Το «Ωροσκοπείον» και η καμπάνα

Ο βενετσιάνικος πύργος του Ρολογιού αποτελεί ένα από τα μνημεία αλλά και ένα από τα πιο ισχυρά τοπόσημα της Πρέβεζας. Η διαδρομή του δε μέσα στον χρόνο, συνδέεται με έναν άλλο πύργο του Ρολογιού, αυτόν των Ιωαννίνων. Τι συνδέει τους δύο πύργους; Η καμπάνα…

Τη διαδρομή του βενετσιάνικου Ρολογιού της Πρέβεζας καταγράφει, με ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες, ο πρόεδρος του Ιδρύματος «Ακτία Νικόπολις» Νίκος Καράμπελας σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στην έκδοση της ΕΗΜ «Ηπειρωτικό Ημερολόγιο 2017».

Ο βενετσιάνικος πύργος λοιπόν ανεγέρθηκε με τις συνδρομές πρεβεζάνων πολιτών προς τα τέλη της ενετοκρατίας, εν έτει 1792, όταν προβλεπτής στην πόλη ήταν ο Αλέξανδρος Σεμιτέκολο, σε μια προσπάθεια ανανέωσης του δημόσιου χώρου. Μια εντοιχισμένη επιγραφή, στην οποία ο πύργος του Ρολογιού αναφέρεται ως «Ωροσκοπείον», επιβεβαιώνει τα γενόμενα. Στο ισόγειο δε του πύργου, υπήρχε ένα ωρολογοποιείο με τον  υπεύθυνο να έχει αναλάβει και τη συντήρηση του Ρολογιού. Στην κορυφή του πύργου ήταν στεγασμένη κάτω από ένα περίτεχνο μεταλλικό κουβούκλιο η καμπάνα.

Η αρχιτεκτονική μορφή του πύργου άλλαξε το 1952, όταν στην κορυφή έγινε μια κατασκευή από οπλισμένο σκυρόδεμα, η οποία χρησιμοποιήθηκε ως καμπαναριό. Όλα αυτά μετά τη σύμφωνη γνώμη του δημοτικού συμβουλίου σε αίτημα του εκκλησιαστικό συμβουλίου του γειτονικού ναού του Αγίου Χαραλάμπους (πολιούχου της Πρέβεζας). Το καμπαναριό της εκκλησίας είχε υποστεί σοβαρές ζημιές μετά τον σεισμό του 1948.

Και η καμπάνα; Η καμπάνα είχε τις δικές της περιπέτειες. Όπως αναφέρει ο κ. Καράμπελας, η καμπάνα φτιάχτηκε το 1791 στη Βενετία από τους φημισμένους κατασκευαστές καμπανών Canciani, οι οποίοι φέρεται να είχαν κατασκευάσει καμπάνες για σημαντικούς ναούς της Βενετίας. Δεν έμεινε όμως για πολλά χρόνια στον Πύργο του Ρολογιού της Πρέβεζας. Επί Αλή πασά, η καμπάνα μετακόμισε στα… τείχη του Κάστρου, στον «βενετσιάνικο», όπως θα τον αποκαλούσαν πια οι Γιαννιώτες, πύργο ρολογιού. Εκεί έμεινε μέχρι το 1920 περίπου, όταν ο Δήμος Ιωαννιτών τη μετέφερε στο εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων στο Ιτς Καλέ (το 1917 είχε προηγηθεί η αφαίρεση του μηχανισμού του ρολογιού κατά την ιταλική κατοχή). Πέντε χρόνια μετά, η καμπάνα μεταφέρθηκε στο κεντρικό Ρολόι, ο πύργος του οποίου αναστηλώθηκε το 1925. Εκεί, η «πρεβεζάνικη» καμπάνα βρίσκεται μέχρι σήμερα. Στη μελέτη του κ. Καράμπελα, γίνεται μια ενδιαφέρουσα περιγραφή της καμπάνας, η οποία είναι διακοσμημένη με ανθέμια, αγγελούδια, τον λέοντα της Βενετίας, τον βενετσιάνικο θυρεό της Πρέβεζας αλλά και έναν εσταυρωμένο Ιησού.

Και ο Πύργος του Ρολογιού της Πρέβεζας; Αυτός φαίνεται ότι απέκτησε νέο μηχανισμό και νέα καμπάνα το 1865 με… καταγωγή από την Τεργέστη, με συνδρομές και πάλι των Πρεβεζάνων.

Κατά την ύστερη οθωμανική περίοδο, τοποθετήθηκε, πάνω σε μια λίθινη στρογγυλή πλάκα, και το ηλιακό ρολόι στη νότια όψη του Πύργου του Ρολογιού της Πρέβεζας. Στη μελέτη του ο κ. Καράμπελας ακολουθεί τη διαδρομή του Πύργου, παραθέτοντας στοιχεία, έγγραφα και φωτογραφικό υλικό, μέχρι σήμερα.

* Oι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αναζητήσουν το κείμενο της μελέτης του κ. Καράμπελα στο https://www.academia.edu/35727372.