![[300,399] Ψιχάλες](https://openweathermap.org/img/wn/04n@2x.png)
Τα Γιάννενα είναι από τις έξι ελληνικές πόλεις που συμμετέχουν στην «Αποστολή 100 Κλιματικά Ουδέτερων και Έξυπνων Πόλεων έως το 2030» της ΕΕ.
Το εγχείρημα της «κλιματικά ουδέτερης πόλης» ήταν εξαρχής δύσκολο και φιλόδοξο, με την προηγούμενη δημοτική αρχή να δομεί ένα κλιματικό σύμφωνο με δράσεις προϋπολογισμού 1 δις ευρώ. Ένα κλιματικό σύμφωνο όμως δεν εξασφαλίζει κανένα 1 δις ευρώ –ούτε καν κάποια εκατομμύρια.
Αυτή τη στιγμή, διαφαίνεται ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχουν αρκετές δυσκολίες για τις «100 πόλεις» -και για τις έξι ελληνικές πόλεις ακόμα περισσότερες. Κι αυτό επειδή δεν έχουν ιδιαίτερο υπόβαθρο επίτευξης στόχων μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Είναι χαρακτηριστικό δε ότι μέσω του προηγούμενου επιχειρησιακού προγράμματος «Ήπειρος 2014-2020» τα δύο μεγαλύτερα έργα που χρηματοδοτήθηκαν ή συνεχίζουν να χρηματοδοτούνται από το νέο ΕΣΠΑ στα Γιάννενα, είναι δύο δρόμοι: της Νιάρχου (όπου από τον φορέα υλοποίησης, την Περιφέρεια Ηπείρου, δεν προβλέφθηκε η φύτευση ούτε ενός δέντρου –αντιθέτως έγινε κοπή πολλών δέντρων για τη διαπλάτυνση του δρόμου) και ο οδικός άξονας «κόμβος Βογιάννου-Πανηπειρωτικό Στάδιο».
Την ίδια στιγμή, φαίνεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέτει στον «πυρήνα» της πολιτικής της για την επίτευξη του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Όπως ανακοινώθηκε πριν από λίγες μέρες, στη Βαλένθια της Ισπανίας, στη σύσκεψη για τις «100 πόλεις», η ΕΤΕπ έχει δεσμεύσει δανειοδοτικό κονδύλιο ύψους 2 δισ. ευρώ για τις πόλεις της Αποστολής, προκειμένου να στηριχτούν τα σχέδια για επενδύσεις στην ενέργεια, για αποδοτικά κτίρια, για συστήματα τηλεθέρμανσης, για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, για βιώσιμη κινητικότητα, για αστική ανάπλαση, για υποδομές ύδρευσης και για κοινωνικές υποδομές.
Και από τον δανεισμό της ΕΤΕπ στην αδράνεια της ελληνικής πολιτείας που δεν δείχνει να στηρίζει ιδιαίτερα τις έξι ελληνικές πόλεις στο εγχείρημά τους το οποίο έγινε με τη συμμετοχή και τη συναίνεση του υπουργείου Περιβάλλοντος.
Τα όσα γίνονται ή δεν γίνονται με τα χρηματοδοτικά εργαλεία, απασχολούν ιδιαίτερα και τη δημοτική αρχή Ιωαννίνων, μετά και τη σύσκεψη στη Βαλένθια στην οποία συμμετείχε ο δήμαρχος Θωμάς Μπέγκας, ο αντιδήμαρχος Προγραμματισμού Θωμάς Γιωτίτσας και η ειδική σύμβουλος του δημάρχου Έλενα Σιόντη.
«Αυτή τη στιγμή, τα χρηματοδοτικά εργαλεία με τα οποία καλούμαστε να επιτύχουμε τους στόχους του προγράμματος των 100 κλιματικά ουδέτερων πόλεων είναι ακριβώς τα ίδια με αυτά που έχουν όλοι οι Δήμοι στη χώρα, χωρίς καμία προτεραιότητα για τους δήμους του συμφώνου ή κάποια διαφορετική μεταχείριση», δήλωσε σήμερα ο κ. Μπέγκας. Ο κ. Μπέγκας εξέφρασε και τον έντονο προβληματισμό για τον τρόπο διαχείρισης της όλης υπόθεσης από την Ε.Ε. Έκανε λόγο για μια «αμηχανία που υπάρχει σε επίπεδο τεχνοκρατών στην Ε.Ε. οι οποίοι αναμένουν που θα κινηθεί πολιτικά η Ευρώπη μετά τις τελευταίες ευρωεκλογές». Πρόσθεσε δε ότι αυτό που έγινε σαφές στη Βαλένθια, είναι ότι «δεν υπάρχουν ακόμη όλες οι απαντήσεις και ότι για να φτάσουμε να αρχίσουμε να υλοποιούμε τον σχεδιασμό μας, απαιτούνται βήματα και λύσεις που ξεπερνούν τους Δήμους».
