Τα δυνατά «όχι» από τα ορεινά των Ιωαννίνων

Συλλογικότητες ορεινών χωριών της Κόνιτσας εμφανίζονται αποφασισμένες να υπερασπιστούν τα βουνά, τα δάση, τις πηγές και τα νερά τους. Αποφασισμένες να μην επιτρέψουν την κατασκευή υδροηλεκτρικών έργων και αιολικών σταθμών στον Γράμμο και στον Σμόλικα (παρεμπιπτόντως ο Σμόλικας αποτελεί ένα από τα περίφημα «Απάτητα Βουνά».

Η Πρωτοβουλία  Κατοίκων Αετομηλίτσας, ο Σύλλογος Αετομηλιτσιωτών Γράμμου, ο Πολιτιστικός  Σύλλογος Γοργοποτάμου, η Αδελφότητα Δροσοπηγιωτών Δήμου Κόνιτσας και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Κεφαλοχωρίου υπογράφουν κοινό κείμενο λέγοντας όχι στην καταστροφή του Γράμμου και του Σμόλικα.

Όπως αναφέρουν, σε ρέματα και ποτάμια που καταλήγουν στον Σαραντάπορο, στον ίδιο τον Σαραντάπορο, και σε μέρος του ποταμού Αλιάκμονα σχεδιάζονται 23 υδροηλεκτρικά έργα. Τα πολυάριθμα αυτά μικρά υδροηλεκτρικά βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια αδειοδότησης.

Ο Σαραντάπορος αποτελεί παραπόταμο του Αώου. Πριν από δύο μήνες, η Αλβανία ανακήρυξε τον ποταμό Vjosa (Vjosa είναι η αλβανική ονομασία του Αώου) εθνικό πάρκο άγριου ποταμού. Ολόκληρος ο ποταμός Vjosa στην Αλβανία, από τα σύνορά του με την Ελλάδα έως την Αδριατική θάλασσα, καθώς και όλοι οι μεγάλοι παραπόταμοί του ελεύθερης ροής –ένα ποτάμιο σύστημα συνολικού μήκους άνω των 400 χλμ.– απολαμβάνουν το υψηλότερο επίπεδο προστασίας. Ένα αποτέλεσμα που ήρθε μετά από δεκαετή αγώνα περιβαλλοντικών οργανώσεων και ερευνητών στο πλαίσιο μιας προσπάθειας διάσωσης των τελευταίων ποταμών ελεύθερης ροής (χωρίς φράγματα δηλαδή).

Ο Αώος, επί ελληνικού εδάφους, προστατεύεται μέχρι την Κόνιτσα. Το μεγαλύτερο μέρος της λεκάνης απορροής του ποταμού Αώου στην ελληνική επικράτεια εμπίπτει στα όρια του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου. Ωστόσο, ένα τμήμα μεταξύ του εθνικού πάρκου και των συνόρων με την Αλβανία παραμένει μέχρι σήμερα απροστάτευτο.

Πριν από λίγους μήνες, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την επίσκεψή του στην Αλβανία, είχε αναφέρει ότι ο ποταμός Αώος θα προστατευτεί. Παράλληλα, την ίδια περίοδο, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος (και σήμερα εκ νέου υποψήφιος βουλευτής Ιωαννίνων Γιώργος Αμυράς) είχε δεσμευτεί για κάλυψη του κενού προστασίας της λεκάνης απορροής του ποταμού Αώου με τον χαρακτηρισμό της περιοχής Γράμμου-Κόνιτσας-Πωγωνίου ως «προστατευόμενου φυσικού σχηματισμού».

Oι δεσμεύσεις υφίστανται και… τα σχέδια για υδροηλεκτρικά έργα συνεχίζονται.

Την ίδια ώρα υπάρχουν και οι αιολικοί σταθμοί. Σύμφωνα με την κοινή ανακοίνωση των κατοίκων, τον Φεβρουάριο του 2023 πραγματοποιήθηκαν από εννέα διαφορετικές εταιρίες, εννέα διαφορετικές αιτήσεις για την τοποθέτηση εννέα ανεμογεννητριών στο Ταμπούρι (1.878μ) του Σμόλικα. «Προφανώς πρόκειται για μια ακόμα επιχείρηση κατάτμησης ενός ενιαίου αιολικού. Οι αιτήσεις έχουν κατατεθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο ούτως ώστε να επισπευσθεί και να διευκολυνθεί η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης του» τονίζουν.

«Τα βουνά αυτά μας φιλοξενούν εκατοντάδες χρόνια. Η χωροθέτηση των χωριών μας γύρω από τα ποτάμια τους μόνο τυχαία δεν είναι. Τα βουνά, τα δάση, οι πηγές και τα νερά τους μας παρείχαν απλόχερα όλα τα απαραίτητα για τη διαβίωσή μας. Η ζωή μας και η ύπαρξη των κοινοτήτων μας είναι ταυτόσημη με τα βουνά. Σας καλούμε να αγωνιστούμε από κοινού ενάντια στην καταστροφή τους» καταλήγουν στην ανακοίνωσή τους.

Photo credit: A.Pappa/MedINA