Ψάχνοντας τη χαμένη μπάλα

Με μια μικρή βιβλιογραφική αναδρομή σε κείμενα συγγραφέων-οπαδών, αυτών που μπορείς να τους καταλάβεις καλύτερα αν έχεις βρεθεί σε μια θύρα οποιουδήποτε αριθμού στη ζωή σου, βρίσκεις εύκολα τσιτάτα που ντύνουν εύστοχα το θέμα-πρόβλημα: ότι το ποδόσφαιρο που ξέραμε, έχει πεθάνει.

Η πανδημία απλά επέτεινε την ανάγκη για περισσότερο χρήμα, για να επιβιώσουν λίγκες όπως η ισπανική και η ιταλική, οι οποίες ποτέ στην πραγματικότητα δεν πέρασαν άνετα, τα τελευταία δέκα χρόνια.

Από οικονομικής άποψης άνετα. Ποδοσφαιρικά, μια χαρά τα πήγανε.

Η μπάλα του πρώτου πέμπτου αυτού του αιώνα όμως, είναι ασταμάτητη. Πρέπει να θρέψει ένα ολόκληρο σύστημα τηλεοπτικών δικαιωμάτων, διαφημίσεων, στοιχηματικών εταιριών στα πέρατα του κόσμου, χορηγών και να αναδέψει το χρήμα σε αυτό το τεράστιο καζάνι.

Αυτό είναι και το βασικό της πρόβλημα. Η ανάγκη να υπάρχουν αγώνες σε κάθε λεπτό που περνάει, έχει φτιάξει μέχρι στιγμής τρία συλλογικά κύπελλα στην Ευρώπη (και παλιά τρία ήταν, σύμφωνοι), στα οποία όμως συμμετέχουν σχεδόν οι μισές ομάδες των ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων. Η περίοδος διακοπών είναι ζήτημα 15 μέρες τον Ιούνιο, που και αυτές χάθηκαν πέρυσι με την πανδημία και φέτος με το ετεροχρονισμένο Euro.

Ούτε αυτά αρκούν όμως. Χρειάζεται περισσότερη ώρα μπάλας και γι αυτό, έπρεπε να καταργηθεί το «εκτός έδρας γκολ». Παρατάσεις και πέναλτι ακόμα και στα μέσα Ιουλίου, άσχετα αν οι ομάδες είναι ανέτοιμες και «κρύες» ακόμα από την προετοιμασία.

Επίσης, χρειάζεται VAR. Η θέσμιση της «αξιοπιστίας», η οποία συνεχίζει ωστόσο να περνάει από την ανθρώπινη κρίση, παρατείνει τον ωφέλιμο χρόνο, άρα και τον τηλεοπτικό.

Και όμως, όλα αυτά δεν αρκούν. Οι ποδοσφαιρικές οικονομίες δεν υπήρχε περίπτωση να αυτονομηθούν τόσο πολύ, σε σχέση με τις πραγματικές και στην Ισπανία και την Ιταλία, δεν αρκούνε τα ελληνικά κόλπα με άλλα ΑΦΜ και το πρόθεμα «νέος» μπροστά από την ομάδα. Εδώ, είμαστε κάτι σαν τις περιγραφές του Αστερίξ στην «Ασπίδα της Αρβένης», με την κυκλική οικονομία κρασιών και κάρβουνου. Χωρίς όμως την αρβένικη λεβεντιά και χιουμοριστική ανεμελιά, αλλά με παράγοντες που ασκούν εξουσία. Κανονική εξουσία. Υποκαθιστώντας το κράτος, ανεξάρτητα αν έχουν κηλιδωμένα ποινικά μητρώα, ενίοτε. Αλλά τι σημασία έχουν αυτά...

Στην Ισπανία, ο καλύτερος ποδοσφαιριστής του κόσμου αυτή τη στιγμή, ο Λίο Μέσι, έσπασε την τελευταία επαφή με το «παλιό ποδόσφαιρο», αναγκαστικά μάλιστα. Το κασέ του, ακόμα και μειωμένο, δεν αρκεί για να κρατήσει ζωντανή φορολογικά τη Μπαρτσελόνα. Ούτε η Ρεάλ Μαδρίτης είναι σε καλύτερη κατάσταση. Το salary cap, το όριο στους προϋπολογισμούς των ομάδων ήρθε ως φυσιολογικό επακόλουθο, για να περιοριστεί η μετάδοση της χασούρας, ακόμα περισσότερο, στην εθνική οικονομία, που ήδη έχει πριμοδοτήσει και τις δύο ομάδες (κυρίως τη Ρεάλ). Η «φυγή προς τα εμπρός» με την απόπειρα δημιουργίας ενός «μπασκετικού τύπου» πρωταθλήματος που θα διαπραγματευόταν ξεχωριστά τα τηλεοπτικά και διαφημιστικά δικαιώματα, κόλλησε στην απροθυμία του συστήματος να πληρώσει παραπάνω, αλλά και τις τελευταίες συνδέσεις με το «παλιό ποδόσφαιρο», τις οποίες συντηρεί μόνο του, το οπαδικό κίνημα.

Ο κόσμος αλλάζει προς το χειρότερο. Η μπάλα που χάνουμε είναι μόνο ένα κομμάτι αυτής της χασούρας. Ίσως θα πρέπει να τη βάλουμε στον κατάλογο με τα πράγματα που πρέπει να ξανακατακτηθούν από τον κόσμο: Από το χαμένο χρόνο, μέχρι τη γλυκιά κυριακάτικη ψευδαίσθηση  ότι μια φανέλα σηματοδοτεί περισσότερα πράγματα από ένα brand name…