Ο Πύρρος και η Δωδώνη σε μια τράπεζα

Τη δεκαετία του '60, η Τράπεζα της Ελλάδος ξεκινά τη δημιουργία μιας νέας σειράς καταστημάτων σε διάφορες πόλεις. Τον σχεδιασμό των νέων καταστημάτων, μεταξύ των οποίων κι αυτό της πόλης των Ιωαννίνων, ανέλαβε η Τεχνική Υπηρεσία της τράπεζας με αρχιτέκτονα τον Μιχάλη Κανάκη. Το κατάστημα της Τράπεζας της Ελλάδος βρισκόταν μέχρι το 1966 στην οδό Ανεξαρτησίας. Η ανέγερση της νέας τράπεζας έγινε σε οικόπεδο που τότε φιλοξενούσε ένα θερινό σινεμά. Δίπλα ακριβώς, εκεί που βρίσκεται σήμερα η Εθνική Τράπεζα, βρισκόταν το σινεμά «Κύπρος» που άφησε το στίγμα του στην ψυχαγωγία των Γιαννιωτών. Από «γειτονιά» σινεμά, «γειτονιά» τραπεζών…

Το μεγάλο ανάγλυφο από λευκό μάρμαρο που υπάρχει στην πρόσοψη της Τράπεζας της Ελλάδος ήρθε να δέσει με τη μοντέρνα «γραμμή» του κτιρίου, ενώ αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα «συνένωσης» της αρχιτεκτονικής με την γλυπτική. Στα μέσα της δεκαετίας του ’60, οι Γιαννιώτες είδαν τον γλύπτη και ζωγράφο Πάρι Πρέκα να δίνει μια άλλη «ζωή» σε αυτό το τραπεζικό κατάστημα. Θεωρείται ότι ο Πρέκας, ο οποίος έκανε και άλλες γλυπτικές δημιουργίες για την Τράπεζα της Ελλάδος, δημιούργησε στα Γιάννενα μία από τις πιο σημαντικές και ολοκληρωμένες του συνθέσεις, με τίτλο «Πύρρος και Δωδώνη». Στην πρόσοψη της τράπεζας παρουσιάζει δύο πλευρές των παραδόσεων και της ιστορίας της Ηπείρου. Στην πρώτη πλευρά η ιερή φηγός, οι ιέρειες «εν χορώ», τα περιστέρια… και στη δεύτερη πλευρά του θέματος ένα ιστορικό πρόσωπο, ο βασιλιάς Πύρρος και οι στρατιώτες σε θέση μάχης με τις ασπίδες και τα δόρατα.

Η διαφοροποίηση μορφών και φόντου έγινε με την τεχνική της εγκαυστικής. Κατά την περίοδο της Χούντας, στο εικαστικό αυτό έργο έγιναν διάφορες επεμβάσεις οι οποίες είχαν σαν αποτέλεσμα να χαθεί το χρώμα της εγκαυστικής. Η ουσιαστική αποκατάσταση της σύνθεσης` έγινε προς τα τέλη της δεκαετίας του ’90. Τα τελευταία χρόνια, το δημόσιο αυτό ανάγλυφο του Πρέκα έχει πέσει αρκετές φορές θύμα βανδαλισμού, με τους τοπικούς φορείς να προβαίνουν κάθε φορά στον καθαρισμό του.