Πού βρίσκονται τα... 20 χλμ. του ΕΣΠΑ

Mέσω του ΕΣΠΑ «2014-2020», η περιφερειακή και η τοπική αυτοδιοίκηση αποφάσισαν να «επενδύσουν» σε τέσσερα μεγάλα οδικά έργα: στην Παράκαμψη της αρχαίας Νικόπολης στην Πρέβεζα, στη σύνδεση της Ιόνιας οδού με τα Τζουμέρκα (περίπου με τα Τζουμέρκα), στην ανακατασκευή  της οδού Νιάρχου και στην κατασκευή του οδικού άξονα «Βογιάννου-Πανηπειρωτικό Στάδιο», του μεγάλου δακτυλίου αλλιώς, στα Γιάννενα.

Μέχρι το τέλος του 2023, και τα τέσσερα αυτά οδικά έργα, με συνολικό αρχικό προϋπολογισμό 95 εκατ. ευρώ, θα πρέπει να ολοκληρωθούν. Καλοί οι σχεδιασμοί και θεμιτές οι προσδοκίες, αλλά η πραγματικότητα, όπως έχει διαμορφωθεί, για κάποιες από αυτές τις οδικές υποδομές δεν είναι και η καλύτερη.

Δύο από αυτά τα έργα δεν έχουν δημοπρατηθεί καν. Ο μεγάλος δακτύλιος της πόλης των Ιωαννίνων, με προϋπολογισμό 27,3 εκατ. ευρώ (από τα οποία τα 2,4 εκατ. ευρώ προορίζονται για απαλλοτριώσεις) και με φορέα υλοποίησης τον Δήμο Ιωαννιτών, και η Παράκαμψη της Νικόπολης, με προϋπολογισμό 17,6 εκατ. ευρώ  (1,5 εκατ. ευρώ για απαλλοτριώσεις) και με φορέα υλοποίησης την Περιφέρεια Ηπείρου, έχουν κολλήσει στη διαδικασία των απαλλοτριώσεων.

Και τα δύο έργα έχουν χαρακτηριστεί με αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου «έργα γενικότερης σημασίας για την ανάπτυξη της χώρας» (υπαγωγή στο άρθρο 7Α του Νόμου 2882/2001), με τη διαδικασία των απαλλοτριώσεων να είναι πιο γρήγορη.

Με το δεδομένο αυτό, τόσο ο Δήμος Ιωαννιτών όσο και η Περιφέρεια Ηπείρου προσδοκούσαν ότι η όλη υπόθεση θα έκλεινε πριν από μήνες, με τη συζήτηση στο Δικαστήριο για την άδεια πραγματοποίησης εργασιών και για τον καθορισμό της προσωρινής τιμής μονάδας για τις αποζημιώσεις. Όμως είτε λόγω αναβολών μετά από αίτημα ιδιωτών είτε λόγω Covid-19 και κλειστών δικαστηρίων, τα δύο αυτά έργα «πάγωσαν».

Ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέκος Καχριμάνης και ο δήμαρχος Ιωαννίνων Μωυσής Ελισάφ ανέμεναν τον νέο νόμο για τις δημόσιες συμβάσεις για να επιλυθεί η εκκρεμότητα, όπως είχε δεσμευτεί και ο υπουργός Υποδομών Κώστας Καραμανλής σε συνάντηση που είχαν μαζί του τον Ιανουάριο. 

Ο νόμος ψηφίστηκε λοιπόν την περασμένη εβδομάδα. Κι όντως άρθρο του νόμου δίνει το δικαίωμα να ξεκινήσει η διαδικασία ανάθεσης της δημόσιας σύμβασης έργων ΕΣΠΑ που έχουν υπαχθεί στο άρθρο 7Α του Νόμου 2882/2001), αρκεί να έχει γίνει η κήρυξη των απαιτούμενων απαλλοτριώσεων και να υπάρχει έκθεση εκτίμησης. Με απλά λόγια, και οι δύο φορείς μπορούν να δημοπρατήσουν τα έργα, χωρίς να περιμένουν τη συζήτηση στο δικαστήριο (σημειωτέον ότι η ρύθμιση αφορά τη δημοπράτηση, κι όχι την υπογραφή σύμβασης). Μόνο που αυτό το «πράσινο φως» δεν είναι της στιγμής. Κι αυτό επειδή το συγκεκριμένο άρθρο θα βρίσκεται σε ισχύ από 1^η Ιουνίου του 2021… Την τρίμηνη αυτή παράταση ήταν κάτι που δεν περίμεναν ούτε η Περιφέρεια ούτε ο Δήμος.

Ο Δήμος Ιωαννιτών, από το Σάββατο ήδη, όπως αναφέρει στον «Τύπο Ιωαννίνων» ο αντιδήμαρχος Έργων Γιώργος Αρλέτος,  βρίσκεται σε επαφή με το υπουργείο  Υποδομών, και δη με τον γενικό γραμματέα Γ. Καραγιάννη, στην προσπάθειά του να πιέσει για μια πιο άμεση λύση. Ο κ. Αρλέτος δηλώνει πάντως ότι «ο Δήμος είναι έτοιμος να δημοπρατήσει το έργο αύριο» αν επιλυθεί η εκκρεμότητα με τις απαλλοτριώσεις.

Τόσο η Περιφέρεια Ηπείρου όσο και ο Δήμος Ιωαννιτών πιέζονται πολύ για την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων του ΕΣΠΑ. Και τα χρονοδιαγράμματα αυτά είναι δύσκολο να τηρηθούν όση αισιοδοξία κι αν υπάρχει ότι οι διαγωνισμοί θα «τρέξουν», ότι δεν θα υπάρξουν προσφυγές από εταιρίες, ότι δεν θα δοθούν παρατάσεις στην προθεσμία ολοκλήρωσης των έργων κ.λπ. Θεωρείται σχεδόν σίγουρο ότι τα δύο αυτά μεγάλα έργα θα μεταφερθούν στο νέο ΕΣΠΑ, δεσμεύοντας από κει πόρους που θα μπορούσαν να δοθούν σε άλλες αναπτυξιακές δράσεις. Είναι όμως έργα απαραίτητα. Όπως και να ‘χει, οι σχεδιασμοί για το αναπτυξιακό μέλλον της Ηπείρου μεταφέρονται στο πιο μέλλον ακόμη.

Από την άλλη, πολλά εκατομμύρια από το τρέχον ΕΣΠΑ δόθηκαν για να καλυφθούν ανάγκες που προκάλεσε η πανδημία. Η Περιφέρεια Ηπείρου δεν έχει ανακοινώσει μέχρι στιγμής πόσα χρήματα όντως διαθέτει πια το ηπειρώτικο ΕΣΠΑ.

Πίσω στα οδικά έργα της προγραμματικής αυτής περιόδου, δύο νέοι δρόμοι βρίσκονται υπό κατασκευή. Η σύνδεση της Ιόνιας οδού με τα… Πηγάδια Καλεντζίου, δουλεύεται εδώ και δύο χρόνια περίπου. Πρόκειται για τη διάνοιξη ενός νέου δρόμου μήκους 9,8 χλμ. Το άλλο έργο στο οποίο έχουν ξεκινήσει εργασίες, είναι η οδός Νιάρχου, μήκους 4,5 χλμ.. Το καθένα από αυτά παρουσιάζει διαφορετική πρόοδο εργασιών.