Το ποτάμι των δικαιολογιών

Ποταμός Λούρος:  Με συνολικό μήκος 75 χλμ., πηγάζει από το όρος Τόμαρος των Ιωαννίνων, περνάει ανάμεσα από τα Θεσπρωτικά Όρη και το Ξεροβούνι, με μεγάλο μέρος του να «κινείται» παραπλεύρως της εθνικής οδού Ιωαννίνων-Πρέβεζας. Μετά τον Κερασώνα, τα νερά του εγκλωβίζονται από το τεχνητό υδροηλεκτρικό φράγμα της ΔΕΗ (σχεδόν ανενεργό πια, μετά από 68 χρόνια λειτουργίας, λόγω της συσσωρευμένης ιλύος). Ένα τμήμα των νερών του, διοχετεύεται με σήραγγα μέσα από λόφο και ξαναγυρνάει στον ποταμό κοντά στο χωριό Άγιος Γεώργιος. Εκεί όπου συναντά κανείς και το μνημείο του ρωμαϊκού υδραγωγείου της Νικόπολης. Το ποτάμι συνεχίζει την πορεία μέσα από μια πεδιάδα και καταλήγει στον Αμβρακικό Κόλπο, συμβάλλοντας στο οικοσύστημα των λιμνοθαλασσών.

Δέκα χιλιόμετρα του ποταμού αυτού, από τα περίφημα Πλατανάκια δίπλα στην εθνική οδό μέχρι τον Κερασώνα, η Περιφέρεια Ηπείρου κατάφερε να τα «στεγνώσει» για κάποιες μέρες και να προκαλέσει μεγάλη περιβαλλοντική ζημιά, όπως αποφάνθηκαν οι επιθεωρητές περιβάλλοντος και στελέχη του ΟΦΥΠΕΚΑ. «Οι εργασίες που πραγματοποιήθηκαν, αφορούσαν κυρίως σε απομάκρυνση φερτών υλικών, αποψίλωση δέντρων και καθαρισμό της κοίτης με αφαίρεση υλικού από τον πυθμένα ή αναμόχλευσή του, με αποτέλεσμα την πλήρη αλλοίωση της φυσικής διατομής της κοίτης» αναφέρουν οι επιθεωρητές.

Σε όλο το τμήμα των 10 χλμ. διαπιστώθηκε και πλήρης εξαφάνιση της βιοποικιλότητας (ψάρια, πλαγκτόν κλπ) και απώλεια ενδιαιτημάτων. Στο ποτάμι, ζει η ενδημική πέστροφα του Λούρου, για την οποία υπάρχει εθνικό σχέδιο δράσης. «Υπογραμμίζουμε ότι διανύουμε την περίοδο αναπαραγωγής της ενδημικής πέστροφας του Λούρου με αποτέλεσμα τα όποια ενδιαιτήματα αναπαραγωγής του συγκεκριμένου είδους που υπήρχαν να μην υφίστανται πλέον» αναφέρεται στην έκθεση των επιθεωρητών περιβάλλοντος.

Μέχρι σήμερα, η περιφερειακή αρχή και ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέκος Καχριμάνης δεν ζήτησαν ούτε μια συγγνώμη. Αντιθέτως, κάθε φορά, ο κ. Καχριμάνης βρίσκει διάφορες δικαιολογίες και επιρρίπτει τις ευθύνες οπουδήποτε αλλού. Προσπαθεί επίμονα να αρνηθεί κάθε ευθύνη για μια περιβαλλοντική καταστροφή. Κι αυτό το κάνει με δύο τρόπους: αφενός μεν υποβαθμίζει τη σημασία των αυτοψιών και αφετέρου δε απαξιώνει το ζήτημα της βιοποικιλότητας (σ.σ. η λέξη «βιοποικιλότητα» δεν έχει ειπωθεί καθόλου από τον ίδιο). Προσπαθεί να κρύψει ξεκάθαρα το πρόβλημα κάτω από το χαλί και να εμφανιστεί ως ο μοναδικός πολιτικός παράγοντας που ενδιαφέρεται για τον Λούρο. Σε αυτήν την προσπάθειά του, έχει σαφώς αποτύχει.

Για να δούμε ένα ημερολόγιο των γεγονότων και των «επιχειρημάτων»:

9 Νοεμβρίου: Ο Δήμος Δωδώνης προχωρά σε καταγγελία στις αρμόδιες υπηρεσίες για διακοπή της ροής των υδάτων και νεκρά ψάρια.

10 Νοεμβρίου: Από το βήμα του Περιφερειακού Συμβουλίου Ηπείρου, ο κ. Καχριμάνης διαβεβαιώνει ότι «το πρόβλημα που έχει προκληθεί στον ποταμό Λούρο οφείλεται  στη λειψυδρία». Επικαλέστηκε μάλιστα τη διευθύντρια των δασικών υπηρεσιών, η οποία, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, χαρακτήρισε «άψογες τις εργασίες που εκτελεί η Περιφέρεια» (σ.σ. λίγες μέρες μετά έκανε μια… διευκρίνιση, μιλώντας για «άψογο καθαρισμό από τα πλατάνια»).

