Αναθέσεις στην Περιφέρεια Ηπείρου: ένα βαθύ δομικό πρόβλημα

Το ζήτημα με τις απευθείας αναθέσεις και την προσφυγή σε διαδικασία χωρίς διαπραγμάτευση (άρθρο 32 παρ. 2γ) στην Περιφέρεια Ηπείρου είναι βαθιά δομικό. Ο περιφερειάρχης Αλέκος Καχριμάνης έχει καταφέρει να φτιάξει ένα «οικοδόμημα» το οποίο ελέγχει απόλυτα αυτός. Κατά κάποιο ειρωνικό τρόπο, όντως «η διοίκηση έχει συνέχεια», στην περίπτωση του κ. Καχριμάνη.

Εντός του 2024 και μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου, η Περιφερειακή Επιτροπή Ηπείρου έχει αποφασίσει να διαθέσει σχεδόν 9 εκατ. ευρώ σε έργα κατ’ επίκληση του άρθρου 32, το οποίο κανονικά ενεργοποιείται όταν υπάρχει κατεπείγουσα ανάγκη λόγω απρόβλεπτων γεγονότων (στην περίπτωση βέβαια της Περιφέρειας Ηπείρου το απρόβλεπτο είναι η καθημερινότητα), και σχεδόν 12 εκατ. ευρώ σε έργα ή υπηρεσίες με απευθείας ανάθεση.

Σε αυτά τα 12 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την έρευνα του «Τύπου Ιωαννίνων» και βάσει των αποφάσεων της Περιφερειακής Επιτροπής, δεν συμπεριλαμβάνονται απευθείας αναθέσεις που αφορούν λειτουργικές δαπάνες, εκδηλώσεις ή μίσθωση μηχανημάτων (οι συμβάσεις κι αυτών των απευθείας αναθέσεων «ανεβαίνουν» στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων).

Τα 12 εκατομμύρια αφορούν παρεμβάσεις στο εθνικό και επαρχιακό δίκτυο, σε ερείσματα, σε πρανή, σε ρέματα, σε αντιστηρίξεις, σε ασφαλτοστρώσεις, σε αποκατάσταση βατότητας σε βοσκοτόπια και παραγωγικές μονάδες, σε συντηρήσεις ομβροδεξαμενών κλπ, παρεμβάσεις σε αρδευτικά δίκτυα όπως και τεχνικούς συμβούλους ή μελέτες.

Αυτό είναι το ποσό το οποίο συνολικά έχει εγκρίνει η Περιφερειακή Επιτροπή για απευθείας αναθέσεις εντός του 2024. Άλλες από αυτές έχουν προχωρήσει, άλλες όχι, δεδομένου ότι δεν έχουν εντοπιστεί τα συμφωνητικά για όλες στη Διαύγεια. Σχεδόν όλες οι απευθείας αναθέσεις δεν ξεπερνούν σε έκπτωση το 1%!

Με τα δεδομένα, αυτά το αίτημα της παράταξης «Ήπειρος Όλον» του Στ. Ζούμπα να γνωστοποιήσει η περιφερειακή αρχή τον αριθμό και το ποσό των απευθείας αναθέσεων και των αναθέσεων του άρθρου 32 που έχουν γίνει εντός του 2024, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Ένα αίτημα που θα πρέπει να στηρίξουν όλες οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης.

Σημειωτέον ότι υπάρχει και άλλη μία παράμετρος. Σύμφωνα με το άρθρο 50 του Ν. 4782/2021, μπορούν να ανατεθούν από κάθε αναθέτουσα αρχή κατ’ έτος, μία ή περισσότερες συμβάσεις, συνολικού προϋπολογισμού μέχρι ποσοστού 10% των πιστώσεων της αναθέτουσας αρχής κατ’ έτος, για ανάθεση συμβάσεων έργων, μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών επιστημονικών υπηρεσιών, αντίστοιχα. Σε διαφορετική περίπτωση, οι συμβάσεις είναι άκυρες.

Οι αναθέσεις του κ. Καχριμάνη έχουν όμως και ποιοτικά, όχι μόνο ποσοτικά, χαρακτηριστικά. Ένα τέτοιο παράδειγμα ανέδειξε ο «Τύπος Ιωαννίνων» με τις υπηρεσίες πρασίνου.

Ας δούμε άλλο ένα παράδειγμα που έχει επίσης ενδιαφέρον και αφορά την προμήθεια ασφαλτομίγματος. Από τις αρχές του 2024 μέχρι σήμερα, έχουν υπογραφεί 49 συμφωνητικά για προμήθεια ασφαλτομίγματος, συνολικού προϋπολογισμού 1,2 εκατ. ευρώ. Από τα 49 συμφωνητικά, μόνο 2 συμφωνητικά αφορούν δρόμους εκτός της Περιφερειακής Ενότητας Ιωαννίνων.

Το κάθε συμφωνητικό έχει το σύνηθες κόστος: 24.552 ευρώ με ΦΠΑ –και με έκπτωση 1%. Και χωρίς να υπάρχει στις προηγηθείσες εισηγήσεις, καμία αναφορά στο πόση άσφαλτος θα μπει και σε ποια σημεία. Είτε πρόκειται για άσφαλτο σε έναν δρόμο που οδηγεί σε μια πτηνοτροφική μονάδα (π.χ. «για να μη σπάνε τα αβγά κατά τη μεταφορά τους» όπως έχει καταγραφεί) είτε για άσφαλτο σε βασική επαρχιακή οδό, το ποσό είναι ίδιο.

Σε αρκετές περιπτώσεις δε, γίνονται δύο ή τρεις διαφορετικές ασφαλτικές επεμβάσεις, με αντίστοιχα συμφωνητικά, στην ίδια περιοχή, π.χ. Αμπελιά, Πεδινή και Κοσμηρά.

Τέλος, προκύπτει ένα ερώτημα: Ποιος τη στρώνει την άσφαλτο, από τη στιγμή που πρόκειται για προμήθεια; Η διάστρωση γίνεται προφανώς από την ίδια εταιρία που αναλαμβάνει την προμήθεια. Τότε πρόκειται για έργο, κι όχι για προμήθεια ασφαλτομίγματος.

Κι αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα, στο οποίο ο κ. Καχριμάνης θα πρέπει να απαντήσει.

Στο μεταξύ, με αφορμή τα δημοσιεύματα αλλά και τις διάφορες ανακοινώσεις, επικεφαλής περιφερειακών παρατάξεων έχουν κληθεί από τον εισαγγελέα να καταθέσουν, σε προανακριτικό επίπεδο.

Upd: Εκ παραδρομής, δεν συμπεριλήφθηκε στο συνολικό ποσό των απευθείας αναθέσεων, το 1 εκατ. ευρώ για τη συντήρηση πρασίνου. Το συνολικό ποσό φτάνει δηλαδή στα 13 εκατ. ευρώ, τους 8 1/2 αυτούς μήνες του 2024.