Ο «κρυμμένος» άγιος κοντά στη Μεγαλόχαρη

Την… τιμητική της έχει σήμερα η Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας, η οποία μετά την ανακοίνωση για την αποκάλυψη ψηφιδωτού δαπέδου στο μικρό θέατρο Αμβρακίας, έκανε μια νέα ανακοίνωση. Οι συντηρητές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Άρτας βρέθηκαν πρόσφατα ενώπιον μιας σπάνιας απεικόνισης Αγίου Ευσταθίου σε τοιχογραφίας.

Κλιμάκιο της Εφορείας επισκέφθηκε τον ναό Γενεσίου της Θεοτόκου στον συνοικισμό «Αμπέλια», δίπλα από τη Μεγαλόχαρη του Δήμου Γ. Καραϊσκάκη, προκειμένου να συγκεντρώσει τα απαραίτητα στοιχεία για τη σύνταξη μελέτης στερέωσης και αποκατάστασης του ναού και μελέτης συντήρησης των τοιχογραφιών.

Ο ναός αποτελούσε το καθολικό μονής αφιερωμένης στο Γενέσιον της Θεοτόκου, η οποία είναι γνωστή και ως Παναγία Μποτσιώτισσα. Από το μοναστηριακό συγκρότημα σώθηκε μόνο ο ναός, ο οποίος σήμερα λειτουργεί ως κοιμητηριακός. Με βάση κυρίως κατασκευαστικά στοιχεία, αλλά και τις χρονολογίες που φέρουν μερικές από τις εικόνες του τέμπλου, πιθανολογείται ότι το καθολικό κτίστηκε στα μέσα του 17^ου αιώνα. Στην ίδια θέση, σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτη πληροφορία του μητροπολίτη Σεραφείμ Ξενόπουλου, υπήρχε παλαιότερος ναός του 13^ου αιώνα.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Εφορείας, στο πλαίσιο σύνταξης της μελέτης για τη συντήρηση των τοιχογραφιών, οι συντηρητές της υπηρεσίας Κωνσταντίνος Υψηλός, Κατερίνα Μπασιάκου και Γιώργος Μπισμπίκης έκαναν δείγματα καθαρισμού των μαυρισμένων τοιχογραφιών, τα αποτελέσματα των οποίων παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον. Συγκεκριμένα, στο νοτιοδυτικό τμήμα της καμάρας, ήρθαν στο φως σκηνές από τον βίο του Αγίου Ευσταθίου. Πρόκειται για μία σχετικά σπάνια απεικόνιση του αγίου, η οποία δεν έχει εντοπιστεί σε άλλο μεταβυζαντινό μνημείο της Άρτας και είναι σπάνια σε μεταβυζαντινές τοιχογραφίες της Ηπείρου.

Στην παράσταση συμπτύσσονται δύο σκηνές από τον βίο του αγίου: του οράματός του και της αρπαγής της γυναίκας του από τον ναύκληρο του πλοίου. Ο Ευστάθιος εικονίζεται ως ειδωλολάτρης έφιππος σε λευκό άλογο να τοξεύει ελάφι.

Οι τοιχογραφίες της Μεγαλόχαρης χρονολογούνται γενικά στον 17^ο αιώνα, ωστόσο, έχει διαπιστωθεί μία φάση μεταγενέστερων επιζωγραφίσεων, που εντοπίζεται κυρίως στην καμάρα του ιερού, όπως σημειώνει η Εφορεία.

«Καθώς οι τοιχογραφίες σήμερα είναι πολύ μαυρισμένες, δεν μπορεί να γίνει ασφαλέστερη χρονολόγησή τους και δεν αντλούνται πληροφορίες σχετικά με το καλλιτεχνικό ρεύμα που ακολουθεί ο ζωγράφος, αλλά και τα εικονογραφικά πρότυπα» αναφέρει στην ανακοίνωσή της η αρχαιολογική υπηρεσία με την υπογραφή της προϊσταμένης Βαρβάρας Παπαδοπούλου.

«Η συντήρηση των τοιχογραφιών, η μελέτης της οποίας πρόκειται άμεσα να ολοκληρωθεί από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας, είναι βέβαιο ότι θα αποδειχθούν ωφέλιμες για το ίδιο το μνημείο, για την τοπική κοινωνία, στην κοινωνική και θρησκευτική ζωή της οποίας άλλωστε αυτό ανήκει, και οπωσδήποτε για την επιστημονική κοινότητα, δεδομένου ότι θα επιλυθούν ποικίλα ζητήματα της έρευνας και θα συμπληρωθούν οι γνώσεις μας για τη ζωγραφική τέχνη κατά τους μεταβυζαντινούς χρόνους» καταλήγει η ανακοίνωση.