Ο κλάδος των καταλυμάτων και της εστίασης προβάλλεται ως ο πιο αναπτυσσόμενος και ανθίζων της ελληνικής οικονομίας.
Φέτος, και πάλι, παρατηρείται ωστόσο έλλειψη εργαζόμενων στον τομέα. Την έχει επισημάνει μεταξύ άλλων και ο περιφερειάρχης Αλέκος Καχριμάνης, σε μια από τις προσωπικές του εκδοχές για την ανεργία, την οποία φαίνεται ότι συμμερίζεται ο πρωθυπουργός και οι σύμβουλοί του, όπως προκύπτει από πρόσφατες δηλώσεις τους για κατάργηση επιδομάτων.
Γιατί όμως δεν πάνε οι εργαζόμενοι να δουλέψουν σε έναν τόσο αναπτυσσόμενο κλάδο;
Συνήθως, οι αιτίες είναι δύο: το ύψος του μισθού και οι συνθήκες εργασίας.
Σχετικά με το δεύτερο, πληθαίνουν οι περιγραφές όχι καλών, έως όχι ανθρώπινων συνθηκών σε διάφορα τουριστικά μέρη της χώρας. Οι «σεζονίστας» έχουν να περιγράψουν αρκετά περιστατικά που «μυρίζουν Ελλάδα», όπως για παράδειγμα αρχικές συμφωνίες διαβίωσης που εξελίσσονται σε κάτι πολύ διαφορετικό από το συμφωνημένο, περιπτώσεις που οι αμοιβές δεν καταβάλλονται ή που αναζητούνται προσχήματα τα οποία ξεπερνούν την ανθρώπινη αντοχή για να μην καταβληθούν εξ ολοκλήρου κ.λπ.
Πάντα όμως, ένας βασικός παράγοντας είναι η αμοιβή. Και οι αμοιβες στην εστίαση κατά καταλύματα δεν αυξάνονται, όπως ίσως θα περίμενε κανείς με τόσο επικοινωνιακό θόρυβο, αλλά μειώνονται.
Στα πιο πρόσφατα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που αφορούν το δεύτερο τρίμηνο του 2024, ο δείκτης των ημερομισθίων σημείωσε άνοδο 8,9%, έναντι μεγάλης μείωσης των απασχολούμενων ατόμων (-20,8%) και ωρών εργασίας (-23,7%). Ειναι η πρώτη αύξηση μετά από αρκετό καιρό.
Ωστόσο, οι αριθμοί στην «καρδιά» της τουριστικής περιόδου, υποδηλώνουν κάτι διαφορετικό. Πέρυσι, το τρίτο τρίμηνο, οι μισθοί μειώθηκαν κατά 11,9% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Τότε είχαν σημειώσει τη μεγαλύτερη αύξηση των τελευταίων ετών, κατά 34,7%, ήταν όμως σε σύγκριση με το καλοκαίρι του ’21, όταν η τουριστική κίνηση ήταν πολύ μειωμένη λόγω πανδημίας.
Τα προ πανδημίας χρόνια ωστόσο, είναι ενδεικτικά: το τρίτο τρίμηνο του 2018, ο δείκτης αμοιβών στην εστίαση και τα καταλύματα είχε σημειώσει αύξηση 5,5%, το ίδιο και οι δείκτες απασχόλησης και ωρών εργασίας.
Το 2019 κατά την ίδια περίοδο, οι μισθοί στον συγκεκριμένο τομέα σημείωσαν νέα αύξηση: 10,4%.
Φυσικά, η μείωση του δείκτη αμοιβών είναι συναρτώμενη με τον αριθμό των εργαζόμενων, καθώς τα στοιχεία είναι ποσοτικά. Είναι όμως και ενδεικτικά για έναν τομέα που προβάλλεται σχεδόν ως αναπτυξιακός μονόδρομος στην ελληνική οικονομία, τουλάχιστον για τα χαμηλότερα και μεσαία στρώματα.
Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στον τομέα της ενέργειας, όπου η κερδοφορία είναι μεγάλη, αλλά έχουν ολοκληρωθεί ή είναι σε εξέλιξη συγχωνεύσεις εταιριών που συνοδεύονται από μείωση προσωπικού.
Η απάντηση που επιλέγει η κυβέρνηση πάντως είναι η… λογική Καχριμάνη. Θεωρεί δηλαδή ότι τα εποχιακά επιδόματα είναι αυτά που κυρίως ευθύνονται για την έλλειψη προσωπικού, λειτουργώντας ως «αντικίνητρο». Κάτι τέτοιο επισήμανε ο συνεργάτης του πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης, σε πρόσφατο συνέδριο, στο οποίο πήρε μέρος.
Προφανώς, η επιδοματική πολιτική δεν είναι λύση, παρότι την έκανε «σημαία» της η κυβέρνηση, ειδικά στο πρόβλημα της ακρίβειας που δεν κατάφερε όμως να το καταστείλει. Ο εξαναγκασμός όμως σε επιλογή εργασίας που δεν προσφέρει καλές συνθήκες και απολαβές, δεν είναι η απάντηση…
Οι αριθμοί της φετινής σεζόν, σε ό,τι αφορά τους μισθούς, αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, εάν δηλαδή θα ανασχεθεί οριστικά η μείωση και θα προσπαθήσει ο κλάδος να γίνει πιο "ελκυστικός" στο προσωπικό.