη Παπαγεωργίου, αν και οι νέες διατάξεις αποκλείουν την κατασκευή περίπου 15 ΜΥΗΕ στην υπολεκάνη του Σαραντάπορου, περίπου 20 έργα θα μπορούσαν ακόμη να κατασκευαστούν νόμιμα εντός της περιοχής.
Όπως αναφέρεται, το επόμενο βήμα περιλαμβάνει την αναβάθμιση του καθεστώτος προστασίας της περιοχής σε Εθνικό Πάρκο, μέσω της επέκτασης των ορίων του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου προς τα ελληνοαλβανικά σύνορα. Κατ’ αυτό τον τρόπο, η προστατευόμενη περιοχή θα συνδεθεί με το γειτονικό Εθνικό Πάρκο Άγριου Ποταμού Vjosa για τη δημιουργία του πρώτου Διασυνοριακού Πάρκου Άγριου Ποταμού στην Ευρώπη, Αώος/Vjosa.