Όταν τα μονοπάτια φέρνουν τουρίστες

Ο πεζοπορικός τουρισμός στην Ελλάδα είναι ένας ανεκμετάλλευτος θησαυρός, που θα μπορούσε να δώσει ζωή στις τοπικές οικονομίες σχεδόν όλον τον χρόνο και όχι μόνο το καλοκαίρι. Στη διεθνή τουριστική αγορά, εκατομμύρια είναι οι τουρίστες που αναζητούν τέτοιου είδους αποδράσεις. Τη δυναμική του εναλλακτικού αυτού τουρισμού, η Ελλάδα δεν την έχει αξιοποιήσει δεόντως, με το δίδυμο «ήλιος-θάλασσα» να αποτελεί την αποκλειστική ιδέα, τις περισσότερες φορές, της τουριστικής της προβολής στο εξωτερικό.

Παρόλα αυτά, δεν έχουν λείψει κάποιες προσπάθειες των κατά τόπους φορέων για την επισταμένη καταγραφή, τη χαρτογράφηση και τη «διαφήμιση» κάποιων μονοπατιών. Ήταν όμως όλες αποσπασματικές και -το κυριότερο- δεν είχαν συνέχεια. Τα μονοπάτια κατά κύριο λόγο αφέθηκαν στην τύχη τους, χωρίς καθαρισμούς και χωρίς διατήρηση των πινακίδων σήμανσης (όπου αυτές τοποθετήθηκαν). Το ίδιο έχει γίνει και στην Ήπειρο. Δεν θα πρέπει λοιπόν να αποτελεί για κανέναν μεγάλη έκπληξη όταν ένας περιπατητής-τουρίστας χάνεται σε κάποιο μονοπάτι ή και η 5η ΕΜΑΚ τρέχει να τον βρει. Η κακή συντήρηση και η ανεπαρκής σηματοδότηση είναι συνήθως οι αιτίες.

Τα τελευταία χρόνια, φαίνεται πάντως ότι υπάρχει μια κατανόηση της δυναμικής του πεζοπορικού τουρισμού, με συλλόγους, εθελοντές αλλά και δήμους να κάνουν ό,τι μπορούν για να διατηρήσουν «ζωντανά» κάποια μονοπάτια με στόχο την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Όπως υπάρχει και το άλλο: ο υπερβολικός ζήλος, με εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ να δαπανώνται για την «ανάπλαση» ενός μονοπατιού μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Γενικά, η όλη υπόθεση με τον πεζοπορικό τουρισμό αρχίζει να σοβαρεύει.

Το μεγάλο ζητούμενο όμως για ένα επιτυχημένο μονοπάτι, είναι η ασφάλεια των περιπατητών: Κι αυτή εξασφαλίζεται με την καλή σηματοδότηση και τη βατότητα. Από τις πρώτες περιοχές στη χώρα που συνειδητοποίησαν την πραγματικότητα αυτή, είναι η Άνδρος. Το νησί της Άνδρου έχει καταφέρει να μπει στον χάρτη των ευρωπαϊκών μονοπατιών, μετά από χρόνια προσπάθεια όλων των φορέων του τόπου και με πρωτοβουλία ενός μη κερδοσκοπικού φορέα. Στον ίδιο χάρτη μπήκε και το Μαίναλο που είδε τις προοπτικές ανάπτυξης ενός διαφορετικού τουριστικού μοντέλου.

ΤΟ ΜΕΤΣΟΒΟ ΚΑΙ Η ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ

Τον ίδιο δρόμο άρχισαν να ακολουθούν και άλλες περιοχές όπως η Ξάνθη, η Χίος, η Σκιάθος και το Μέτσοβο. Το Μέτσοβο βρίσκεται στη διαδικασία ευρωπαϊκής πιστοποίησης ενός μονοπατιού με συνολικό μήκος 40 χλμ. Η όλη πρωτοβουλία οφείλεται στον Αθλητικό Όμιλο Μετσόβου, ο οποίος διοργανώνει κάθε καλοκαίρι τον αγώνα ορεινού τρεξίματος «Ursa Trail-Στα χνάρια της αρκούδας». Στο πλευρό του, από την πρώτη στιγμή, βρέθηκαν ο δήμος Μετσόβου και επαγγελματίες του τουρισμού που αντιλήφθηκαν τα οφέλη.

Κι έτσι ξεκίνησε ο αγώνας για το ευρωπαϊκό σήμα ποιότητας στην πεζοπορική αυτή διαδρομή, το οποίο απονέμει η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Πεζοπορικών Συλλόγων. Αφορμή για την προσπάθεια αυτή αποτέλεσε ένα σεμινάριο για την πιστοποίηση των μονοπατιών που διοργάνωσε στην Κόνιτσα πριν από ενάμιση χρόνο η Περιφέρεια Ηπείρου και η Ελληνογερμανική Συνέλευση, όπως μας λέει ο Λευτέρης Φάφαλης από τον Αθλητικό Όμιλο Μετσόβου. «Αυτή τη στιγμή, έχει γίνει ο πρώτος έλεγχος από την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία και εμείς, από την πλευρά μας, κάνουμε ό,τι χρειάζεται. Ευελπιστούμε ότι, αν όλα πάνε καλά, το φθινόπωρο θα έχουμε στα χέρια μας το σήμα» τονίζει στον «Τύπο».

Σε σημαντικό βαθμό, η διαδικασία πιστοποίησης ενός μονοπατιού είναι εθελοντική δουλειά. Για να έρθει το σήμα της πιστοποίησης, απαιτείται καθαρισμός, σηματοδότηση, τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων κ.λπ. Το κόστος για τις παρεμβάσεις αυτές και για τον φάκελο της πιστοποίησης δεν ξεπερνά τις 10.000 ευρώ, με τον δήμο Μετσόβου να είναι ο χρηματοδότης.