Τα πλατάνια της Παμβώτιδας

Τα πλατάνια στην παραλίμνια περιοχή, τα οποία βρίσκονται πια αντιμέτωπα με την ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους και τον ενδεχόμενο αφανισμό τους, μετρούν από 60 έως 110 χρόνια ζωής.

Η μεγάλη δεντροστοιχία (πάνω από 300 πλατάνια) από την πλατεία Μαβίλη μέχρι τη Σκάλα  φυτεύτηκε σε διάφορες χρονικές περιόδους. Σε φωτογραφίες προ ενός αιώνα, απεικονίζονται μερικά πλατάνια στην περιοχή της πλατείας Μαβίλη και από την άλλη πλευρά, στην περιοχή της Σκάλας. Τη δεκαετία του ’30 ήταν όμως που ξεκίνησε μια πιο συστηματική δεντροφύτευση, με την τότε Φιλοδασική Ένωση να έχει έναν δραστήριο ρόλο.

Εκείνη την εποχή, το παραλίμνιο κομμάτι, το «Δώδεκα», όπως το αποκαλούμε σήμερα, είχε ήδη αποκτήσει τα χαρακτηριστικά ενός χωμάτινου δρόμου. Μέχρι το 1920, η πρόσβαση των Γιαννιωτών σε αυτή την περιοχή δεν ήταν εύκολη, και τα τείχη του Κάστρου στέκονταν επιβλητικά πάνω στα νερά της λίμνης. Οι δημοτικές αρχές αποφάσισαν όμως να προχωρήσουν στην επιχωμάτωση στα «ριζά» του Κάστρου από την πλευρά της λίμνης. Το 1931, ο χωμάτινος δρόμος πήρε το όνομα του Διονυσίου Φιλοσόφου, ο οποίος είχε βρει τραγικό θάνατο από τους Τούρκους μετά την αποτυχημένη εξέγερση το 1611 στα Γιάννενα.

Η κρίσιμη παρέμβαση, η οποία διατηρείται σε μεγάλο βαθμό ως έχει μέχρι σήμερα, έγινε τη δεκαετία του ’50. Ως υπουργός Δημοσίων Έργων, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ενέκρινε μισό εκατομμύριο δραχμές για την κατασκευή της παραλίμνιας οδού, με τον τότε δήμαρχο Γρηγόρη Σακκά να υποδέχεται με μεγάλη θέρμη τα νέα. Για να ευχαριστήσει τον Καραμανλή, μετονόμασε την  παραλίμνια οδό Διον. Φιλοσόφου σε οδό Κων. Καραμανλή –μια ονομασία που διήρκεσε μια δεκαετία όταν και επέστρεψε το όνομα του επαναστάτη κληρικού.

Κατά τη δεκαετία του ’50, έγινε και η δεντροφύτευση των πλατάνων στην υπόλοιπη νέα παραλίμνιο οδό. Η δεντροστοιχία αυτή κατάφερε να γίνει σήμα κατατεθέν της πόλης των Ιωαννίνων και από τα αγαπημένα φωτογραφικά θέματα Γιαννιωτών και επισκεπτών.

1935: Τα πλατάνια αριστερά ξεκινούν να αναπτύσσονται. Η δεξιά πλευρά ακόμα άδεια 

(από το λεύκωμα του Τ. Παπασταύρου "Ιωαννίνων Ενθύμιον")

1934: Φωτογραφία του Βασίλη Κουτσαβέλη. Πλατάνια με την πρωινή πάχνη μέχρι την περιοχή της Κυρά Φροσύνης. 

Τα τείχη του Κάστρου διακρίνονται ακόμη

O παραλίμνιος δρόμος με τα πλατάνια τη δεκαετία του '60

*Στην κεντρική φωτογραφία, η παραλίμνια περιοχή της Κυρά Φροσύνης, χωρίς πλατάνια, με τον φακό του Φρεντ Μπουασονά περίπου το 1913