Τα «αγκάθια» του Σουλίου

Ψηλά στα βουνά, στο Σούλι, κάτω από τέντες που τοποθετήθηκαν, επέλεξε η Περιφέρεια Ηπείρου για να παρουσιάσει το ερευνητικό έργο «Διερεύνηση του ευρύτερου ιστορικού χώρου Σουλίου: σχεδιασμός προστασίας και ανάδειξης».

Ένα ερευνητικό έργο που έγινε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο με επικεφαλής την αναπληρώτρια καθηγήτρια Σχολής Αρχιτεκτόνων Έλενα Κωνσταντινίδου.

Το παρών, εκεί ψηλά, έδωσε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Τα μεγάλα προβλήματα για την ανάδειξη του Σουλίου, σε πρώτη φάση, είναι οι χρήσεις γης, καθώς μεγάλη έκταση του ιστορικού χώρου χρησιμοποιείται ως βοσκότοπος, και το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Τα κτίρια του Σουλίου, τα περισσότερα ερειπωμένα, ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο.

Η υπουργός κα Μενδώνη μίλησε για «αμοιβαίες υποχωρήσεις» και για την ανάγκη να εμπλακεί η ιδιωτική πρωτοβουλία για την αποκατάσταση των κατοικιών. «Δεν θέλουμε πολιτιστικές διαδρομές μέσα σε γκρέμια, αλλά θέλουμε διαδρομές σε έναν ζωντανό χώρο που θα κατοικείται» είπε η υπουργός, η οποία υπογράμμισε την πολιτική βούληση για ανάδειξη του Σουλίου.

Τα περί εμπλοκής της ιδιωτικής πρωτοβουλίας επεσήμανε και ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέκος Καχριμάνης. «Αν δεν βάλουμε την ιδιωτική πρωτοβουλία κι εδώ, δεν γίνεται» είπε χαρακτηριστικά.

Στο Σούλι, με την πιο στενή έννοια του χώρου, υπάρχουν τέσσερις οικισμοί: το καθαυτό Σούλι, η Σαμονίδα, η Κιάφα και ο Αβαρικός –το λεγόμενο Τετραχώρι. Ευρύτερα, υπάρχουν άλλοι επτά οικισμοί που αποτελούν το Επταχώρι, και οι οποίοι συνδέονται με την ιστορικότητα του τόπου. Το 1956, το υπουργείο Πολιτισμού κήρυξε ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία τα «ερείπια του Σουλίου, το κάστρο της Κιάφας και τη γέφυρα του Ντάλλα στη Σαμονίβα».

Από το Σούλι, οι σουλιώτικες φάρες εκδιώχθηκαν οριστικά από τους Οθωμανούς το 1822. Η Σαμονίδα κατοικήθηκε αργότερα από κάποιους κτηνοτρόφους. Τον 20ο αιώνα, κατά τη δεκαετία του ’30, λιβάδια του Τετραχωρίου παραχωρήθηκαν σε ακτήμονες της ευρύτερης περιοχής του Σουλίου.