Η συλλογή του Χρ. Δαγκλή, του «χαράκτη της εξορίας»

Εδώ και λίγες μέρες, στα χέρια του Δήμου βρίσκεται ένας μικρός θησαυρός: η συλλογή του ζωγράφου και χαράκτη Χρίστου Δαγκλή, την οποία η πόλη την περίμενε σχεδόν δύο δεκαετίες. Η συλλογή περιλαμβάνει 155 έργα χαρακτικής και ζωγραφικής, 45 μήτρες ξυλογραφιών, φωτογραφίες, αρχεία και βιβλία, καθώς και καβαλέτα και εργαλεία.

Πέραν της καλλιτεχνικής αξίας τους, τα έργα του Χρίστου Δαγκλή φέρουν και μια ιστορικότητα. Αρκετά από τα έργα του, έγιναν κατά την περίοδο της εξορίας του σε διάφορα μέρη όπως στη Μακρόνησο και στον Άη Στράτη, όπου συμμετείχε στην οργάνωση και στη δημιουργία σκηνικών για τις θεατρικές παραστάσεις του Μάνου Κατράκη και του Τζαβαλά Καρούσο. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που αποκαλείται ο «χαράκτης της εξορίας» (στη φωτογραφία το χαρακτικό «Ταχυδρομείο» που βρίσκεται στο Μουσείο Πολιτικών Εξορίστων Άη Στράτη).

Σε συνέντευξη Τύπου, ο δήμαρχος Ιωαννίνων Θωμάς Μπέγκας μίλησε για τη συλλογή «του σπουδαίου Γιαννιώτη καλλιτέχνη, χαράκτη και ζωγράφου, την οποία ο ίδιος δώρισε εν ζωή το έτος 1990». Ο πρόεδρος της Δημοτικής Πινακοθήκης Δημήτρης Γιωτίτσας έκανε λόγο για μια συλλογή που «αποτελεί από μόνη της μία πινακοθήκη», ενώ η εντεταλμένη δημοτική σύμβουλος για τα κληροδοτήματα Γωγώ Γιώτη αναφέρθηκε στο χρέος του Δήμου «να φροντίσει και να διαδώσει το έργο του Χρίστου Δαγκλή». Τόσο ο κ. Μπέγκας όσο και ο κ. