Πώς επιβίωσε η αρχέγονη ζωή στη «Γη της Χιονόμπαλας»

Η ζωή στον πλανήτη μας αντιμετώπισε μια σκληρή δοκιμασία κατά τη διάρκεια της Κρυογονικής Περιόδου που διήρκεσε από 720 εκατομμύρια έως 635 εκατομμύρια χρόνια πριν, όταν η Γη πάγωσε δύο φορές με ανεξέλεγκτους παγετώνες και φαινόταν από το διάστημα σαν μια αστραφτερή λευκή χιονόμπαλα.

Η ζωή κατάφερε με κάποιο τρόπο να επιβιώσει κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου που ονομάζεται «Γη της Χιονόμπαλας» και μια νέα μελέτη προσφέρει μια βαθύτερη κατανόηση του γιατί.

Απολιθώματα που αναγνωρίστηκαν ως φύκια και βρέθηκαν σε μαύρο σχιστόλιθο στην επαρχία Χουμπέι της κεντρικής Κίνας δείχνουν ότι τα κατοικήσιμα θαλάσσια περιβάλλοντα ήταν πιο διαδεδομένα εκείνη την εποχή από ό,τι ήταν μέχρι σήμερα γνωστό, δήλωσαν οι επιστήμονες. 

Τα ευρήματα υποστηρίζουν την ιδέα ότι επρόκειτο περισσότερο για μια «Γη ως παγωμένη μπάλα», όπου οι πρώτες μορφές σύνθετης ζωής -βασικοί πολυκύτταροι οργανισμοί- άντεξαν ακόμη και σε μεσαία γεωγραφικά πλάτη που προηγουμένως θεωρούνταν παγωμένες.

Τα απολιθώματα χρονολογούνται από τη δεύτερη από τις δύο περιόδους κατά τη διάρκεια της Κρυογενικής Περιόδου, όταν τεράστιες στρώσεις πάγου εκτείνονταν από τους πόλους προς τον ισημερινό. Το διάστημα αυτό, που ονομάζεται Μαρινική Εποχή των Παγετώνων, διήρκεσε από 651 εκατομμύρια έως 635 εκατομμύρια χρόνια πριν.

Τα ευρήματα αποδεικνύουν ότι οι ωκεανοί δεν ήταν εντελώς παγωμένοι και ότι υπήρχαν καταφύγια όπου μπορούσαν να επιβιώσουν πολυκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί -ο τομέας της ζωής που περιλαμβάνει τα φυτά, τα ζώα, τους μύκητες και ορισμένους κυρίως μονοκύτταρους οργανισμούς που ονομάζονται πρωτόζωα.

Η Γη σχηματίστηκε πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Οι πρώτοι μονοκύτταροι οργανισμοί εμφανίστηκαν κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια περίπου των πρώτων δισεκατομμυρίων ετών της ύπαρξης του πλανήτη. Οι πολυκύτταροι οργανισμοί έφτασαν αργότερα, ίσως πριν από 2 δισεκατομμύρια χρόνια. Αλλά μόνο μετά την Κρυογονία επέστρεψαν θερμότερες συνθήκες, ανοίγοντας το δρόμο για μια ταχεία εξάπλωση των διαφόρων μορφών ζωής πριν από περίπου 540 εκατομμύρια χρόνια.

Οι επιστήμονες προσπαθούν να κατανοήσουν καλύτερα την εμφάνιση τη «Γη της Χιονόμπαλας». Πιστεύουν ότι μια πολύ μειωμένη ποσότητα θερμότητας του ήλιου έφτασε στην επιφάνεια του πλανήτη, καθώς η ηλιακή ακτινοβολία αναπηδούσε στα λευκά στρώματα πάγου.

Στον μαύρο σχιστόλιθο εντοπίστηκαν φύκια και απολιθώματα κάποιων άλλων πολυκύτταρων οργανισμών. Αυτό το φύκι -ένα υποτυπώδες φυτό- ήταν ένας φωτοσυνθετικός οργανισμός που ζούσε στον πυθμένα της θάλασσας σε ένα ρηχό θαλάσσιο περιβάλλον που φωτιζόταν από το φως του ήλιου.

Οι πολυκύτταροι οργανισμοί, συμπεριλαμβανομένων των κόκκινων φυκών, των πράσινων φυκών και των μυκήτων, εμφανίστηκαν πριν από την Κρυεγενική και επέζησαν από τη «Γη της Χιονόμπαλας».

Η Κρυογενής περίοδος ήταν πολύ χειρότερη από την πιο πρόσφατη εποχή των παγετώνων που επέζησε ο άνθρωπος, η οποία έληξε πριν από περίπου 10.000 χρόνια.

Πηγή: Reuters.  Φωτογραφία: Γραφική απεικόνιση της Γης κατά τη διάρκεια της Μαρινοϊκής Εποχής των Παγετώνων, πριν από 651-635 εκατομμύρια χρόνια, όταν τα στρώματα πάγου κάλυπταν το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας του πλανήτη. (Huyue Song/Handout via Reuters)