Συρία: Η σπαζοκεφαλιά του Ερντογάν

Οι δυνάμεις του καθεστώτος του Ασαντ προελαύνουν, οι Σύροι πρόσφυγες συγκεντρώνονται στα τουρκικά σύνορα και ο σύμμαχός του, η Μόσχα, φαίνεται ότι του γυρνά την πλάτη: ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αντιμετωπίζει μία πραγματική σπαζοκεφαλιά στην προσπάθειά του να μην είναι ο μεγάλος χαμένος στην μάχη του Ιντλίμπ.

Από τις αρχές του Φεβρουαρίου, 17 Τούρκοι στρατιώτες σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις του συριακού καθεστώτος στην επαρχία του Ιντλίμπ, τελευταίο προπύργιο των Σύρων ανταρτών στην βορειοδυτική Συρία, και πολλά τουρκικά φυλάκια, τα οποία η Άγκυρα θεωρούσε προστατευμένα από τις συμφωνίες με τον ρώσο προστάτη του προέδρου Μπασάρ αλ Ασαντ, βρίσκονται περικυκλωμένα στα εδάφη που έχει καταλάβει η Δαμασκός.

Επιδιώκοντας να εμποδίσει μία νίκη του Ασαντ, του μεγάλου του εχθρού, και ένα νέο κύμα προσφύγων που χτυπούν την πόρτα της Τουρκίας, ο Ερντογάν, η χώρα του οποίου υποστηρίζει ανταρτικές οργανώσεις στην Συρία, απείλησε να εξαπολύσει νέα επίθεση κατά των δυνάμεων της Δαμασκού, εάν δεν υποχωρήσουν από το Ιντλίμπ μέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου.

Όμως, την στιγμή που οι σχέσεις με τον ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν διέρχονται περίοδο ισχυρών εντάσεων εξαιτίας των διαφωνιών για την Συρία, μία τέτοια τουρκική επίθεση κατά του συριακού καθεστώτος χωρίς κίνδυνο για σύγκρουση με την Μόσχα ισοδυναμεί για τον Ερντογάν με τον τετραγωνισμό του κύκλου.

Ερντογάν και Πούτιν, πρωταγωνιστές στην συριακή σύρραξη, έφθασαν σε συμφωνία το 2018 στο Σότσι για την εγκαθίδρυση «αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης» στην επαρχία του Ιντλίμπ για τον χωρισμό των θέσεων του καθεστώτος από τις θέσεις των ανταρτικών και τζιχαντιστικών οργανώσεων. Όμως, η διευθέτηση αυτή έγινε συντρίμμια τις τελευταίες εβδομάδες και οι δύο πλευρές επιρρίπτουν η μία στην άλλη την ευθύνη.

Απευθείας σύγκρουση

«Εάν οι δυνάμεις του καθεστώτος Ασαντ δεν αποσυρθούν μέχρι τις προηγούμενες γραμμές τους έως το τέλος του μήνα και εάν στο μεταξύ η Τουρκία και η Ρωσία δεν επιτύχουν συμφωνία, πιστεύω ότι θα γίνουμε μάρτυρες μίας απευθείας σύγκρουσης ανάμεσα στην Τουρκία και το καθεστώς του Ασαντ», εκτιμά ο τούρκος πολιτικός αναλυτής Αλί Μπακίρ.

«Για την Τουρκία, το πρόβλημα δεν θα είναι το καθεστώς της Δαμασκού, αλλά οι Ρώσοι», λέει.

Η Τουρκία ανησυχεί τόσο για την κατάσταση στην τουρκοσυριακή μεθόριο διότι φοβάται την είσοδο νέου κύματος προσφύγων στο έδαφός της.

Η Τουρκία έχει ήδη υποδεχθεί περισσότερα 3,6 εκατομμύρια Σύρους, η παρουσία των οποίων προκαλεί την εχθρότητα της τουρκικής κοινής γνώμης, και επιδιώκει να αμβλύνει το πρόβλημα με την εγκατάσταση μέρους αυτών σε περιοχές της βόρειας Συρίας που ελέγχονται από την Αγκυρα χάρη στις προηγούμενες τρεις επιθέσεις.

«Η είσοδος νέου κύματος προσφύγων θα ήταν το χειρότερο σενάριο για την Τουρκία, και όχι μία απευθείας σύγκρουση με το καθεστώτος της Δαμασκού», θεωρεί ο Αλί Μπακίρ.

Κατά την άποψή του, εάν η Ρωσία και η Τουρκία δεν επιλύσουν τις διαφορές τους για να αναβιώσουν την συμφωνία του Σότσι, η Αγκυρα θα μπορούσε να αποπειραθεί να εγκαταστήσει «μία ζώνη ασφαλείας κατά μήκος των συνόρων της σε ό,τι απομένει από το Ιντλίμπ, χωρίς αυτό να αποτελέσει αντικείμενο συμφωνίας με την Ρωσία ή με το καθεστώς του Ασαντ». Μία τέτοια ζώνη θα επιτρέψει στην Τουρκία να εγκαταστήσει σε συριακό έδαφος σύρους πρόσφυγες που εγκατέλειψαν τις εστίες τους λόγω των μαχών.

«Ο Ερντογάν γνωρίζει το εχθρικό κλίμα προς τους Σύρος πρόσφυγες στην Τουρκία και για τον λόγο αυτόν παρουσιάζει ως σκοπό των στρατιωτικών επιχειρήσεων στην Συρία την αποτροπή νέου προσφυγικού κύματος», δηλώνει ο Χαΐντ Χαΐντ, ερευνητής του Chatham House.

«Θεωρεί ότι το πολιτικό κόστος θα είναι υψηλό εάν χάσει πολλούς στρατιώτες χωρίς να καταφέρει να εμποδίσει την είσοδο των προσφύγων στην Τουρκία».

Κατά την άποψή του, μία τουρκική επίθεση κατά των δυνάμεων του καθεστώτος της Δαμασκού «αποτελεί ενδεχόμενο». «Το να επιτραπεί στον Ασαντ να ανακαταλάβει το Ιντλίμπ δεν θα αποτελέσει μόνο πλήγμα στον Ερντογάν στο εσωτερικό, αλλά θα μπορούσε να πλήξει την φήμη της Τουρκίας και την ικανότητά της να επεμβαίνει στρατιωτικά εκτός του εδάφους της».

Για τον αναλυτή, μία τέτοια σύγκρουση δεν θα πλήξει αναγκαστικά την ρωσοτουρκική συμμαχία, καθώς οι δύο χώρες έχουν τα τελευταία χρόνια ενισχύσει σημαντικά την συνεργασία τους, πέραν της Συρίας, στους τομείς της άμυνας και της ενέργειας.

«Η σημερινή συμμαχία ανάμεσα στην Τουρκία και την Ρωσία ξεπερνά το πλαίσιο της Συρίας και για τον λόγο αυτόν κανένας από τους δύο δεν θέλει να την τορπιλίσει, κυρίως στο στάδιο αυτό. Το Ιντλίμπ είναι σημαντικό για την Τουρκία, αλλά δεν θεωρείται λόγος ρήξης», επισημαίνει ο αναλυτής.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ/AFP