Πού πήγε ο Homo sapiens μετά την Αφρική;

Το είδος μας αναδύθηκε στην Αφρική πριν από 300.000 χρόνια, ενώ η μετανάστευση από την ήπειρο πριν από 60.000 έως 70.000 χρόνια σηματοδότησε την έναρξη της παγκόσμιας εξάπλωσης του Homo sapiens. Πού πήγαν όμως αυτοί οι πρωτοπόροι μετά την αναχώρησή τους από την Αφρική;

Μετά από χρόνια συζητήσεων, μια νέα μελέτη δίνει μια απάντηση. Αυτές οι ομάδες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών φαίνεται ότι παρέμειναν για χιλιάδες χρόνια ως ομοιογενής πληθυσμός σε έναν γεωγραφικό κόμβο που κάλυπτε το Ιράν, το νοτιοανατολικό Ιράκ και τη βορειοανατολική Σαουδική Αραβία, προτού συνεχίσουν να εποικίζουν όλη την Ασία και την Ευρώπη ξεκινώντας περίπου πριν από 45.000 χρόνια, δήλωσαν οι επιστήμονες τη Δευτέρα.

Τα ευρήματά τους βασίστηκαν σε συλλογές γονιδιωματικών δεδομένων που αντλήθηκαν από αρχαίο DNA και σύγχρονες δεξαμενές γονιδίων, σε συνδυασμό με παλαιοοικολογικά στοιχεία που έδειξαν ότι η περιοχή αυτή θα αποτελούσε ιδανικό βιότοπο. Οι ερευνητές αποκάλεσαν την περιοχή αυτή, μέρος αυτού που ονομάζεται Περσικό Οροπέδιο, "κόμβο" για αυτούς τους ανθρώπους -που αριθμούσαν ίσως μόνο χιλιάδες- πριν συνεχίσουν να προχωρούν χιλιετίες αργότερα σε πιο απομακρυσμένες περιοχές.

«Τα αποτελέσματά μας παρέχουν την πρώτη πλήρη εικόνα για το πού βρίσκονταν οι πρόγονοι όλων των σημερινών μη Αφρικανών στις πρώτες περιόδους του αποικισμού της Ευρασίας», δήλωσε ο μοριακός ανθρωπολόγος Luca Pagani του Πανεπιστημίου της Πάντοβα στην Ιταλία, κύριος συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications, ανοίγει νέα καρτέλα.

Ο ανθρωπολόγος και συν-συγγραφέας της μελέτης Michael Petraglia, διευθυντής του Αυστραλιανού Ερευνητικού Κέντρου για την Ανθρώπινη Εξέλιξη στο Πανεπιστήμιο Griffith, δήλωσε ότι η μελέτη «είναι μια αφήγηση για εμάς και την ιστορία μας - στόχος μας ήταν να διαλευκάνουμε ένα μέρος του μυστηρίου σχετικά με την εξέλιξή μας και την παγκόσμια διασπορά μας».

Οι άνθρωποι αυτοί ζούσαν σε μικρές, κινητές ομάδες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, δήλωσαν οι ερευνητές. Η θέση του κόμβου προσέφερε μια ποικιλία οικολογικών συνθηκών, από δάση έως λιβάδια και σαβάνες, που κυμαινόταν με την πάροδο του χρόνου μεταξύ ξηρών και υγρών διαστημάτων.

Οι άνθρωποι που κατοικούσαν στον κόμβο εκείνη την εποχή είχαν προφανώς σκούρο δέρμα και σκούρα μαλλιά, μοιάζοντας ίσως με τους ανθρώπους Gumuz ή Anuak που ζουν σήμερα σε μέρη της Ανατολικής Αφρικής, είπε ο Pagani.

Η ενδεχόμενη διασπορά τους προς διαφορετικές κατευθύνσεις πέρα από τον κόμβο έθεσε τη βάση για τη γενετική απόκλιση μεταξύ των σημερινών Ανατολικοασιατών και των Ευρωπαίων, είπαν οι ερευνητές.

Η μελέτη αξιοποίησε σύγχρονα και αρχαία γονιδιωματικά δεδομένα για τους Ευρωπαίους και τους Ασιάτες.

«Βρήκαμε ιδιαίτερα χρήσιμα τα παλαιότερα γονιδιώματα, που χρονολογούνται από 45.000 έως 35.000 χρόνια πριν», δήλωσε ο μοριακός ανθρωπολόγος και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Leonardo Vallini του Πανεπιστημίου της Πάδοβα και του Πανεπιστημίου του Mainz στη Γερμανία.

Με πληροφορίες από Reuters. Φωτογραφία αρχείου