Τα πλατάνια του παραλιμνίου και μια νόσος;

Το παραλίμνιο μέτωπο από την πλατεία Μαβίλη μέχρι το πάρκο Κατσάρη «μετράει» περίπου 300 πλατάνια (κι όμως). Δεν είναι και λίγα. Αποτελούν ένα μικρό οικοσύστημα αλλά και ένα τοπίο που διαμορφώνουν την ταυτότητα της πόλης των Ιωαννίνων. Ποιος μπορεί να φανταστεί αυτό το παραλίμνιο τοπίο χωρίς πλατάνια;

Ο μεγαλύτερος εχθρός των πλατάνων αυτή τη στιγμή είναι η νόσος του μεταχρωματικού έλκους που οφείλεται στον μύκητα Ceratocystis  platani. Και για την ασθένεια αυτή υπάρχουν φόβοι ότι έκανε την εμφάνισή της στο παραλίμνιο μέτωπο. Οι δασικές υπηρεσίες προειδοποιούν τις τοπικές αρχές εδώ και χρόνια για την επικινδυνότητα της εξάπλωσης της ασθένειας. 

Τις τελευταίες ημέρες, στο παραλίμνιο μέτωπο, κόπηκαν δύο πλατάνια –ένα απέναντι από τη νότια πύλη του Κάστρου και ένα στο πάρκο Κατσάρη, από τη μεριά της οδού Γαριβάλδη. Η κοπή των δέντρων έγινε από το Τμήμα Πρασίνου του Δήμου Ιωαννιτών και υπό την επίβλεψη υπαλλήλου του Δασαρχείου Ιωαννίνων. «Έπρεπε να κοπούν γιατί είχαν νεκρωθεί. Τα αντιμετωπίσαμε σαν να είχαν τη νόσο των πλατάνων» τονίζει στον «Τύπο Ιωαννίνων» ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Ιωαννίνων Αριστείδης Παππάς. Προσθέτει δε ότι θα κοπεί και ένα μεγάλο κλαδί από ένα άλλο δέντρο το οποίο είναι άρρωστο.

Ο δεύτερος κομμένος πλάτανος στο πάρκο Κατσάρη

Το Δασαρχείο Ιωαννίνων, από την πλευρά του, έχει πάρει δείγμα από τον συγκεκριμένο πλάτανο προκειμένου να διαπιστώσει μικροσκοπικά την ύπαρξη του μύκητα Ceratocystis platani.

Στην Ήπειρο, υπήρχαν μεγάλες συνέπειες σε παραποτάμια οικοσυστήματα, όπως στον Καλαμά και στην Τύρια, όπου έχουν νεκρωθεί πάρα πολλά πλατάνια από το 2010, όταν και η ασθένεια έκανε την εμφάνισή της στην περιοχή. Δεν λείπουν δε και οι περιπτώσεις που η απώλεια ενός και μόνο πλατάνου αποτέλεσε πλήγμα για την ταυτότητα μιας μικρής κοινωνίας, όπως συνέβη στο Συρράκο όταν κόπηκε ο αιωνόβιος πλάτανος της πλατείας.

Ένας άλλος αιωνόβιος πλάτανος που έχει νεκρωθεί, βρίσκεται στα Γιάννενα, στον αύλειο χώρο της εκκλησίας του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Κοπάνων. Έχει απομείνει μόνο ο κορμός του με εμφανή όμως τα σημάδια της νέκρωσης. Στον Δήμο Ιωαννιτών, έχουν υπάρξει, τα τελευταία χρόνια, μεμονωμένες περιπτώσεις εμφάνισης της νόσου, όπως στο Πέραμα, στην Ανατολή, στους Λογγάδες και σε άλλα σημεία.

Μπορεί ο μύκητας C. platani να αποτελεί έναν μεγάλο εχθρό, αλλά ο μεγαλύτερος εχθρός είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Κι αυτό επειδή ο συνηθέστερος τρόπος διάδοσης του μύκητα σε «υγιείς» περιοχές γίνεται με μολυσμένα μηχανήματα εκσκαφής, εργαλεία κοπής και κλάδευσης κ.λπ. Τα προληπτικά μέτρα που πρέπει να λαμβάνουν και να επιβάλλουν οι τοπικές αρχές, είναι σαφέστατα: απολύμανση των μηχανημάτων και των εργαλείων. Όταν τα μέτρα αυτά δεν τηρούνται, τότε η νόσος των πλατάνων είναι ελεύθερη να κάνει τη δουλειά της σε μεγάλη έκταση…. Και στο παραλίμνιο μέτωπο της πόλης των Ιωαννίνων, ενδεχομένως.

Σε αναμονή, λοιπόν, των αποτελεσμάτων από τις αναλύσεις των δειγμάτων.

O όχι και τόσο... ζωντανός πλάτανος στον Άγιο Νικόλαο Κοπάνων

*Στην κεντρική φωτογραφία: Κοπή του πλατάνου απέναντι από τη νότια πύλη του Κάστρου. Δίπλα, τα αποκαΐδια του καμένου κορμού. Τα προσβεβλημένα δέντρα πρέπει να καταστρέφονται, ενώ τα ξύλα τους είναι ακατάλληλα για οικιακή καύση.