10 και 12 Νοεμβρίου: Υπάλληλοι του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) κάνουν αυτοψίες στο ποτάμι.

15 Νοεμβρίου: Το υπουργείο Περιβάλλοντος ανακοινώνει το πόρισμα του ΟΦΥΠΕΚΑ, ο οποίος επιρρίπτει τις ευθύνες στις εργασίες που έκανε η Περιφέρεια Ηπείρου.

16 Νοεμβρίου: O κ. Καχριμάνης επιμένει στα περί «παρατεταμένης ανομβρίας» και παραπέμπει στα «πολλά ποτάμια της χώρας που έχουν ανάλογο πρόβλημα» (σ.σ. δεν ανέφερε αν στα πολλά ποτάμια της χώρας, μπήκαν μπουλντόζες»). Είπε επίσης ότι η υπηρεσία Περιβάλλοντος της Περιφέρειας δεν διαπίστωσε κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα και αμφισβήτησε έντονα την αρμοδιότητα του ΟΦΥΠΕΚΑ να κάνει αυτοψίες.

Το βασικό του επιχείρημα πάντως, μία μέρα μετά το πόρισμα του ΟΦΥΠΕΚΑ, ήταν ότι οι εργασίες στον Λούρο ήταν αντιπλημμυρικές και ότι υπήρχε έκτακτη ανάγκη. Δεν εξήγησε ποτέ πώς μπορεί να συνδέονται τα αντιπλημμυρικά έργα που γίνονται στις όχθες των ποταμών με την ισοπέδωση της κοίτης. Όπως δεν εξήγησε γιατί δεν υπήρξε καλύτερη προετοιμασία αντιπλημμυρικών έργων μέσα στο καλοκαίρι, πριν αρχίσει η περίοδος των βροχών.

17 Νοεμβρίου: Με ανάρτησή του στο facebook, ο κ. Καχριμάνης έβαλε στο στόχαστρό του τους «άσπονδους ‘φίλους’», χωρίς να τους κατονομάσει. Στην ανάρτησή του έγραφε: «Σήμερα με λίγη βροχή στο Λούρο Ποταμό. Τι να πεις… Με εξαιρετική αφιέρωση στους άσπονδους <φίλους>». Είχε προηγηθεί η διακοπή των εργασιών μέσα στο ποτάμι.

25 Νοεμβρίου: Ο Δήμος Δωδώνης δημοσιοποιεί αποσπάσματα της έκθεσης των επιθεωρητών περιβάλλοντος που αποστάλθηκε στον εισαγγελέα. Η έκθεση ήρθε να επιβεβαιώσει επί της ουσίας το πόρισμα του ΟΦΥΠΕΚΑ.

29 Νοεμβρίου: Σε δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή», ο κ. Καχριμάνης παρέθεσε τα γνωστά: «ανομβρία» και «έκτακτη ανάγκη» για να δικαιολογήσει και τα της έλλειψης μελετών. Βρήκε όμως έναν νέο ένοχο: τα ιχθυοτροφεία «τα οποία παίρνουν νερό από το ποτάμι»…

Όσο για την ενδημική πέστροφα, ο κ. Καχριμάνης είπε: «Ζήτησα να μου δώσουν πέστροφες να βάλουμε στα ποτάμια». Δεν είπε όμως πού θα τις βρει, δεδομένου ότι πρόκειται για ενδημικό είδος.

Κάθε φορά και άλλη δικαιολογία, κάθε φορά και άλλο «επιχείρημα». Τα οποία αναμένεται να ακουστούν και πάλι, όλα μαζί μαζεμένα, στην επερχόμενη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου, στις 9 Δεκεμβρίου, όπου θα συζητηθεί η υπόθεση του Λούρου μετά από κοινό αίτημα παρατάξεων της αντιπολίτευσης.

Στην εισήγησή τους, οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης θέτουν και το ζήτημα των πολλών απευθείας αναθέσεων για τον Λούρο. Από τον Νοέμβριο του 2021 μέχρι τον Ιούλιο του 2022, έχουν γίνει 10 απευθείας αναθέσεις για «αποκατάσταση με ογκόλιθους», «προστασία κοίτης» κ.λπ., συνολικού προϋπολογισμού 289.000 ευρώ. Επιπλέον, υπάρχουν κι άλλες πέντε απευθείας αναθέσεις που αφορούν καθαρισμό του ποταμού από ξερά ποτάμια, συνολικού προϋπολογισμού 124.000 ευρώ.

Και μια υποσημείωση: Στην επερχόμενη συνεδρίαση της Οικονομικής Επιτροπής, στις 5 Δεκεμβρίου, υπάρχουν δύο θέματα στην ατζέντα ημερήσιας διάταξης που αφορούν εγκρίσεις δαπανών για κοπή ξερών πλατάνων από τα Πλατανάκια έως την περιοχή Μπαλαντάνη και από τη γέφυρα Ζήτα έως τα Πλατανάκια (από 24.800 ευρώ η κάθε έγκριση δαπάνης).

9 Δεκεμβρίου: Πολλές δικαιολογίες μαζί…