Τουρκία: Οι επόμενες μέρες του Ερντογάν και της αντιπολίτευσης

Ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν και οι υποστηρικτές του πανηγύρισαν τη Δευτέρα μια εκλογική νίκη που παρατείνει την κυριαρχία του για τρίτη δεκαετία, ενώ η αντιπολίτευση της Τουρκίας, που κάποτε ήταν αισιόδοξη για τη νίκη της, προετοιμάστηκε για «δύσκολες ημέρες» απέναντι σε μια ολοένα και πιο αυταρχική κυβέρνηση.

Ο αντίπαλός του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου δήλωσε ότι ήταν «οι πιο άδικες εκλογές των τελευταίων ετών», αλλά δεν αμφισβήτησε το αποτέλεσμα, το οποίο έδωσε στον Ερντογάν εντολή να ακολουθήσει πολιτικές που έχουν πολώσει μεν την Τουρκία, αλλά έχουν ενισχύσει τη θέση της ως περιφερειακή στρατιωτική δύναμη.

Οι εκλογές θεωρούνταν η μεγαλύτερη πολιτική πρόκληση για τον Ερντογάν, με την αντιπολίτευση να είναι βέβαιη ότι θα τον εκθρονίσει και θα ανατρέψει τις πολιτικές του, αφού οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι η κρίση του κόστους ζωής τον καθιστά ευάλωτο. Όμως επικράτησε με ποσοστό 52,2% των ψήφων, έναντι 47,8% του Κιλιτσντάρογλου.

Οι φιλοκυβερνητικές εφημερίδες, μέρος ενός συντριπτικά φιλο-Ερντογάν μιντιακού τοπίου που στήριξε την προεκλογική του εκστρατεία στο έθνος των 85 εκατομμυρίων κατοίκων, πανηγύρισαν τη νίκη του.

«Ο άνθρωπος του λαού κέρδισε», έγραφε ο τίτλος της εφημερίδας Sabah. «Ανοίξαμε την πόρτα στον τουρκικό αιώνα».

«Η νίκη είναι και πάλι του Ερντογάν, νικητής είναι η Τουρκία», ανέφερε η εφημερίδα Hurriyet δίπλα σε μια φωτογραφία του τεράστιου πλήθους που συγκεντρώθηκε έξω από το προεδρικό μέγαρο στην πρωτεύουσα Άγκυρα κατά τη διάρκεια της νύχτας για να ακούσει τη θριαμβευτική ομιλία του.

«Ο νικητής είναι η δημοκρατία μας», είπε ο Ερντογάν στο πλήθος. «Τώρα είναι η ώρα να παραμερίσουμε τις διαφορές και τις συγκρούσεις της προεκλογικής περιόδου και να ενωθούμε γύρω από τους εθνικούς μας στόχους».

Δυτικοί πολιτικοί δήλωσαν ότι είναι έτοιμοι να συνεχίσουν να συνεργάζονται με τον Ερντογάν παρά τις ενίοτε τεταμένες σχέσεις. Η Τουρκία κρατάει τα χαρτιά για τις ελπίδες της Σουηδίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Η υποψηφιότητα αποσκοπεί στην ενίσχυση της στρατιωτικής συμμαχίας κατά της Ρωσίας. Η Τουρκία έχει επίσης κεντρική σημασία για τη συνέχιση μιας συμφωνίας που θα επιτρέψει τις ουκρανικές μεταφορές σιτηρών και θα αποτρέψει μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση.

Στις δηλώσεις νίκης του, ο Ερντογάν δήλωσε ότι η ανοικοδόμηση των πόλεων που επλήγησαν από τον σεισμό θα είναι προτεραιότητά του. Είπε επίσης ότι ένα εκατομμύριο Σύροι πρόσφυγες θα επιστρέψουν σε ελεγχόμενες από την Τουρκία «ασφαλείς ζώνες» στη Συρία στο πλαίσιο ενός σχεδίου επανεγκατάστασης που εκτελείται με το Κατάρ.

Οικονομία

Η λίρα διολίσθησε σε χαμηλό ρεκόρ 20,065 έναντι του δολαρίου. Έχει χάσει το 90% της αξίας της την τελευταία δεκαετία, ταλαιπωρούμενη από τη νομισματική κρίση και τον ανεξέλεγκτο πληθωρισμό.

