Ο Αώος δεν είναι απλώς ένα ποτάμι

Στην κοινή προσπάθεια ελληνικών, αλβανικών και ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών οργανώσεων ενάντια σε σχεδιασμούς εκτροπής ή κατασκευής φραγμάτων στον ποταμό Αώο σε Ελλάδα και Αλβανία ήταν αφιερωμένη η εκδήλωση με τίτλο «Ένωση των πολιτισμών του νερού για την προστασία του Αώου-Vjosa» η οποία έγινε στις 19 Ιουλίου, στη Βωβούσα, στο καταφύγιο «Βάλια Κάλντα». Η εκδήλωση οργανώθηκε με πρωτοβουλία της οργάνωσης «Πίνδος Περιβαλλοντική», στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Βωβούσας.

Κεντρικός ομιλητής ήταν ο καθηγητής Κοινωνικής Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Βασίλης Νιτσιάκος. «Δεν μπορούμε να μιλάμε για την σχέση μας με τη φύση, αγνοώντας την κοινωνία… Δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε τα πράγματα σε μια διχοτομία, από τη μια η Φύση και από την άλλη ο Άνθρωπος, αλλά  ως ενότητα. Ο άνθρωπος μέσα στην Φύση και η Φύση ως κομμάτι - προέκταση του Ανθρώπου», τόνισε.

Μέσα από αυτήν την αντίληψη, της πολιτικής οικολογίας -όπως τη χαρακτήρισε, ο κ. Νιτσιάκος μίλησε για τους διάφορους πολιτισμούς που αναπτύχθηκαν κατά μήκος του ρου του ποταμού Αώου και οι οποίοι προέκυψαν ως αποτέλεσμα αυτής της συνεχούς ενότητας και «συνομιλίας» του Νερού με τον Άνθρωπο.

«Μέσα από αυτήν τη συνεχή και αδιάλειπτη σχέση Ποταμού και Ανθρώπου, γεννήθηκαν ο ‘πολιτισμός της Στάνης’ στα αλπικά κτηνοτροφικά  λιβάδια, ο ‘πολιτισμός του Ξύλου’ χαμηλότερα στα δασικά χωριά της λεκάνης,  καθώς και ‘ο πολιτισμός της Πέτρας’ στα χωριά της Λάκκας του Αώου και στα Μαστοροχώρια της Κόνιτσας», σημείωσε. «Αν στερηθούμε το ποτάμι, θα στερηθούμε κι όλους αυτούς τους ιδιαίτερους πολιτισμούς που αναπτύχθηκαν και συνεχίζουν να αναπτύσσονται κατά μήκος του.  Ο ποταμός είναι πολυγλωσσικός και πολυπολιτισμικός και δεν μιλάμε μόνο για κυβικά νερού. Αν στερηθούμε το ποτάμι, θα στερηθούμε όχι μόνο το οικοσύστημα και την βιοποικιλότητα αλλά και την πολιτισμική ποικιλότητα, κι αυτό δεν πρέπει να συμβεί» κατέληξε.

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, τους καλεσμένους εκ μέρους της «Πίνδος Περιβαλλοντική» καλωσόρισε ο Κώστας Τζιόβας ο οποίος έκανε αναφορά στην καμπάνια «Save the blue heart of Europe» που έχει ως στόχο την προστασία και διατήρηση του ποταμού Αώου (και άλλων σημαντικών ποταμών των Βαλκανίων) από την κατασκευή φραγμάτων και έργων υδροηλεκτρικής ενέργειας. Ο ποταμός Αώος-Vjosa αποτελεί έναν από τους τελευταίους άγριους ποταμούς της Ευρώπης, που ρέει ελεύθερος στο μεγαλύτερο μέρος του ως τις εκβολές του στην Αδριατική. Οι παρόντες στην εκδήλωση ενημερώθηκαν για την ανάγκη δημιουργίας ενός διακρατικού εθνικού πάρκου Αώου-Vjosa, που θα διασφαλίσει την προστασία του ποταμού από τις πηγές του ως τις εκβολές του στην Αλβανία και το οποίο θα αποτελεί το πρώτο του είδους του διακρατικό εθνικό πάρκο στην Ευρώπη.

Εκ μέρους της αλβανικής πλευράς, στην εκδήλωση συμμετείχαν ο διευθυντής Προστατευόμενων Περιοχών του υπουργείου Περιβάλλοντος της Αλβανίας Zamir Dedej και ο περιφερειάρχης Αργυροκάστρου Astrit Aliae. Επίσης το παρών έδωσε ο δήμαρχος Ζαγορίου Βασίλης Σπύρου ο οποίος και χαιρέτησε τόσο την εκδήλωση όσο και την πρωτοβουλία για την προστασία του ποταμού.

Η εκδήλωση έκλεισε με γλέντι με δυο μουσικές κομπανίες από την Ελλάδα και την Αλβανία στο πλαίσιο της πολιτιστικής αλληλεπίδρασης.

* Φωτογραφία Γιώργος Δέτσης