Ωστόσο διαβεβαίωσε ότι «είμαστε διατεθειμένοι να εκπαιδευτούμε, να βγούμε από την πεπατημένη, να συνεργαστούμε με πολίτες και φορείς αλλά και να διεκδικήσουμε, καθώς με τα σημερινά δεδομένα, πέρα από τις θεωρητικά εξαιρετικές προθέσεις, δεν εξασφαλίζονται οι απαραίτητοι πόροι».
Και μια πρωτοβουλία για κοινό μέτωπο
Προς αυτή την κατεύθυνση, ο κ. Μπέγκας έκανε γνωστό ότι πήρε την την πρωτοβουλία να καλέσει τις υπόλοιπες ελληνικές πόλεις πιλότους σε σύσκεψη εργασίας δημάρχων και συνεργατών την ερχόμενη Πέμπτη στα Γιάννενα. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του, ο στόχος είναι διττός: από κοινού διεκδίκηση πόρων από το κράτος και την ΕΕ και σύνταξη συγκεκριμένων προτάσεων για το πώς η πολιτεία μπορεί να συνδράμει τους Δήμους για την επίτευξη του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας.
Στις 18 Ιουλίου, θα ακολουθήσει επίσκεψη στα Γιάννενα της «συμβούλου πόλης» από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο κ. Γιωτίτσας, από την πλευρά του, ανέφερε ότι υπάρχουν, στο πλαίσιο της Αποστολής των 100 πόλεων, τέσσερις διαφορετικοί τρόποι εξεύρεσης πόρων, οι οποίοι είναι οι εξής:
-Χαμηλότοκα δάνεια με επιδότηση ως 75% του επενδυτικού σχεδίου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
-Δημιουργία δημοτικών ειδικών ταμείων με τη συμμετοχή και του ιδιωτικού τομέα.
-Ολοκλήρωση του climanet, του φορέα δηλαδή των 6 ελληνικών πόλεων μέσω του οποίου θα διαμορφώνονται κοινά προγράμματα και θα υποβάλλονται για χρηματοδότηση στο κράτος
-Συνασπισμοί μικρών πόλεων με κοινά χαρακτηριστικά και παρεμφερή προγράμματα για διεκδίκηση κοινών χρηματοδοτήσεων
«Σίγουρα πρόκειται για ένα πολύ σύνθετο και πρωτόγνωρο εγχείρημα σε ευρωπαϊκό επίπεδο καθώς οι πόλεις που συμμετέχουν έχουν εντελώς διαφορετικές ανάγκες και αφετηρίες.
Την ίδια στιγμή υπάρχει μια διαπιστωμένη αδυναμία οριστικοποίησης ενός κοινού χρηματοδοτικού μοντέλου σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και γι’ αυτό καταθέσαμε ως Δήμος πρόταση να δημιουργηθεί ένα κοινό ευρωπαϊκό ταμείο μέσω του οποίου θα γίνουν οι χρηματοδοτήσεις σε όλες τις πόλεις. Επίσης στο κεντρικό κράτος σε πολιτικό επίπεδο φαίνεται ότι υπάρχει μία αδράνεια και μια αδιαφορία αυτή τη στιγμή για να τρέξει και να βοηθήσει τους Δήμους. Έτσι είναι πολύ βασικό να κινητοποιήσουμε τους εταίρους μας τις τοπικές δυνάμεις και να ωριμάσουμε μελέτες. Πάνω σε αυτό δουλεύουμε και τους επόμενους μήνες θα έχουμε και κάποιες ανακοινώσεις για συγκεκριμένα έργα», κατέληξε ο κ. Γιωτίτσας.
Σημειωτέον ότι ο Δήμος προσπαθεί να αξιοποιήσει τα υπάρχοντα συνήθη χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως είναι το ΕΣΠΑ, προς την κατεύθυνση της επίτευξης του στόχου. Αλλά προφανώς δεν αρκούν.
Τέλος, η κα Σιόντη στάθηκε στο ζήτημα της συμμετοχικότητας, της εμπλοκής των κατοίκων στη διαμόρφωση των λύσεων και στη διατήρηση των παρεμβάσεων. Ένα ζήτημα, βέβαια, που ο Δήμος Ιωαννιτών θα πρέπει να φροντίσει.
Εκτίμησε δε ότι τα Γιάννενα μπορούν να χαρακτηριστούν «πόλη των σχεδόν 15 λεπτών». «Έναν στόχο για τον οποίο αγωνίζονται οι μεγαλύτερες πόλεις» όπως είπε. Τι σημαίνει «πόλη των σχεδόν 15 λεπτών». Σύμφωνα με την κα Σιόντη, «είμαστε ήδη μια πόλη όπου ο κόσμος εξυπηρετείται περπατώντας στο κέντρο, οπότε υιοθετώντας λίγο διαφορετικές καθημερινές συνήθειες όλοι μας, μπορούμε άμεσα να δούμε αποτελέσματα στη μείωση των ρύπων από τα οχήματα».