Οι πιο πρόσφατες απώλειές της οφείλονται στην αβεβαιότητα σχετικά με το τι θα σήμαινε μια νίκη του Ερντογάν για την οικονομική πολιτική. Οι επικριτές έχουν κατηγορήσει την ανορθόδοξη, χαμηλότοκη οικονομική πολιτική του, την οποία η αντιπολίτευση είχε δεσμευτεί να ανατρέψει, για τα δεινά του νομίσματος.

Ο Ερντογάν δήλωσε ότι ο πληθωρισμός, ο οποίος έφτασε πέρυσι στο ανώτατο επίπεδο των τελευταίων 24 ετών, στο 85%, πριν υποχωρήσει, είναι το πιο επείγον ζήτημα της Τουρκίας.

Δύσκολες μέρες για την αντιπολίτευση

Η προοπτική πέντε ακόμη ετών διακυβέρνησης του Ερντογάν ήταν ένα σκληρό πλήγμα για την αντιπολίτευση που τον κατηγόρησε ότι υπονομεύει τη δημοκρατία καθώς συσσωρεύει όλο και περισσότερη εξουσία, μια κατηγορία που ο ίδιος αρνείται.

Αν και κάλεσε σε ενότητα, ο Ερντογάν διατήρησε ένα βασικό θέμα της προεκλογικής του εκστρατείας και κατηγόρησε τον Κιλιτσντάρογλου και την αντιπολίτευση ότι συντάσσονται με τρομοκράτες, χωρίς να προσκομίσει αποδείξεις.

Το κύριο φιλοκουρδικό κόμμα της Τουρκίας, το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα του κοινοβουλίου, ήταν μεταξύ των κομμάτων της αντιπολίτευσης που αντιτάχθηκαν στον Ερντογάν και κατηγορείται για διασυνδέσεις με Κούρδους μαχητές, κάτι που αρνείται.

«Για την αντιπολίτευση, έρχονται πολύ δύσκολες ημέρες», δήλωσε ο Atilla Yesilada, αναλυτής της GlobalSource Partners, προβλέποντας περισσότερες δικαστικές κινήσεις κατά του κουρδικού κόμματος και λέγοντας ότι δεν είναι σαφές αν η συμμαχία της αντιπολίτευσης θα παραμείνει ανέπαφη.

Η ήττα του Κιλιτσντάρογλου θα προκαλέσει πιθανότατα ανησυχία στους συμμάχους της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, οι οποίοι έχουν θορυβηθεί από τους δεσμούς του Ερντογάν με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος συνεχάρη τον «αγαπητό του φίλο» για τη νίκη του.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έγραψε στο Twitter: «Ανυπομονώ να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε ως σύμμαχοι του ΝΑΤΟ σε διμερή ζητήματα και κοινές παγκόσμιες προκλήσεις».

Οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία έχουν επιδεινωθεί από την αντίρρηση του Ερντογάν να ενταχθεί η Σουηδία στο ΝΑΤΟ, καθώς και από τη στενή σχέση της Άγκυρας με τη Μόσχα και τις διαφωνίες για τη Συρία.

Η νίκη του Ερντογάν επεκτείνει τη θητεία του ως ο μακροβιότερος ηγέτης από τότε που ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ δημιούργησε τη σύγχρονη Τουρκία μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας πριν από έναν αιώνα - μια πολιτικά ισχυρή επέτειος που θα εορταστεί τον Οκτώβριο.

Ο Ερντογάν, επικεφαλής του κόμματος ΑΚ που έχει ισλαμιστικές ρίζες, απευθύνθηκε στους ψηφοφόρους με εθνικιστική και συντηρητική ρητορική σε μια διχαστική εκστρατεία που απέσπασε την προσοχή από τα οικονομικά προβλήματα.

«Η νίκη είναι δική μας, πόσο ευτυχισμένοι είμαστε. Αντίο, κύριε Κεμάλ (Κιλιτσντάρογλου). Δόξα τω Θεώ, το Ισλάμ νίκησε», δήλωσε ο υποστηρικτής του Ερντογάν, Μπανού έξω από το προεδρικό μέγαρο.

Με πληροφορίες από Reuters, ΑΡ. Φωτογραφία: Twitter