Το τηλεοπτικό σύμπαν μιας άγνωστης Αμερικής

Έναν Ιούνιο πριν από 18 χρόνια, το 2002, έκανε πρεμιέρα στο HBO μια αστυνομική σειρά που έμελλε να είναι διαφορετική και καλύτερη από κάθε άλλη: το The Wire.

Πρακτικά, ήταν η συνεργασία μερικών κορυφαίων ανθρώπων της τηλεόρασης: του Ντέιβιντ Σάιμον και του Εντ Μπερνς, με τον ελληνοαμερικάνο συγγραφέα Τζωρτζ Πελεκάνος και τη Λώρα Λίπμαν, επίσης συγγραφέα.

Τι έκανε όμως το Wire τόσο διαφορετικό από μια κοινή αστυνομική σειρά;

Καταρχάς, το στοιχείο ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, οι δημιουργοί του είχαν μια επαφή με το αντικείμενο. Ο Μπερνς ήταν πρώην αστυνομικός στις ανθρωποκτονίες, ο Σάιμον είχε διατελέσει αστυνομικός ρεπόρτερ και η Λίπμαν με τον Πελεκάνος, ήταν συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων.

Ούτε όμως οι ιδιότητες εξηγούν απόλυτα τους λόγους της επιτυχίας της σειράς.

Η οριζόντια γραμμή που ένωσε τους δημιουργούς με το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, ήταν η κοινή χωροταξική αναφορά, η Βαλτιμόρη, πόλη του Μέριλαντ, μια από τις πλέον υποβαθμισμένες και χαρακτηριστικές ταξικά πόλεις της βορειοανατολικής ακτής, ανάμεσα κοντά και ανάμεσα στην ομοσπονδιακή πρωτεύουσα Ουάσιγκτον, στη Φιλαδέλφεια, στη Νέα Υόρκη και τη Βοστώνη.

Οι δημιουργοί, είτε κατάγονταν από τις γειτονικές πολιτείες, είτε ζούσαν ή είχαν εργαστεί στη Βαλτιμόρη. Οπότε, η μεταφορά μιας εξαιρετικά ρεαλιστικής αναπαράστασης της πραγματικότητας, χωρίς σχεδόν καμία καλλιτεχνική ωραιοποίηση, ήταν ίσως πιο εύκολη.

Αυτός ο διαχρονικός ρεαλισμός, ο οποίος είναι υπαρκτός και ζωντανός στα βιβλία του Πελεκάνος, αλλά και στις κατοπινές απόπειρες των δημιουργών, είναι απόλυτα ορατός σε αυτό που συμβαίνει σήμερα, στις ΗΠΑ.

Η αίσθηση ενός «κοινωνικού συμβολαίου» που παραβίασε η μια πλευρά και προκάλεσε την εξέγερση, μετά τη δολοφονία του Τζωρτζ Φλόιντ στη Μινεάπολη, είναι αυτή που διατηρεί σε μια οριακή συνάφεια τον κόσμο του Wire.

Στις 5 σεζόν του, υπάρχουν φυσικά οι κεντρικοί ήρωες, υπάρχουν όμως και τα διαφορετικά κοινωνικά σκηνικά. Οι μαφίες κάθε είδους, η εργατική τάξη που προσπαθεί να επιβιώσει στο δικό της μερίδιο ζωής, οι διαχωριστικές γραμμές που είναι κυρίαρχα ταξικές, αλλά έχουν και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε ομάδας που άκουσα-εκούσα διαλέγει στρατόπεδο, είτε κατάγεται από το Μέριλαντ, είτε από την Πελοπόννησο ή το Γκντανσκ και το Δουβλίνο.

 Οι αναγνώστες των βιβλίων του Πελεκάνος μπορούν να βρούνε τα εγγενή αυτά χαρακτηριστικά στις σελίδες των ιστοριών που φτιάχνει. Εικόνες ανθρώπων που είναι οι δημιουργοί της ιστορίας ή και διαχειριστές της, ανάλογα από τη μεριά που βρίσκονται. Και οι άλλοι δημιουργοί όμως, διατήρησαν το ρεαλιστικό, όχι όμως βεβιασμένο, ύφος, στις μετέπειτα δημιουργίες τους. Η πιο πρόσφατη, το Plot Against America για παράδειγμα, είναι μια πολιτική ανάλυση των ΗΠΑ πριν και κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το ίδιο πολιτικό είναι και το Wire. Η δολοπλοκία και η καμαρίλα της εξουσίας δεν είναι μια σκοτεινή συνωμοσία όμως, αλλά το συνεχές αποτέλεσμα των αντιθέσεων του συστήματος. Ανάμεσα σε αυτές τις αντιθέσεις, κινούνται διαρκώς οι άνθρωποι που προσπαθούν να βρούνε μια θέση σε αυτό. Το «κοινωνικό συμβόλαιο» που διατηρεί τη συνοχή του συστήματος, στο Wire δεν απειλείται θεμελιακά όπως συμβαίνει σήμερα. Οι γενεσιουργές αιτίες όμως της διάλυσής του, περιγράφονται ρεαλιστικότατα.  

Οι χαρακτήρες κινούνται σε όλη την κλίμακα, από αδύναμοι μέχρι τρομακτικοί, όλοι τους όμως, με έναν τρόπο τραγικοί. Οι εξελίξεις και η πλοκή κυλούν διαλεκτικά, το ένα φέρνει το άλλο, σε μια διαρκή, λεπτή ισορροπία. Το δε χιούμορ της σειράς είναι κυρίως μαύρο και η μουσική της καταπληκτική. Το μουσικό της σήμα, το Way down in a hole του Τομ Γουέιτς, ερμήνευσε ο ίδιος και άλλοι όπως ο Στιβ Ερλ, οι Blind Boys of Alabama και οι Neville Brothers, ανάλογα με τη σεζόν. Ακόμα πιο καθηλωτικές όμως ήταν οι εξόδιες μουσικές κάθε σεζόν, με κορυφαία την αποχαιρετιστήρια σκηνή, με τη διασκευή του Πωλ Γουέλερ σε ένα κομμάτι του Dr John.  

Η αίσθηση της πραγματικότητας, καμιά φορά ξεπερνούσε τα όρια της τηλεόρασης. Μια από τις χαρακτήρες, η Φελίσια Πίρσον, έπαιζε στη σειρά με το πραγματικό της όνομα, μεγάλωσε σε ανάδοχες οικογένειες καθώς οι φυσικοί της γονείς ήταν, η μητέρα της εξαρτημένη και ο πατέρας της έκανε ληστείες και η ίδια, καταδικάστηκε σε 7 χρόνια για συμμετοχή σε κύκλωμα ναρκωτικών. Ο δικαστής αρνήθηκε να ορίσει εγγύηση αποφυλάκισης, επικαλούμενος τα επεισόδια του Wire…

Το Wire, το οποίο έκανε πρεμιέρα στις 2 Ιουνίου 2002 και κράτησε για 5 σεζόν και 60 επεισόδια, θεωρείται και σε ένα υποκειμενικό βαθμό, είναι, η κορυφαία σειρά που έφτιαξε το δίκτυο του HBO.

Αν σας αρέσει ο Τύπος, μπορείτε να κάνετε μια συνδρομή, εδώ: