Παναγιώτης Δαγκλής: Μπριτζ, πολιτική, στρατηγική και εφευρέσεις

Στις 30 Αυγούστου του 1853, γεννήθηκε στην Αταλάντη ο Παναγιώτης Δαγκλής, γιος στρατιωτικού. Το όνομά του έχει πάρει μια κεντρική οδός των Ιωαννίνων, που διαπερνάει οριζόντια το κέντρο μέχρι τα παλιά ΚΤΕΛ Αθηνών.

Η καταγωγή του ήταν από το Σούλι και ο παππούς του, Γιώτης Δαγκλής, διέφυγε το 1822, αρχικά στην Κέρκυρα και τελικά, στο Μεσολόγγι. Εντάχθηκε στο στρατό του Καραϊσκάκη και τελικά σκοτώθηκε το 1829.

Ένα μεγάλο μέρος της ζωής του το πέρασε στο Αγρίνιο, από 9 ετών.

Έγινε και ο ίδιος στρατιωτικός, μπαίνοντας στη σχολή Ευελπίδων και μετεκπαιδεύτηκε στο εξωτερικό, ενώ αργότερα, υπηρέτησε ως υπασπιστής στη γαλλική στρατιωτική αποστολή στην Ελλάδα, δίπλα στον υποστράτηγο Βίκτωρ Βοσσέρ.

Ο Δαγκλής ανακατεύτηκε με ό,τι ιστορικό και ταραγμένο της εποχής. Το 1896 υπηρετούσε στο Αγρίνιο με το βαθμό του ταγματάρχη. Ήταν μέλος της Εθνικής Εταιρίας, πήρε μέρος στον πόλεμο του 1897 και τότε, τοποθετήθηκε επιτελάρχης της 1η Ταξιαρχίας στην Ήπειρο.

Μετά από μια μακρά θητεία στην Αθήνα, στη Λάρισα, αλλά και σε διάφορα σώματα, το 1913 επανήλθε στην Ήπειρο, ως επικεφαλής του στρατιωτικού σώματος που θα καταλάμβανε τα Γιάννενα, όπου έμελλε να παραμείνει για αρκετό καιρό.

Η διάστασή του με τον βασιλιά Κωνσταντίνο είχε ως αποτέλεσμα την απομάκρυνσή του από τη διοίκηση της στρατιάς Ηπείρου. Ο Δαγκλής, αντιστράτηγος πλέον, αποφάσισε να ασχοληθεί με την πολιτική, με τον Βενιζέλο και τους Φιλελεύθερους. Εκλέχτηκε βουλευτής Ιωαννίνων και διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών για 1,5 περίπου μήνα, τον Αύγουστο του 1915.

Με το ξέσπασμα του κινήματος της Εθνικής Άμυνας, επανήλθε ως πρόεδρος των επίστρατων και μέλος της τριμελούς προσωρινής κυβέρνησης στη Θεσσαλονίκη, μαζί με τον Βενιζέλο και τον Παύλο Κουντουριώτη.

Επανήλθε και στο στράτευμα, ως αρχηγός του στρατού το 1918, θέση την οποία κράτησε για δέκα περίπου μήνες.

Στην κατάρρευση του Μικρασιατικού μετώπου και αργότερα, ο Δαγκλής προσπάθησε να μεσολαβήσει ώστε να μην εκτελεστούν οι «Έξι» στις 15 Νοεμβρίου του 1922. Ήδη, είχε διαδεχθεί τον Βενιζέλο στην ηγεσία των Φιλελευθέρων, ενώ 1,5 χρόνο αργότερα, θα λάμβανε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, χωρίς όμως να καταφέρει, ελέω της διαφωνίας Καφαντάρη. Πέθανε στις 9 Μαρτίου του 1924.

Ο Δαγκλής είναι ο εφευρέτης του ορειβατικού πυροβόλου Σνάιντερ-Δαγκλή, το οποίο λυνόταν και μεταφερόταν με έξι μουλάρια και ήταν δυνατό να συναρμολογηθεί μέσα σε 1,5 λεπτό από εκπαιδευμένο πλήρωμα. Χρησιμοποιήθηκε ευρέως στους Βαλκανικούς Πολέμους, τον Α’ Παγκόσμιο και τη Μικρασιατική Εκστρατεία.

Επίσης, ο Δαγκλής ήταν από τους πλέον γνωστούς παίκτες του μπριτζ στην Ελλάδα, μαζί με τον Ελευθέριο Βενιζέλο αλλά και έναν ακόμα πολιτικό που έδωσε το όνομά του σε δρόμο των Ιωαννίνων, τον Σπύρο Λάμπρο.

Η σύζυγός του Σοφία Μόστρα ήταν ξαδέρφη του Παύλου Μελά. Επιπλέον, ο Δαγκλής, ήταν πεθερός του Αλέξανδρου Μυλωνά, πατέρα του Γεωργίου, βουλευτή Ιωαννίνων (όπως και ο πατέρας του)και ιδρυτή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Αυτή όμως, είναι μια άλλη ιστορία, για έναν άλλο δρόμο.

Πηγές: 

Παναιτωλική «Ο Αγρινιώτης - Σουλιώτης Στρατηγός της Τριανδρίας»

Θ. Βερέμης «Ελευθέριος Βενιζέλος: Ο οραματιστής του εφικτού»

Πρακτικά Βουλής 1910-1935