Ο Βλαχλείδης, ο «ηπειρωτάρχης» και τα φέιγ βολάν με κουτσομπολιά

Το ρετρό του «Τύπου Ιωαννίνων» μία φορά τον μήνα είναι αφιερωμένο στην ιστορία των αυτοδιοικητικών εκλογών.

Οι δεύτερες αυτοδιοικητικές εκλογές του Μεσοπολέμου έγιναν επί κυβέρνησης Ελευθερίου Βενιζέλου, στις 4 Αυγούστου του 1929. Η Ήπειρος και τα Γιάννενα βρίσκονταν σε μια ιδιαίτερα δύσκολη κατάσταση λόγω των ζημιών που είχαν γίνει σε καλλιέργειες από το δριμύ ψύχος του χειμώνα. Την ίδια στιγμή, αισιοδοξούσαν για το τέλος της μακράς περιόδου της ληστείας που είχε βασανίσει την ύπαιθρο αλλά και την κοινωνική και πολιτική ζωή της περιοχής.

Tο 1927, ο Βενιζέλος επέστρεψε από το Παρίσι για να ασχοληθεί ξανά με την πολιτική. Στις εθνικές εκλογές της 19ης Αυγούστου του 1928, το Κόμμα των Φιλελευθέρων πέτυχε μια μεγάλη νίκη, η οποία οδήγησε σε μια πολιτική σταθερότητα τεσσάρων ετών. Και σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση, το Κόμμα των Φιλελευθέρων συγκρούστηκε με το Λαϊκό Κόμμα του Παναγή Τσαλδάρη.

Οι δημοτικές εκλογές έγιναν λοιπόν τον Αύγουστο του 1929.

Στα Γιάννενα, το βενιζελικό μέτωπο εμφανίστηκε διασπασμένο για άλλη μια φορά, με την κάλπη να δίνει τελικά τη νίκη στον γιατρό Δημήτρη Βλαχλείδη.

Διαβάστε: Βλαχλίδαι, 1872...

Το γιαννιώτικο βενιζελικό μέτωπο είχε «σπάσει» στα δύο ήδη από τις αρχές του 1929, με τις γερουσιαστικές εκλογές οι οποίες έγιναν στις 21 Απριλίου του 1929. Η Γερουσία ήταν ένα νομοθετικό σώμα που είχε συμπληρωματικό ρόλο στο έργο της Βουλής.

Όσοι δεν είχαν γίνει βουλευτές, ήθελαν να γίνουν γερουσιαστές. Μετά τη μεγάλη νίκη του Βενιζέλου στις εθνικές εκλογές, υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον από φιλελεύθερους πολιτευτές για τη συμμετοχή στο ψηφοδέλτιο των γερουσιαστών. Ο συνωστισμός υποψηφίων αλλά και η επίδραση ενός άλλου σημαντικού πολιτικού παράγοντα, του Δημήτρη Μπότσαρη, οδήγησαν στη δημιουργία και δεύτερου βενιζελικού συνδυασμού.

Ο υπουργός Ναυτικών Δημήτρης Μπότσαρης αποτελούσε κόκκινο πανί για πολλούς φιλελεύθερους, οι οποίοι αρθρογραφούσαν εναντίον του κατηγορώντας τον για «μονοκρατορία» ενώ τον χαρακτήριζαν «ηπειρωτάρχη».

Η ίδια κατηγορία συνόδευσε τον υπουργό Ναυτικών και κατά την προεκλογική περίοδο των δημοτικών εκλογών της 4ης Αυγούστου του 1929. Οι υποψηφιότητες για το αξίωμα του δημάρχου που κατατέθηκαν, ήταν έξι: Ο Δημήτρης Βλαχλείδης, γιατρός, ο Βασίλειος Κούρεντας, γιατρός, ο Σπύρος Δάκαρης, επιχειρηματίας και αυτοανακηρυχθείς ως «δήμαρχος της φτωχολογιάς», ο Α. Μοσχέτας, φερόμενος ως διευθυντής καφενείου, ο Ιωάννης Βαδαλούκας και ο Στ. Καπόγλου, γεωπόνος και εκπρόσωπος κυρίως του προσφυγικού στοιχείου της πόλης. Από τους έξι υποψηφίους, πλήρες ψηφοδέλτιο είχε καταθέσει μόνο ο Βλαχλείδης. Οι υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι ανέρχονταν σε 53. Οι 18 από αυτούς ανήκαν στο ψηφοδέλτιο του Βλαχλείδη και οι υπόλοιποι ήταν ανεξάρτητοι ή υποδείχθηκαν από διάφορες οργανώσεις, όπως των εφέδρων ή τους αριστερούς –μεταξύ αυτών ο Πέτρος Αποστολίδης, ο Ευθύμιος Τζάλλας, ιδρυτής του «Ηπειρωτικού Αγώνα», ο Δημοσθένης Πανίδης, διευθυντής του «Κήρυκα».

