Λύματα και Covid-19, η περίπτωση των Ιωαννίνων

Οι έλεγχοι στα λύματα των πόλεων είναι μια από τις πιο αξιόπιστες ερευνητικά έρευνες για το επίπεδο διασποράς του κοροναϊού. Παρά τους… αστεϊσμούς, καλοπροαίρετους ή υποβολιμαίους για το συγκεκριμένο είδος της έρευνας, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) που την εισήγαγε, θεωρείται πρωτοπόρο επιστημονικά.

Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) ανακοίνωσε τη δημιουργία Εθνικού Δικτύου Επιδημιολογίας Λυμάτων για την ανίχνευση και ποσοτικοποίηση του ιού SARS-CoV-2 στα αστικά λύματα πόλεων στις Περιφέρειες Αττικής, Κεντρικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, Πελοποννήσου και Κρήτης.

Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η Ήπειρος δεν συμμετέχει στο δίκτυο.

Ωστόσο, τα Εργαστήρια Επιδημιολογίας και Μικροβιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων μαζί με τη ΔΕΥΑΙ, από το περασμένο καλοκαίρι κάνουν μια σοβαρή επιστημονική δουλειά στη μέτρηση των λυμάτων της πόλης, διαθέτοντας προσωπικό και πόρους.

Η δουλειά που γίνεται, συχνά υποτιμάται από τον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι ανακοινώσεις, τις οποίες έχει αναλάβει η ΔΕΥΑΙ, δηλαδή ο πρόεδρός της, Άρης Μπαρτζώκας. Σε σύγκριση με ανακοινώσεις όπως αυτές του ΑΠΘ, είναι ελλιπείς και αόριστες και δεν παρέχουν επαρκή στοιχεία, ούτε καν την ακριβή ημερομηνία κατά την οποία γίνονται οι έλεγχοι.

Ενδεικτικά, το ΑΠΘ σε δελτίο Τύπου τις 28ης Μαΐου 2020, αναφέρει μεταξύ άλλων:

«Σύμφωνα με τις μετρήσεις της ομάδας του ΑΠΘ, η συγκέντρωση του γονιδιώματος του ιού στα λύματα, μετά από εξορθολογισμό με βάση παράλληλες μετρήσεις μιας σειράς περιβαλλοντικών αναστολέων, ήταν σταθερά μειούμενη από τις 21 Απριλίου 2020 και έπειτα, ενώ μετά τις 6 Μαΐου 2020 ήταν πρακτικά μη ανιχνεύσιμη» αναφέρει δελτίο Τύπου του ΑΠΘ στις 28 Μαΐου 2020.

Σε άλλη ανακοίνωση, στις 15 του περασμένου Ιανουαρίου, το ΑΠΘ έχει διαθέσει διάγραμμα με τον επιδημιολογικό φόρτο λυμάτων των τελευταίων μηνών, ανά ημέρα ελέγχων, ενώ παρείχε και άλλα στοιχεία όπως η αναλογία με τα καταγεγραμμένα κρούσματα, ανά ημέρα, κ.α.

Πέραν όμως του λαθεμένου και ελλιπούς τρόπου ενημέρωσης στα Γιάννενα, που στην περίπτωση της ΔΕΥΑΙ, δεν περιορίζεται στις ανακοινώσεις για τα λύματα, έχει δημιουργηθεί ένα εκτενές γενικά δίκτυο δειγματοληψίας που διενεργούν υπάλληλοι της επιχείρησης, σε 10-12 σημεία, σε φρεάτια. Επίσης, η ΔΕΥΑΙ έχει προμηθευτεί και τοποθετήσει μετρητή που λαμβάνει στοιχεία σε 24ωρη βάση, στο βιολογικό καθαρισμό. Η συνεργασία με τα πανεπιστημιακά εργαστήρια είναι πολύ σημαντική.

Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη έρευνα είναι βοηθητική και όχι «τελεολογική» σε ό,τι αφορά τα στοιχεία για την εξάπλωση της πανδημίας. Γι αυτό και η ανακοίνωση του ΕΟΔΥ σε αυτή τη χρονική συγκυρία, είναι μάλλον βεβιασμένη.

Σε ό,τι αφορά τα Γιάννενα, ο αριθμός των κρουσμάτων παραμένει χαμηλός -παρά την αύξηση των τελευταίων ημερών- και δεν συμβάλλει στην ποσοτικοποίηση των αποτελεσμάτων.

H τελευταία ανακοίνωση στις 10 Φεβρουαρίου αναφέρει τις αναλύσεις της «18ης και 19ης σειράς δειγμάτων», χωρίς να διευκρινίζει σε ποια χρονικά διαστήματα αναφέρεται.

Επίσης, η τελευταία  σειρά ανάλυσης δειγμάτων που ανακοινώθηκε ήταν αρνητική. Ωστόσο, αυτό που δεν αναφέρεται στην ανακοίνωση της ΔΕΥΑΙ, είναι ότι αρκετές περιοχές των Ιωαννίνων είναι εκτός δικτύου αποχέτευσης. Έτσι, δημιουργείται μια «ανακολουθία» με τα αποτελέσματα που ανακοινώνονται και την καθημερινή αναφορά του ΕΟΔΥ.