Πέθανε ο Αντώνης Λιβάνης

Απεβίωσε σήμερα το βράδυ, σε ηλικία 94 ετών, ο εκδότης Αντώνης Λιβάνης, στενός συνεργάτης του Ανδρέα Παπανδρέου, μέλος της Εθνικής Αντίστασης και εξορισθείς από τη χούντα των συνταγματαρχών.

Η παρουσία του στα πολιτικά δρώμενα της χώρας υπήρξε ανεξίτηλη ως ο μακροβιότερος και πιο έμπιστος συνεργάτης του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, Ανδρέα Παπανδρέου. Ο Αντώνης Λιβάνης διετέλεσε Γενικός Διευθυντής του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού (1981-1989) και Υπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ (1993-1996), ενώ συμμετείχε ενεργά στην αντίσταση στα χρόνια της Κατοχής, αλλά και στον αντιδικτατορικό αγώνα.

Ο Αντώνης Λιβάνης γεννήθηκε το 1925 στην Πάτρα, προερχόμενος από εύπορη οικογένεια εμπόρων με καταγωγή από τα Καλάβρυτα. Από την εφηβική του ηλικία αγωνίστηκε στην Εθνική Αντίσταση και καταδικάστηκε σε θάνατο από τους Ναζί, αλλά διασώθηκε την τελευταία στιγμή -πριν το εκτελεστικό απόσπασμα- χάρη στην παρέμβαση συγγενών του. Σπούδασε στην Ανώτατη Εμπορική Σχολή (σημερινό Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών) και έκτοτε ασχολήθηκε με τις επιχειρήσεις. Παράλληλα με τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες, ο Λιβάνης ανέπτυξε σπουδαία πολιτική δραστηριότητα στην Πάτρα ως στενός συνεργάτης του Γεωργίου Παπανδρέου, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του 1960 ήταν ένας από τους κομματάρχες του.

Όταν ο γιος του Γεωργίου Παπανδρέου, Ανδρέας επέστρεψε στην Ελλάδα το 1961 -με πρόταση του τότε Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή- (για να αναλάβει το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών) και αποφάσισε το 1964 να μπει στην πολιτική, ο Αντώνης Λιβάνης έγινε Διευθυντής του Γραφείου του.

Κατά τη διάρκεια της Χούντας των Συνταγματαρχών ο Αντώνης Λιβάνης συνελήφθη περνώντας συνολικά 5,5 χρόνια σε φυλακές και εξορία, με ελάχιστα μεσοδιαστήματα ελευθερίας. Την περίοδο εκείνη η οικογένεια Λιβάνη, πλήρως διωκόμενη, αναγκάστηκε να εκποιήσει τα περιουσιακά της στοιχεία, προκειμένου να επιβιώσει.

Μετά την επιστροφή του από την εξορία το Πάσχα του 1972, ο Αντώνης Λιβάνης ίδρυσε τον Εκδοτικό Οργανισμό Λιβάνη, ο οποίος εξελίχθηκε σε μία από τις πιο σημαντικές επιχειρήσεις της Ελλάδας στο χώρο των εκδόσεων. Παρόλα αυτά, ο ίδιος συμμετείχε καταλυτικά στην προετοιμασία και τη διεξαγωγή της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου, γεγονός που οδήγησε σε ανελέητο κυνηγητό από τις μυστικές υπηρεσίες της Χούντας, με εντολή να συλληφθεί πάση θυσία. Ο Αντώνης Λιβάνης, ωστόσο, κατάφερε να διαφύγει στη Ρώμη.

Παρά την αδιάλειπτη παρουσία του δίπλα στον Ανδρέα Παπανδρέου, στο ΠΑΣΟΚ ουσιαστικά η ενεργός παρουσία του άρχισε το 1977, όταν έγινε η στροφή προς το Κέντρο ενόψει των εκλογών.Κατά την προεκλογική περίοδο του 1981, ο Αντώνης Λιβάνης κινητοποιήθηκε, για να εκλεγεί ο Γιώργος Παπανδρέου βουλευτής Αχαΐας, όπως είχε κάνει με τον Ανδρέα Παπανδρέου το 1964. Πράγματι, ο νεαρός τότε Γιώργος Παπανδρέου εξελέγη πρώτος, ξεπερνώντας σε σταυρούς ακόμη και τον Μένιο Κουτσόγιωργα.

Με τη νίκη του ΠΑΣΟΚ το 1981, ανέλαβε Γενικός Διευθυντής του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού και Γενικός Διευθυντής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ, χωρίς όμως ο ίδιος να είναι βουλευτής. Παρέμεινε στις θέσεις αυτές ως την πτώση της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ το καλοκαίρι του 1989 και δεν δέχθηκε ποτέ να μπει στην επίσημη πολιτική και να εκλεγεί βουλευτής.

Ο Αντώνης Λιβάνης είναι ο δημιουργός του Πρωθυπουργικού Γραφείου ως αυτοτελούς δημόσιας υπηρεσίας (νόμος 1299/1982)και ο νευραλγικός ρόλος του ήταν ο γενικός συντονισμός και η επίβλεψη των Υπουργών. Ο Αντώνης Λιβάνης είχε ένα συγκροτημένο επιτελείο, για να χειρίζεται σημαντικές υποθέσεις και να επιτηρεί τα Υπουργεία, ενώ είχε και το απόλυτο πρόσταγμα σε ότι αφορούσε τις υπηρεσίες που υπάγονταν απευθείας στον Πρωθυπουργό. Οι σχέσεις του με τις κομματικές οργανώσεις του ΠΑΣΟΚ δεν ήταν πάντα ανέφελες, όπως και με το Υπουργικό Συμβούλιο, στο οποίο δέσποζε ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, Μένιος Κουτσόγιωργας.

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της δραστηριότητάς του ήταν ότι διατηρούσε πάντα δίαυλους επαφής με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις. Με όλα αυτά, ο Αντώνης Λιβάνης δημιούργησε σχολή, αξεπέραστη μέχρι σήμερα, με σημεία αναφοράς το μετριοπαθές αλλά αποτελεσματικό ύφος και ήθος της εκτελεστικής εξουσίας. Όταν το ΠΑΣΟΚ επέστρεψε στην εξουσία το 1993, διορίστηκε Υπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και έγινε ο βασικός χειριστής όλων των ενδοκυβερνητικών υποθέσεων. Τον διαδέχθηκε στο Πολιτικό Γραφείο Πρωθυπουργού η Δήμητρα Λιάνη. Μετά τη διαδοχή του Ανδρέα Παπανδρέου στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, ο Κώστας Σημίτης του πρότεινε θέση στο Υπουργικό Συμβούλιο το 1996, αλλά ο Αντώνης Λιβάνης δεν την έκανε αποδεκτή.

Ο Αντώνης Λιβάνης ήταν νυμφευμένος με την Κατερίνα Κατέχου, με την απέκτησε δύο παιδιά, τον Ηλία και την Γιώτα και είδε τρία εγγόνια, την Ηλέκτρα, την Μελίνα και τη Δέσποινα.