Αν σας αρέσει ο Τύπος, μπορείτε να τον στηρίξετε με μια συνδρομή ή δωρεά, εδώ:

Η εκλογική μάχη ήταν, εκ των πραγμάτων, ενδοβενιζελική, μεταξύ Δημήτρη Βλαχλείδη και Βασίλειου Κούρεντα, με τον τελευταίο να έχει τη στήριξη του Μπότσαρη. Αντιβενιζελικός υποψήφιος δήμαρχος δεν υπήρχε, ενώ ο τότε δήμαρχος Βασίλειος Πυρσινέλλας δεν κατέβηκε στις εκλογές. Στον τοπικό Τύπο της εποχής, γινόταν αναφορά για προσπάθεια του Μπότσαρη να δοθεί το χρίσμα στον Πυρσινέλλα, οι οποίες όμως, για κάποιο λόγο, δεν πέτυχαν, με τον υπουργό να επιλέγει, στη συνέχεια, τον Κούρεντα.

Στη σατιρική εφημερίδα «Δαίμων» του Γρ. Σακκά γίνεται μία αναφορά στον Πυρσινέλλα, που ενδεχομένως δίνει μια εξήγηση: «Ο Πυρσινέλλας δεν έχ’ αποφασίση ποίαν οδόν από τοις δύο ν’ ακολουθήση, φοβάτ απ’ τα ταμειακά π’ έγειναν στο ταμείο και τον μαυρίσουν..». Η… εξήγηση αυτή παρέπεμπε σε υπόθεση κατάχρησης δημοτικού χρήματος από τον ταμία του Δήμου.

Ενδιαφέρον έχει και το γεγονός ότι κατά τη σκληρή προεκλογική μάχη Βλαχλείδη-Κούρεντα, η ομάδα του δεύτερου κατηγόρησε τον πρώτο ότι είχε ανάμιξη στις ταμειακές ανωμαλίες του Δήμου.

Οι αντίπαλοι του Βλαχλείδη συνέχισαν απτόητοι τον «πόλεμο». Κυκλοφόρησαν μάλιστα στην πόλη και φέιγ βολάν με διάφορα κουτσομπολιά. Μεταξύ των δύο υποψηφίων υπήρξε και μια κόντρα για το ποιος είναι πιο πλούσιος από τον άλλον.

Στο πλευρό του, ο Βλαχλείδης δεν είχε μόνο τον αδελφό του, τον Γεώργιο, ο οποίος ήταν ένα από πιο αξιόλογα στελέχη των Φιλελευθέρων, αλλά και τη στήριξη μεγάλης μερίδας του Τύπου.

Η ενδοβενιζελική ρήξη, ο παρεμβατικός ρόλος του Μπότσαρη και η στήριξη από τους αντιβενιζελικούς ανέδειξαν δήμαρχο τον Δημ. Βλαχλείδη. Μετεκλογικά, τα αδέλφια Βλαχλείδη συνέχισαν να καταγγέλλουν τον Μπότσαρη και να κάνουν γνωστό ότι ο υπουργός Ναυτικών επιχείρησε να επηρεάσει, χωρίς να τα καταφέρει, με αθέμιτο τρόπο και την Ισραηλιτική Κοινότητα, η οποία είχε τότε μία σεβαστή εκλογική δύναμη.

Την επομένη της εκλογικής νίκης, η εφημερίδα «Ελευθερία» έγραφε: «Ο ιατρός Δημ. Π. Βλαχλείδης επιταχθείς υπό της φιλοπόλιδος συνειδήσεως των Ιωαννιτών και ουχί επιδιώξας την υποψηφιότητά του επέτυχεν, εκλεχθείς δήμαρχος μεθ’ ολοκλήρου σχέδιον του Συμβουλίου του και των παρέδρων του διά καταπληκτικής πλειονοψηφίας, και έπρεπε να επιτύχη. Ζήτω ο λαπρόβλητός μας δήμαρχός μας».

Ο Βλαχλείδης σε σύνολο 2.218 ψήφων συγκέντρωσε τις 1.106 (49,86%).

Στο προεκλογικό του πρόγραμμα, ο Δημήτρης Βλαχλείδης είχε θέσει σε προτεραιότητα την κατασκευή δικτύου ύδρευσης, τη δημιουργία λαχαναγοράς, την αποπεράτωση έργων οδοποιίας, την ανέγερση δημοτικού θεάτρου, την οργάνωση των υπηρεσιών του Δήμου και εξωραϊστικά έργα.

O νέος δήμαρχος ανέλαβε καθήκοντα την επομένη των εκλογών, στις 5 Αυγούστου του 1929.

Πηγές:

Αγγέλη Β., Τσαντίκος Γ., «Οι ‘αποστάτες’, τα ρέντζελα και οι δήμαρχοι/Οι δημοτικές εκλογές στα Γιάννενα, 1925-2014», 2019

Ιστορικό Αρχείο Δήμου Ιωαννιτών

* Στη φωτογραφία: Ο δήμαρχος Βλαχλείδης (με το μουστάκι) υποδέχεται τον βασιλιά Γεώργιο Β' στα Γιάννενα. Στα αριστερά του, ο Δημ. Μπότσαρης. Από το βιβλίο του Χρήστου Στ. Τσέτση "Αυτοί που κυβέρνησαν τα Γιάννινα"