Οι εκπληκτικές λεπτομέρειες για το φεγγάρι του Πλούτωνα, Χάροντα

Οι παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb δίνουν στους επιστήμονες μια πληρέστερη κατανόηση της σύνθεσης και της εξέλιξης του φεγγαριού του Πλούτωνα, Χάροντα.

Το Webb εντόπισε για πρώτη φορά διοξείδιο του άνθρακα και υπεροξείδιο του υδρογόνου -και τα δύο παγωμένα ως στερεά- στην επιφάνεια του Χάροντα, ενός σφαιρικού σώματος διαμέτρου περίπου 1.200 χιλιομέτρων, δήλωσαν οι ερευνητές την Τρίτη. Αυτά προστίθενται στους πάγους νερού, τις ενώσεις που περιέχουν αμμωνία και τα οργανικά υλικά που είχαν καταγραφεί προηγουμένως στην επιφάνεια του Χάροντα.

Ο Χάροντας, που ανακαλύφθηκε το 1978, έχει τη χαρακτηριστική ιδιότητα να είναι το μεγαλύτερο φεγγάρι του ηλιακού συστήματος σε σχέση με τον πλανήτη γύρω από τον οποίο περιστρέφεται. Έχει περίπου τη μισή διάμετρο και το ένα όγδοο της μάζας του Πλούτωνα, ενός νάνου πλανήτη που βρίσκεται σε μια ψυχρή περιοχή του εξωτερικού ηλιακού συστήματος που ονομάζεται Ζώνη Κάιπερ, πέρα από τον πιο μακρινό πλανήτη Ποσειδώνα.

Η απόσταση μεταξύ του Χάροντα και του Πλούτωνα είναι περίπου 19.640 χλμ., σε σύγκριση με τα 384.400 χλμ., που χωρίζουν κατά μέσο όρο τη Γη από το φεγγάρι της.

Οι παρατηρήσεις του Webb βασίζονται σε δεδομένα που ελήφθησαν όταν το διαστημικό σκάφος New Horizons της NASA πέρασε από τον Χάροντα κατά την επίσκεψή του στο σύστημα του Πλούτωνα το 2015. 

Η παρουσία του υπεροξειδίου του υδρογόνου μιλάει για τις διαδικασίες ακτινοβολίας που έχει υποστεί ο Χάροντας με την πάροδο του χρόνου, δήλωσαν οι ερευνητές, ενώ το διοξείδιο του άνθρακα είναι πιθανότατα ένα αρχικό συστατικό που χρονολογείται από το σχηματισμό αυτού του φεγγαριού πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια.

Το υπεροξείδιο του υδρογόνου, είπαν οι ερευνητές, σχηματίστηκε καθώς ο πάγος του νερού στην επιφάνεια του Χάροντα αλλοιώθηκε χημικά από την αέναη επίθεση υπεριώδους ακτινοβολίας από τον ήλιο, καθώς και από ενεργητικά σωματίδια από τον ηλιακό άνεμο και από τις γαλαξιακές κοσμικές ακτίνες που διασχίζουν το σύμπαν.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι το διοξείδιο του άνθρακα που παρατηρήθηκε από τον Webb ήταν πιθανότατα θαμμένο κάτω από την επιφάνεια και αποκαλύφθηκε από συγκρούσεις στον Χάροντα. Το διοξείδιο του άνθρακα, είπαν, είναι πιθανό να ήταν μέρος του αρχέγονου υλικού από το οποίο σχηματίστηκαν αρχικά τόσο ο Χάροντας όσο και ο Πλούτωνας.

«Η ανίχνευση του διοξειδίου του άνθρακα ήταν μια ικανοποιητική επιβεβαίωση των προσδοκιών μας», δήλωσε η Silvia Protopapa, υποδιευθύντρια του τμήματος διαστημικών σπουδών του Νοτιοδυτικού Ινστιτούτου Ερευνών στο Boulder του Κολοράντο, συν-ερευνητής της αποστολής New Horizons και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications.

«Η ανίχνευση υπεροξειδίου του υδρογόνου στον Χάροντα ήταν απροσδόκητη. Ειλικρινά, δεν περίμενα να βρούμε στοιχεία γι' αυτό στην επιφάνεια», πρόσθεσε η Protopapa.

Φωτογραφία: Το φεγγάρι του Πλούτωνα, ο Χάροντας, όπως φαίνεται από το τηλεσκόπιο του New Horizon/ NASA/JPL-Caltech