Πάρκο Πυρσινέλλα: Το θυμάστε;

Ο κοροναϊός ήρθε να μας υπενθυμίσει ότι οι πραγματικά δημόσιοι χώροι στην Ελλάδα δεν είναι πολλοί. Η Θεσσαλονίκη έχει  (είχε) την παραλιακή της, το ίδιο και ο Βόλος (είχε κι αυτός), τα Γιάννενα το παραλίμνιο (για πόσο ακόμη;). Δημόσιοι χώροι, ανοιχτοί, λειτουργικοί και πάνω απ’ όλα οικείοι για τους πολίτες της κάθε πόλης. Εκεί όπου μπορούν να περπατήσουν, να τρέξουν ή να κάνουν ποδήλατο.

Σε μια περίοδο λοιπόν που ο δημόσιος χώρος όλο και περιορίζεται λόγω των μέτρων κατά του συνωστισμού με ή χωρίς εισαγωγικά, ο Δήμος Ιωαννιτών επιχειρεί να ανοίξει τη συζήτηση για την αξιοποίηση του πάρκου Πυρσινέλλα. Μοιάζει τόσο παράταιρη και ξένη αυτή η συζήτηση στο «κοινωνικό» πλαίσιο μέσα στο οποίο ζουν αυτή τη στιγμή οι πολίτες (σημειωτέον ότι το συγκεκριμένο πάρκο είναι κλειστό για τους πολίτες λόγω κοροναϊού)… Αλλά προφανώς, είναι κι αυτή μια συζήτηση που πρέπει να γίνει μέχρι τέλος του μήνα, όπως έχει ορίσει η δημοτική αρχή το χρονοδιάγραμμα.

Σήμερα, λοιπόν, η δημοτική αρχή παρουσίασε την πρότασή της. Καταρχάς δεν πρόκειται για κάποια πρωτότυπη πρόταση. Από την άλλη, η πρωτοτυπία δεν αποτελεί προϋπόθεση, ούτε εγγυάται την επιτυχία ενός πρότζεκτ. Δεν είναι όμως και μια ολοκληρωμένη πρόταση. Σε αυτήν κατατίθενται κάποιες ιδέες (μερικές από αυτές, καλές ). Ο Δήμος θέλει να φτιάξει λοιπόν ένα πάρκο που να είναι και αθλητικό και πολιτιστικό (μαζί με εκπαιδευτικό), και χώρος πρασίνου. Χωρίζει όλο το πάρκο στους αντίστοιχους τρεις τομείς. Εύλογα τίθενται διάφορα ερωτήματα. Για παράδειγμα, από πού προέκυψε ότι απαιτείται η δημιουργία γηπέδων ποδοσφαίρου και μπάσκετ, όταν στην ίδια περιοχή υπάρχουν το Πανηπειρωτικό Αθλητικό Κέντρο,  το αθλητικό κέντρο Ανατολής και κάποια αθλητικά κέντρα που έχει ανακοινώσει ήδη ο Δήμος, όπως στα Σεισμόπληκτα; Πώς στοιχειοθετείται αυτή η ανάγκη; Και η σύνδεση του πάρκου με την πόλη μέσω κάποιας περιπατητικής ή ποδηλατικής διαδρομής; 

Η  όλη πρόταση είναι αρκετά πρωτόλεια. Και έχει σημασία πώς οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης, αλλά και άλλοι φορείς της πόλης, θα μπορέσουν να συνεισφέρουν ουσιαστικά σε αυτή τη διαδικασία, βάσει και των πολεοδομικών περιορισμών που δικαίως υφίστανται στο πάρκο.

Ένα πάρκο πάντως τέτοιας έκτασης, όπως είναι το πάρκο Πυρσινέλλα, δεν είναι ανεξάρτητο από την υπόλοιπη πόλη. Και οι όποιοι σχεδιασμοί –απέχουμε ακόμα αρκετά από την αξιοποίηση (οπότε ας μη μιλήσουμε για οικονομικά ή χρηματοδοτικά μοντέλα ακόμη)-, θα πρέπει να ερμηνεύουν τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών σε συνδυασμό με τις ιδιαιτερότητες του κάθε δημόσιου χώρου. Και δυστυχώς ή ευτυχώς, οι προσδοκίες των πολιτών, μετά από τόσα χρόνια «απομόνωσης» του πάρκου λόγω και δικαστικής διαμάχης μεταξύ Δημοσίου και Δήμου, είναι μεγάλες.

Παρεμπιπτόντως, αν κάτι άλλο μας θύμισε η υγειονομική, κοινωνική, οικονομική και ανθρώπινη κρίση του κοροναϊού, είναι ότι οι πόλεις πρέπει να γίνουν πιο δίκαιες και πιο ποιοτικές για τους πολίτες της. Ακόμα και σε μια πόλη σαν τα Γιάννενα, τα πάρκα γειτονιάς δεν υπάρχουν ή, όταν υπάρχουν, δεν αξιοποιούνται. Εκεί που οι πολίτες κάθε ηλικίας μπορούν να αφήνουν ένα κομμάτι της καθημερινότητάς τους (κι όχι μιας κυριακάτικης βόλτας) και να δημιουργούν τις αναμνήσεις τους.

Το ζητούμενο σε κάθε σχεδιασμό είτε μεγάλου είτε μικρού πάρκου είναι το ίδιο: η οικειότητα -όσο κι αν αυτή η έννοια, τη συγκεκριμένη περίοδο, έχει γίνει τυραννική.