Τα Γιάννενα, ένας αυτοκράτορας και το αρχαίο θέατρο

Το 1991, επί δημαρχίας Φίλιππα Φίλιου, η πόλη των Ιωαννίνων απέκτησε το έμβλημά της: τη μορφή του αυτοκράτορα Ιουστινιανού πλαισιωμένη στο πάνω μέρος (σαν φωτοστέφανο) από τη σχηματική παράσταση του αρχαίου θεάτρου της Δωδώνης και στο κάτω μέρος από τη λέξη «Ιωάννινα». Το Βυζάντιο και η αρχαιότητα μαζί.

Το αρχαίο θέατρο, αν και δεν έχει στενή σχέση με τα Γιάννενα, έρχεται προφανώς να υπηρετήσει την… αναγκαία  συμβολική σύνδεση ενός τόπου με την αρχαιότητα. Το 1991, βέβαια, σε διοικητικό επίπεδο, υπήρχαν ακόμα οι επαρχίες. Τα Γιάννενα ήταν η έδρα της επαρχίας Δωδώνης.

Η μορφή του Ιουστινιανού είναι δανεική από το ψηφιδωτό της Ραβέννας. Ο ναός του Αγίου Βιταλίου της ιταλικής αυτής πόλης είναι πασίγνωστος για τις ψηφιδωτές απεικονίσεις του Ιουστινιανού και της συζύγου του, της Θεοδώρας.

Στον Ιουστινιανό λοιπόν αποδίδεται η ίδρυση της πόλης των Ιωαννίνων κατά τον 6^ο αιώνα. Μια άποψη η οποία αμφισβητούνταν από μελετητές και την εποχή που το συγκεκριμένο έμβλημα υιοθετήθηκε από τον Δήμο Ιωαννίνων. Σημαντικό ρόλο στην επικράτηση της άποψης αυτής είχε μια μελέτη, στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, του αείμνηστου καθηγητή Σωτήρη Δάκαρη, ο οποίος συνέδεσε την ίδρυση της πόλης με τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό.

Τα αποτελέσματα των αρχαιολογικών ερευνών, οι οποίες έγιναν στις αρχές του 21^ου αιώνα στο Κάστρο των Ιωαννίνων, έρχονται να αμφισβητήσουν ακόμα πιο έντονα τις απαρχές της πόλης κατά τη βυζαντινή περίοδο. Στις επιχώσεις των τειχών του Κάστρου, οι ανασκαφές ανέδειξαν ευρήματα που πιστοποιούν την ύπαρξη ενός αρχαίου οικισμού, το όνομα του οποίου δεν είναι γνωστό.

Αυτό σημαίνει ότι η ιστορία της πόλης ξεκινά πολλούς αιώνες πριν το Βυζάντιο, πίσω στην αρχαιότητα… Και το έμβλημα με τον Ιουστινιανό δεν συμβαδίζει πια με τα όσα καταγράφει η επιστημονική έρευνα.