Το Σούλι, οι εκκρεμότητες και 8 εκατ. ευρώ από την Περιφέρεια Ηπείρου

Ο ιστορικός χώρος του Σουλίου στη Θεσπρωτία αποτέλεσαν το θέμα συζήτησης μιας ευρείας σύσκεψης που έγινε υπό την προεδρία της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη.

Σε αυτή τη σύσκεψη, πέρα από υπηρεσιακούς παράγοντες, παρόντες ήταν ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέκος Καχριμάνης αλλά και ο πρόεδρος του σωματείου «Διάζωμα» Σταύρος Μπένος. Οι δύο τους συνεργάστηκαν για την πολιτιστική διαδρομή στα αρχαία θέατρα της Ηπείρου, και, όπως δείχνουν τα πράγματα, θα συνεργαστούν ξανά για την ανάδειξη του Σουλίου. Δεν είναι τυχαίο που η κα Μενδώνη, σε ανακοίνωσή της, ευχαριστεί και τους δύο οι οποίοι «είναι πάντα διαθέσιμοι και συνοδοιπόροι».

Πριν από έναν χρόνο, στο Σούλι, παρουσιάστηκε το ερευνητικό έργο «Διερεύνηση του ευρύτερου ιστορικού χώρου Σουλίου: σχεδιασμός προστασίας και ανάδειξης» που έγινε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.

Όπως είχε ειπωθεί τότε, τα μεγάλα «αγκάθια» στον ιστορικό αυτόν χώρο, που είναι «επενδυμένος» με ιστορία, με γεγονότα, με μύθους, ακόμα και με συμβολισμούς, είναι οι χρήσεις γης –μεγάλη έκταση χρησιμοποιείται ως βοσκότοπος- και το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Τα κτίρια του Σουλίου, τα περισσότερα ερειπωμένα, ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο. Η κα Μενδώνη είχε μιλήσει τότε και για την ανάγκη να εμπλακεί η ιδιωτική πρωτοβουλία για την αποκατάσταση των κατοικιών.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, στη σημερινή συνεδρίαση η κα Μενδώνη ανέφερε ότι μέχρι το τέλος του 2023 θα έχουν ολοκληρωθεί όλες οι νομοθετικές ενέργειες για την αποκατάσταση και επανάχρηση των κτιρίων. «Η εφαρμογή του σωστού και ολοκληρωμένου προγράμματος ανάπτυξης του Σουλίου, λαμβάνει υπόψιν όχι μόνο τα αρχαιολογικά και ιστορικά σημεία ενδιαφέροντος αλλά επιδιώκει να παντρέψει το δημόσιο συμφέρον με την ιδιωτική χρήση» σημειώνεται.

Παράλληλα, η υπουργός έδωσε τις κατευθύνσεις προκειμένου να ξεκινήσει άμεσα η επιλογή των έργων και η ωρίμανση των μελετών, ώστε να ενταχθούν στη νέα προγραμματική περίοδο 2021-27.

Στην ίδια ανακοίνωση, σημειώνεται ότι η Περιφέρεια Ηπείρου προγραμματίζει να διαθέσει για το Σούλι μέσω μιας Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης το ποσό των 8 εκατ. ευρώ. Με τα έργα να μην έχουν «ωριμάσει» ακόμη, δεν είναι σαφές ποιος θα είναι ο προϋπολογισμός για την υλοποίηση του σχεδιασμού στο Σούλι. Σημειωτέον: Μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης της Ε.Ε. υπάρχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση ύψους 1,9 εκατ. ευρώ για την αποκατάσταση του κάστρου της Κιάφας.

Στο Σούλι, με την πιο στενή έννοια του χώρου, υπάρχουν τέσσερις οικισμοί: το καθαυτό Σούλι, η Σαμονίδα, η Κιάφα και ο Αβαρικός –το λεγόμενο Τετραχώρι. Ευρύτερα, υπάρχουν άλλοι επτά οικισμοί που αποτελούν το Επταχώρι, και οι οποίοι συνδέονται με την ιστορικότητα του τόπου. Το 1956, το υπουργείο Πολιτισμού κήρυξε ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία τα «ερείπια του Σουλίου, το κάστρο της Κιάφας και τη γέφυρα του Ντάλλα στη Σαμονίβα».

Από το Σούλι, οι σουλιώτικες φάρες εκδιώχθηκαν οριστικά από τους Οθωμανούς το 1822. Η Σαμονίδα κατοικήθηκε αργότερα από κάποιους κτηνοτρόφους. Τον 20ο αιώνα, κατά τη δεκαετία του ’30, λιβάδια του Τετραχωρίου παραχωρήθηκαν σε ακτήμονες της ευρύτερης περιοχής του Σουλίου.