![[300,399] Ψιχάλες](https://openweathermap.org/img/wn/04d@2x.png)
Το πρότζεκτ #151 του Τύπου Ιωαννίνων, είναι μια αποτύπωση της κοινοβουλευτικής ιστορίας της Ελλάδας σε 151 γεγονότα, ιστορικές περιόδους, εκλογές.
Κάθε μέρα ανεβαίνει και από ένα στα social media του Τύπου:
Μπορείτε να τα παρακολουθείτε κάθε πρωί, εκεί.
Αν σας αρέσει ο Τύπος, μπορείτε να τον στηρίξετε με μια συνδρομή ή δωρεά, εδώ:
Η δολοφονία του Πέτρουλα και η αποστασία
Στις 21 Ιουλίου 1965, ο Σωτήρης Πέτρουλας, μέλος της νεολαίας Λαμπράκη και κορυφαίο στέλεχος του «1-1-4», δολοφονείται από την αστυνομία κατά τη διάρκεια πορείας των «Ιουλιανών» στην οδό Χρήστου Λαδά. Στις 4 Αυγούστου 1965 σχηματίζεται κυβέρνηση Γεωργίου Αθανασιάδη-Νόβα. Ωστόσο, ο «κατεψυγμένος» όπως ήταν το προσωνύμιό του, δεν καταφέρνει να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης καθώς μόνο 8 βουλευτές της ΕΚ υπερψηφίζουν. Στις 20 Αυγούστου 1965 οι αποστάτες καταφεύγουν σε μια «αριστερή» λύση: Σχηματίζεται η κυβέρνηση Ηλία Τσιριμώκου. Ο πρώην πολιτευτής της Αριστεράς δέχεται την ανακτορική πρόταση και ψηφίζουν υπέρ του στη Βουλή 37 βουλευτές της ΕΚ. Στις 24 Σεπτεμβρίου 1965 μετά από τρεις μήνες αστάθειας, ο Στέφανος Στεφανόπουλος αναλαμβάνει πρωθυπουργός και παίρνει τελικά ψήφο εμπιστοσύνης. Στις 21 Ιανουαρίου 1966 τα πολιτικά κόμματα συμφωνούν για σχηματισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης που θα οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές. Αυτές, δεν θα γίνουν ποτέ.
| Ο Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας, ο πρωθυπουργός της Αποστασίας,» έπεσε θύμα της ίδιας του της κλίσης προς την τέχνη, η οποία έμελλε να του κληροδοτήσει το προσωνύμιο «Γαργάλατας». Ο Νόβας έγραφε ποιήματα, αλλά το δίστιχο «Κι ήταν τα στήθη σου άσπρα σαν τα γάλατα- και μου ’λεγες γαργάλα τα» που του αποδόθηκε, δεν ήταν δικό του. Το εμπνεύστηκε ο δημοσιογράφος Κώστας Σταματίου, αλλά κυκλοφόρησε με την υπογραφή «Γ. ΑΘΑΝΑΣ» στα «Νέα», στις 29 Ιουλίου 1965 όταν η κυβέρνηση Νόβα ζήτησε ψήφο εμπιστοσύνης από την αποστασιακή Βουλή και το προσωνύμιο, έγινε ένα από τα πιο γνωστά πολιτικά ανέκδοτα της Ελλάδας.
|
1967-1973: Στο «γύψο»
21 Απριλίου 1967: Οι προγραμματισμένες εκλογές για τις 28 Μαΐου δεν θα γίνουν ποτέ, καθώς στις 21 Απριλίου 1967 ομάδα συνταγματαρχών και κατώτερων αξιωματικών του στρατού, με υποστήριξη από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, αλλά και αρκετών ελλήνων επιχειρηματιών και εφοπλιστών, καταλαμβάνει την εξουσία με πραξικόπημα. Σχηματίζεται η κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κόλλια. Συλλαμβάνονται αρκετοί πολιτικοί, ενώ ξεκινούν και πάλι οι εκτοπισμοί και οι εξορίες αριστερών και αγωνιστών. Το πρωί της 21ης Απριλίου, δολοφονείται η 24χρονη Μαρία Καλαβρού στην οδό Πατησίων και την ίδια μέρα, ο 15χρονος Βασίλης Πεσλής στην πλατεία Αττικής. Στις 25 Απριλίου δολοφονείται εν ψυχρώ στον ιππόδρομο του Φαλήρου ο Παναγιώτης Ελής, μέλος της ΕΔΑ και πολιτικός κρατούμενος. Ένα μήνα αργότερα, βρίσκεται νεκρός, υπό άγνωστες συνθήκες, στα παράλια της Ρόδου ο δημοκρατικός δικηγόρος Νικηφόρος Μανδηλαράς, ο οποίος είχε προσπαθήσει να διαφύγει από τη χώρα.
