Ο Παύλος Παπαφίλος ήταν γόνος παλιάς γιαννιώτικης οικογένειας, με σημαντική περιουσία και το όνομά του έμεινε αποτυπωμένο διπλά στους δρόμους της πόλης.
Αφενός με το «κτίριο Παπαφίλου» όπως είναι γνωστό το Καφωδείο στην οδό Ανεξαρτησίας, αλλά και με το όνομά του ίδιου, σε ένα μικρό δρόμο ακριβώς απέναντι από το κτίριο.
Είχε συγγενικές σχέσεις με την οικογένεια Μελά, από την πλευρά της μητέρας του, καθώς και με την οικογένεια Μίσιου, από την πλευρά της γιαγιάς του.
Αν σας αρέσει ο Τύπος, μπορείτε να τον στηρίξετε με μια συνδρομή εδώ:
Ο ίδιος περιγράφεται ως «στοχαστικός και ιδιόρρυθμος» από τον Στ. Μπέττη. Ήταν μορφωμένος, με πλούσια βιβλιοθήκη και… αγνώστου επαγγέλματος. «Τον συναντούμε στην Πρέβεζα, ίσως εμπορευόμενο, αργότερα δε ταξιδεμένον στη Βλαχιά, όπου ασχολούνταν, φαίνεται, με ενοικιάσεις αγροτικών κτημάτων» αναφέρει ο Μπέττης. Σημειωτέον ότι στην Πρέβεζα αναφέρεται ως ευεργέτης της Θεοφανείου σχολής.
Το σίγουρο επίσης είναι ότι «είχε περιπέτειες πολλές στον βίον του» και ότι δεν άφησε απογόνους. Το 1873 όμως, στη διαθήκη του όρισε κληρονόμο του τον Λέοντα Μελά και εκτελεστές της τους Χαρ. Ηγουμενίδη και Μιχ. Σγουρό.
Άφησε σημαντικά τμήματα της περιουσίας του στο Αρχιμανδρειό και για δίδακτρα μαθητών χωρίς οικονομική δυνατότητα, από τα χωριά της Λάκκας Σούλι.
Εντύπωση επίσης προκαλούν οι… ταφικές προτιμήσεις του: Ζήτησε «όπως μετά την αποβίωσίν του το λείψανόν τουνα το θέσωσιν ηπειρωτικώς εις τον κοινόν νεκρικόν κράββατον και ουχί εις κάσσαν κατά τον σημερινόν ευρωπαϊκόν πιθηκισμόν».
Όσο για το κτίριο Παπαφίλου, αυτό το κατέλειπε στην πόλη των Ιωαννίνων: «Τα εν τη συνοικία Μπαχράμ πασά και την αγορά κείμενα επτά αυτού εργαστήρια μετά δωματίων» υπό όρο να μην πουληθούν «εις τον αιώνα τον άπαντα».
Όσο για το κτίριο, το οποίο, κοντά στη σημερινή του μορφή έφτασε το 1909, πιθανόν από τον Π. Μελίρρυτο. Λειτούργησε ως καφεθέατρο «Ολύμπια» στη δεκαετία του 1920, ως έδρα του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Ιωαννίνων στο μεσοπόλεμο, αλλά κυρίως, έγινε νωρίτερα γνωστό ως «το καφενείο του Στυλιανού», έδρα της «πρέφας και της τριανταμίας» όπως το χαρακτηρίζουν δημοσιεύματα λίγο πριν την απελευθέρωση. Επίσης, υπήρξε έδρα του ωδείου της Φιλαρμονικής του Δήμου Ιωαννιτών.