![[300,399] Ψιχάλες](https://openweathermap.org/img/wn/03n@2x.png)
«Απάτητα Βουνά» ή αλλιώς οι «Περιοχές Άνευ Δρόμων» (ΠΑΔ) είναι το νέο καθεστώς αυστηρής προστασίας από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στο οποίο εντάσσονται έξι βουνά: Λευκά Όρη στην Κρήτη, Ταΰγετος στην Πελοπόννησο, Σάος στη Σαμοθράκη, Χατζή στη Νότια Πίνδο, Σμόλικας και Τύμφη στην Ήπειρο.
Την πρωτοβουλία «Απάτητα Βουνά» παρουσίασαν σήμερα ο υπουργός Κώστας Σκρέκας και ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Αμυράς.
Όσον αφορά τα δύο «γιαννιώτικα» βουνά, με δύο αντίστοιχες υπουργικές αποφάσεις, που υπέγραψε ο κ. Αμυράς, περιοχή συνολικής έκτασης 102,89 τ.χλμ. και υψόμετρο 782-2.637 μ. στον Σμόλικα και αντίστοιχη συνολικής έκτασης 202,75 τ.χλμ. και υψόμετρο 460-2.497 μ. στην Τύμφη κηρύσσονται «Περιοχές Άνευ Δρόμων». Αυτό σημαίνει ότι εντός αυτών των περιοχών απαγορεύεται η διάνοιξη δρόμων, η κάθε είδους τεχνική επέμβαση, μεταβολή ή αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος. «Συνεπώς απαγορεύεται και η εγκατάσταση αιολικών ή φωτοβολταϊκών πάρκων» όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά σε ανακοίνωση του υπουργείου.
«Η πρωτοποριακή αυτή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ βασίστηκε στις εμπεριστατωμένες επιστημονικές μελέτες για τις ‘Περιοχές Άνευ Δρόμων’ της καθηγήτριας του Τμήματος Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κυρίας Βασιλικής Κατή» αναφέρει το υπουργείο.
To καθεστώς προστασίας των έξι βουνών συνάδει δε με τις ευρωπαϊκές πολιτικές για την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και της μη δέσμευσης της γης και της μετατροπής της σε τεχνητές επιφάνειες, όπως και με την υποχρέωση της κάθε χώρας της Ε.Ε. να θέσει σε αυστηρό καθεστώς προστασίας το 10% της έκτασής της, με βάση τη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για τη βιοποικιλότητας.
Είναι σαφές πως οι Περιοχές Άνευ Δρόμων χρησιμοποιούνται πια από την Ελλάδα ως κριτήριο για τη θεσμοθέτηση των ζωνών αυστηρής προστασίας. «Η Ελλάδα γίνεται η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που θεσμοθετεί τα Απάτητα Βουνά… Ο κύριος στόχος της πρωτοβουλίας της ΕΕ είναι η αποκατάσταση υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων, ιδίως εκείνων με τις περισσότερες δυνατότητες. Με τη θεσμοθέτηση των Απάτητων Βουνών ακολουθούμε προληπτικά αυτή την πολιτική αποκατάστασης» επισημαίνεται στο ενημερωτικό σημείωμα του υπουργείου.
Οι «Περιοχές Άνευ Δρόμων», αποτελούν μια δράση που ξεκίνησε να υλοποιείται για πρώτη φορά το 2001 στις ΗΠΑ υπό τον τίτλο «The Roadless Rule» και αυτή τη στιγμή μελετώνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να ενσωματωθούν στους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας.
«Περιοχή Άνευ Δρόμων» ορίζεται επιστημονικά κάθε κομμάτι γης άνω του ενός τ.χλμ. που απέχει πάνω από ένα χιλιόμετρο από τον πλησιέστερο δρόμο. Οι δρόμοι θεωρούνται σε επιστημονικό επίπεδο η χειρότερη απειλή για την απώλεια της βιοποικιλότητας.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου και τις υπουργικές αποφάσεις, σε μια Περιοχή Άνευ Δρόμων, ισχύουν τα εξής:
-Απαγορεύεται η διάνοιξη δρόμων κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων, η επέκταση των υφιστάμενων ανεξαρτήτως κατηγορίας, καθώς και κάθε είδους τεχνική επέμβαση, μεταβολή ή αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος.
-Δεν θίγονται νομίμως υφιστάμενα έργα και η συντήρηση τους.
-Επιτρέπεται η σήμανση, επισκευή, συντήρηση και βελτίωση υφιστάμενων ορειβατικών και πεζοπορικών μονοπατιών, χωρίς τη χρήση μηχανοκίνητων μέσων πρόσβασης και με την προϋπόθεση ότι οι επεμβάσεις θα υλοποιούνται με φυσικά υλικά.
- Εξαιρούνται από τους όρους και τους περιορισμούς έργα για σκοπούς Εθνικής Άμυνας, όπως καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας.
-Εξαιρούνται των ανωτέρω απαγορεύσεων έργα και επεμβάσεις που υλοποιούνται λόγω εκτάκτου ανάγκης (σεισμών, πλημμυρών, θεομηνιών, πυρκαγιάς κ.λπ.) εφόσον μετά λαμβάνεται μέριμνα για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος και έργα και επεμβάσεις που κρίνονται απαραίτητες για λόγους προστασίας ή/και αποκατάστασης του φυσικού και δασικού περιβάλλοντος.