Ο «Κοκός» και το αποτυχημένο πραξικόπημα
13 Δεκεμβρίου 1967: Ο τότε βασιλιάς Κωνσταντίνος επιχειρεί το «αντικίνημα», υποστηριζόμενος από αξιωματικούς κυρίως του ναυτικού. Ο βασικά υπεύθυνος για την πολιτική αστάθεια στη χώρα και αφού έχει νομιμοποιήσει μερικούς μήνες νωρίτερα τη χούντα, αποτυγχάνει και φεύγει για το εξωτερικό. Ο πρωτεργάτης της απριλιανής χούντας Γιώργος Παπαδόπουλος σχηματίζει κυβέρνηση και ορίζει αντιβασιλέα τον αντιστράτηγο Γιώργο Ζωιτάκη. Σε μετέπειτα δηλώσεις του ο Κωνσταντίνος, γνωστός με το παρατσούκλι «Κοκός», ήδη, πριν τη χούντα, προσπάθησε να ανασκευάσει την επαμφοτερίζουσα στάση του απέναντι στη δικτατορία λέγοντας ότι επίτηδες ήταν σκυθρωπός στις φωτογραφίες του με τους δικτάτορες.
«Ναι», αλλά σε τι;
Στις 29 Σεπτεμβρίου 1968 γίνεται το δημοψήφισμα του «ΝΑΙ»: Η προσπάθεια της χούντας των συνταγματαρχών για να εξασφαλίσει μια «ομαλή επιστροφή» στον κοινοβουλευτισμό, χαρακτηρίστηκε ανάμεσα σε άλλα, από το δημοψήφισμα της 29ης Σεπτεμβρίου του 1968. Το «ΝΑΙ», το οποίο προώθησε η χούντα κερδίζει με ποσοστό 91,87%. Δεν έχουν δικαίωμα ψήφου οι πολιτικοί κρατούμενοι που έχουν συλληφθεί, φυλακιστεί ή και εκτοπιστεί. Το «ΝΑΙ» αντιστοιχεί σε συμφωνία με τη χουντική πρόταση, για σχέδιο συντάγματος που είχε κατατεθεί. Το «ΟΧΙ» πήρε 7,79% και η αποχή έφτασε στο 22,53%. Στις 29 Ιουλίου 1973 γίνεται άλλο ένα δημοψήφισμα, αυτή τη φορά για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας για 8 χρόνια. «Πρόεδρος» θα είναι ο δικτάτορας Παπαδόπουλος. Το ερώτημα στο δημοψήφισμα είναι ουσιαστικά τριπλό, για την έγκριση των τροποποιήσεων στο προηγούμενο «σύνταγμα» της χούντας, για ορισμό του Παπαδόπουλου ως Προέδρου της Δημοκρατίας με οκταετή θητεία και τέλος, για την κατάργηση της μοναρχίας. Το «ΝΑΙ» που ζητάει και πάλι η χούντα, παίρνει 78,43%, το «ΟΧΙ» 21,57%.
Το «Σχέδιο Μαρκεζίνη» και μια αυλή γεμάτη ζωή, στην Πατησίων
Στις 8 Οκτωβρίου 1973 Ο Σπύρος Μαρκεζίνης, πολιτικός και ιστορικός, αναλαμβάνει να φέρει σε πέρας το σχέδιο «εκδημοκρατικοποίησης» και αμνήστευσης της χούντας. Στο σχέδιο, στο οποίο συμμετείχαν διάφορες πολιτικές φυσιογνωμίες της εποχής, περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων την κατάργηση του στρατιωτικού νόμου, την αμνηστία σε πολιτικούς κρατουμένους και η εξαγγελία για εκλογές. Τον προλαβαίνουν τα γεγονότα της κατάληψης του Πολυτεχνείου στις 15-17 Νοεμβρίου 1973 που δεν επιτρέπουν την «ομαλή μετάβαση». Η εξέγερση καταπνίγεται από το στρατό, αλλά έχει δημιουργήσει ήδη ρήξεις. Οι βάσεις της εξέγερσης του Πολυτεχνείου έχουν μπει ήδη από νωρίτερα, από την κατάληψη της Νομικής, με τους φοιτητές να αντιστέκονται σθεναρά στα υποχρεωτικά μέτρα της χούντας για στράτευση, διώξεις συνδικαλιστών, «άλωση» του φοιτητικού κινήματος από την ασφάλεια και τους χουντικούς μηχανισμούς.
