Τα ποιοτικά προϊόντα δείχνουν τον δρόμο

Η κτηνοτροφία, και ιδίως η παραγωγή τυροκομικών προϊόντων, αποτελεί τον κεντρικό άξονα της αγροτικής ζωής στην Ήπειρο. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που μέρος της ημερίδας για τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης, την οποία πραγματοποίησαν σήμερα το πρωί στο ξενοδοχείο Du Lac η Περιφέρεια Ηπείρου, ο Δήμος Ιωαννιτών και η «Ένωση Αγροτών», αφιερώθηκαν στην κτηνοτροφία.

Από τη συζήτηση, διαφάνηκε ότι πυρήνας της αγροτικής πολιτικής στην Ήπειρο θα πρέπει να είναι η παραγωγή ποιοτικών προϊόντων. Ιδίως από τη στιγμή, που η περιοχή έχει μια μεγάλη παράδοση στη φέτα, στην κεφαλογραβιέρα και στο γαλοτύρι. Τρία προϊόντα που έχουν χαρακτηριστεί ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης) –μια ένδειξη που τους προσδίδει μια υπεραξία εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης τουλάχιστον. Για τα εκτός της Ε.Ε., ο «πόλεμος» μαίνεται όσον αφορά τις περίφημες συμφωνίες με Καναδά και Νότια Αφρική.

Σύμφωνα με τα όσα ειπώθηκαν, η προστασία των προϊόντων ΠΟΠ, όπως και η προσθήκη νέων προϊόντων στον ευρωπαϊκό αυτόν κατάλογο, πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα. Ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέκος Καχριμάνης έφερε ως παράδειγμα τρία νέα τυριά που διεκδικούν το σήμα ποιότητας ΠΟΠ: το τσαλαφούτι (παραγωγή στην ορεινή Άρτα), την ούρδα (κυρίως στην Αετομηλίτσα Κόνιτσας) και το κασκαβάλ, για τα οποία υπάρχει συνεργασία με τον ΕΛΓΟ «Δήμητρα». Ο κ. Καχριμάνης εκτίμησε πάντως, κατά την τοποθέτησή του, ότι για το κασκαβάλ τα πράγματα δεν είναι εύκολα. Ο περιφερειάρχης είχε πάρει ιδιαίτερα ζεστά την ανάδειξη του κασκαβάλ, ενός είδους κασεριού που παράγεται από παρά πολύ λίγους πια στην Πίνδο, καθώς συνδέεται με τη ζωή των Βλάχων. Μόνο που η παρουσία του συγκεκριμένου αυτού τυριού με την ίδια ονομασία είναι πιο έντονη πια σε άλλες χώρες των Βαλκανίων, όπως στη Ρουμανία. Όπως είπε και ο περιφερειάρχης, μέχρι και στη Νέα Υόρκη υπάρχει ένα κατάστημα με την ονομασία «Κασκαβάλ» (εστιατόριο).

Όσον αφορά τα ήδη ΠΟΠ, ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν τα στοιχεία που παρουσίασε η κτηνίατρος του ΕΛΓΟ «Δήμητρα» και διευθύντρια της Γαλακτοκομικής Σχολής Ιωαννίνων Αλεξάνδρα Μέγα. Στην Ήπειρο υπάρχουν 25 επιχειρήσεις που ασχολούνται με φέτα, κεφαλογραβιέρα και γαλοτύρι. Η φέτα που παράγεται στην περιοχή, καλύπτει το 1/5 του συνόλου της παραγόμενης φέτας στην Ελλάδα, ενώ η κεφαλογραβιέρα το ½. Η μισή κεφαλογραβιέρα της χώρας δηλαδή είναι ελληνική. Όσον αφορά το γαλοτύρι, το 90% παράγεται επίσης στην Ήπειρο (και το υπόλοιπο στη Θεσσαλία). Η κ. Μέγα εκτίμησε ότι το γαλοτύρι έχει προοπτικές.

Όπως προοπτικές έχει και το γίδινο γάλα για την παραγωγή τυροκομικών προϊόντων. Οι παραγωγοί γίδινου γάλακτος μπορεί να έχουν μειωθεί, ωστόσο οι ποσότητες έχουν αυξηθεί (καλύτερες συνθήκες κ.λπ.). Στον αντίποδα βέβαια βρίσκεται το αγελαδινό γάλα του οποίου οι παραγωγοί και οι ποσότητες μειώνονται πολύ. Σε αυτό το σημείο, η κ. Μέγα ανέφερε ότι η εισαγωγή αγελαδινού γάλακτος στην Ήπειρο είναι πολύ μικρή (ακόμη), σε σύγκριση με τις άλλες περιοχές της χώρας. Το πρόβειο γάλα, από την άλλη, είχε μια πτωτική τάση τα τελευταία χρόνια, αλλά δείχνει να αντιστέκεται.

Πέραν των ΠΟΠ, την περιοχή της Ηπείρου φαίνεται ότι μπορεί να την ενδιαφέρει πολύ και το προαιρετικό ποιοτικό σήμα «ορεινό προϊόν». Ένα σήμα που θα μπορούσε να ενισχύσει τα μικρά ορεινά τυροκομεία και το οποίο έρχεται να αναδείξει τη σημαντική προστιθέμενη αξία προϊόντων που δεν καλύπτονται από άλλα σήματα ποιότητας της Ε.Ε.

Η ανάγκη όμως στροφής ή επιμονής στα ποιοτικά προϊόντα, ήταν κι αυτή που καθόρισε και την επιλογή της «Ένωσης Αγροτών» να καταθέσει στο πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης 2014-2020 επενδυτικό σχέδιο για τη δημιουργία μονάδας βιολογικών γαλακτοκομικών προϊόντων, για την οποία υπάρχει ήδη ομάδα παραγωγών όπως ανέφερε ο πρόεδρος της Ένωσης Χριστόδουλος Μπαλτογιάννης, και μονάδας παραγωγής βιολογικών ζωοτροφών…

Βέβαια, η παραγωγή ποιοτικών προϊόντων πρέπει να συνδυάζεται με έναν στρατηγικό σχεδιασμό για την προώθησή τους.