Τρένο στην Ήπειρο: 110 χρόνια «υπό διερεύνηση»

Η πιο πρόσφατη κυβερνητική εξαγγελία για τη σιδηροδρομική σύνδεση της Ηπείρου, έβαλε τον υπουργό Υποδομών Χρήστο Σταϊκούρα στην «πινακοθήκη» κυβερνητικών που έχουν πει κάτι για το θέμα, τα τελευταία 110 χρόνια.

Ο κ. Σταϊκούρας, στην επικοινωνιακή αντεπίθεση της κυβέρνησης που επιχειρεί τώρα να ανασυντάξει τον ΟΣΕ, λίγο πριν κλείσει ένας χρόνος από την τραγωδία των Τεμπών, ενέταξε και τη «Δυτική Εγνατία», τη σύνδεση Καλαμπάκας-Ηγουμενίτσας με εκτίμηση κόστους 1.55 δισ. Ευρώ.

Επανήλθε με σημερινή (14/1) δήλωσή του στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων, το ΑΠΕ. Στο power point της παρουσίασης του, αλλά και στο κομμάτι του ΑΠΕ, αναφέρεται ότι το έργο είναι «υπό διερεύνηση», μια έκφραση που δεν προμηνύει θετικά.

Ο κ. Σταϊκούρας είναι ο πολλοστός που κάνει δηλώσεις για το θέμα, το οποίο είναι ανοιχτό εδώ και 110 χρόνια, από όταν εκφράστηκε δημόσια, ως τοπικό αίτημα.

Το 1925 οι βουλευτές Ιωαννίνων ανακοίνωναν ότι «διαπραγματεύσεις σιδηροδρόμων προχωρούσιν ευοιώνως στοπ. Υπουργός διεβεβαίωσεν προσεχεστάτην υπογραφή συμβάσεως Σιδηροδρόμου και οδών». Υπουργοί το ταραγμένο εκείνο έτος διετέλεσαν ο Αναστάσιος Ταβουλάρης, καθώς και νωρίτερα οι Ιωάννης Βαλαλάς και ο Βύρωνας Καραπαναγιώτης.

Το αίτημα συνέχιζε να διατυπώνεται, με επιχειρήματα για την ανάπτυξη της οικονομίας, αλλά και τη στρατιωτική ετοιμότητα. Οι πόλεμοι και η καταστροφή της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και ο προσανατολισμός σε μια «άλλου τύπου ανάπτυξη», άφησαν τις δημόσιες υποδομές πολύ πίσω.

Το 1993, το ΠΑΣΟΚ έκανε την προεκλογική του συγκέντρωση στα Γιάννενα, στην κεντρική πλατεία, μπροστά στη νομαρχία. Ομιλητής ήταν ο τότε πανίσχυρος Άκης Τσοχατζόπουλος, ο οποίος υποσχέθηκε «τρένο στην Ήπειρο» από την εξέδρα.

Στις αρχές του 21^ου αιώνα, το σενάριο άλλαξε, με τη «γραμμή δυτικής Ελλάδας». Ο τότε υπουργός Μεταφορών του ΠΑΣΟΚ Χρήστος Βερελής, εκλεγόμενος στην Αιτωλοακαρνανία, ισχυρίζεται ότι η γραμμή Αγρίνιο-Κρυονέρι είχε ολοκληρωθεί, ο εργολάβος ζήτησε να γίνει δοκιμή στο έργο, αλλά τελικά, η γραμμή διαλύθηκε.

Η πιθανότητα σύνδεσης από νότια, ναυάγησε όταν εγκαταλείφθηκε ως ιδιαίτερα κοστοβόρα η πρόβλεψη για σιοδηροδρομική σύνδεση μέσω της ζεύξης Ρίου-Αντιρρίου. Η απόφαση ήταν απολύτως λογική για την εποχή, δεδομένων των γεγονότων ότι δεν υπήρχε σύνδεση εκατέρωθεν (αν και ο κ. Βερελής αναφέρει ότι υπήρξαν μελέτες για τον δυτικό άξονα) και ότι στην πορεία, το ελληνικό κράτος αποφάσισε να ξηλώσει ουσιαστικά τη γραμμή Πελοποννήσου, οπισθοδρομώντας στα προ… 20^ου αιώνα, σε ό,τι αφορά τα μέσα σταθερής τροχιάς στη χώρα. Επίσης, η χρονική πίεση να ολοκληρωθούν τα έργα μέχρι τους Ολυμπιακούς του 2004, δεν βοήθησε…

Το 2016 η περιφέρεια Ηπείρου έκανε μια μελέτη σκοπιμότητας για τη σύνδεση Ηγουμενίτσας-Αργυροκάστρου, με ενδιάμεσο σταθμό τα Γιάννενα. Ο ΟΣΕ είχε αντιδράσει, τότε. Η μελέτη βρισκόταν στο site της Περιφέρειας Ηπείρου, αλλά πλέον έχει «κατέβει».

Ο Χρήστος Σπίρτζης, υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ, ήταν ο πρώτος που αποδόμησε με δηλώσεις του το έργο, ως «πολύ δαπανηρό και μη βιώσιμο». Σε άλλη περίσταση, ο κ. Σπίρτζης είχε εκτιμήσει ότι χρειάζονται 2,5 με 3 δις για να συνδεθεί σιδηροδρομικά η Θεσσαλονίκη με την Ηγουμενίτσα και είχε δείξει πιο θετικός στην προοπτική σύνδεσης με Αλβανία.

Το 2022, υπουργός Υποδομών Κώστας Αχ. Καραμανλής, σύμφωνα με την ανακοίνωση τότε του προέδρου της Βουλής Κώστα Τασούλα, ήταν θετικό: «Σχετικά με τη σιδηροδρομική σύνδεση της Ηπείρου με την Καλαμπάκα διά της γραμμής Καλαμπάκα-Γιάννενα-Ηγουμενίτσα, διαπιστώθηκε ότι το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών αντιμετωπίζει θετικά το έργο και ήδη εξετάζει τις προσφερόμενες δυνατότητες χρηματοδότησης των απαιτούμενων μελετών του» έλεγε η ανακοίνωση του προεδρείου της Βουλής.

Ένα χρόνο αργότερα, με τον κ. Καραμανλή παραιτημένο μετά την τραγωδία στα Τέμπη και τις απίστευτες παλινωδίες και ελλείψεις που οδήγησαν σε αυτή, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης: «Σενάριο επιστημονικής φαντασίας» είπε, σε δηλώσεις του.

Τώρα, ο κ. Σταϊκούρας προσπαθεί να δώσει μια «θετική αύρα» στο θέμα, με έναν τρόπο που στην πολιτική δεν σημαίνει απολύτως τίποτα: «Διερεύνηση» και χρονικός ορίζοντας τα επόμενα 20 χρόνια…