Η εξέγερση κρατάει τρεις μέρες και παίρνει παλλαϊκά χαρακτηριστικά. Στις 25 Νοεμβρίου 1973 ο Παπαδόπουλος ανατρέπεται από το δικό του στρατόπεδο. Ο ταξίαρχος Δημήτρης Ιωαννίδης, από τους πιο σκληρούς ακροδεξιούς της χούντας, διορίζει πρωθυπουργό τον Αδαμάντιο Ανδρουτσόπουλο και τον Φαίδωνα Γκιζίκη Πρόεδρο της Δημοκρατίας. 17 Δεκεμβρίου 1973 Η χούντα Ιωαννίδη ψηφίζει νέο σύνταγμα που μειώνει τις προεδρικές αρμοδιότητες.
«Ελληνικέ κυπριακέ λαέ, γνωρίζεις ποίος σου ομιλεί». Το δράμα της Κύπρου
Στις 15 Ιουλίου 1974 Η χούντα ανατρέπει τον Μακάριο, πρόεδρο της Κύπρου, ο οποίος φυγαδεύεται. Παρότι η χούντα μεταδίδει ότι ο Μακάριος είναι νεκρός, αυτός διαμηνύει από το ραδιοφωνικό σταθμό της Πάφου ότι είναι ζωντανός. Πρόεδρος της χώρας αναλαμβάνει ο άνθρωπος της χούντας, Νίκος Σαμψών, δημοσιογράφος και εκδότης. Στις 20 Ιουλίου 1974 Οι Τούρκοι εισβάλλουν στην Κύπρο με την επιχείρηση «Αττίλας», νωρίς το πρωί του Σαββάτου 20 Ιουλίου. Ο Ιωαννίδης μαθαίνει τα νέα σχεδόν στο κρεβάτι του και ενώ το προηγούμενο 24ωρο πιστεύει ότι ο Τούρκοι δεν θα κάνουν επιθετική κίνηση. Στις 23 Ιουλίου, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ανακοινώνει την αποχώρηση της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ ως αντίδραση στην τουρκική εισβολή στο νησί.
Η Μεταπολίτευση έρχεται με αεροπλάνο
Στις 24 Ιουλίου 1974, στις 17.45, η ελληνική ραδιοφωνία και τηλεόραση μεταδίδουν την εξής είδηση: «Ενόψει των εξαιρετικών περιστάσεων υπό τας οποίας τελεί η πατρίς, αι ένοπλοι δυνάμεις απεφάσισαν όπως αναθέσουν την διακυβέρνησιν της χώρας εις πολιτικήν κυβέρνησιν». Πρόκειται για το αποτέλεσμα σχεδόν 24ωρων συσκέψεων που κατέληξαν τελικά στη συμφωνία να συγκροτηθεί κυβέρνηση υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και όχι υπό τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, όπως είχε συζητηθεί. Δύο ώρες αργότερα, οι Ένοπλες Δυνάμεις συνιστούν «ψυχραιμία και αυτοκυριαρχία» στους πολίτες που πανηγυρίζουν για την πτώση της χούντας.
| Ο πολιτικός από το Μέτσοβο, Ευάγγελος Αβέρωφ , θα παίξει μεγάλο ρόλο, τόσο στην μεταστροφή της άποψης για τον Κανελλόπουλο, αλλά και της… ανεύρεσης, τηλεφωνικά, του Καραμανλή στο Παρίσι. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επιστρέφει λίγες ώρες αργότερα και αναλαμβάνει πρωθυπουργός. Προσγειώνεται στο Ελληνικό με το αεροπλάνο που του παραχωρεί ο γάλλος πρόεδρος Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εσταίν και τον υποδέχεται πλήθος κόσμου. Λίγες μέρες αργότερα, επιστρέφει και ο Ανδρέας Παπανδρέου στην Ελλάδα.
|
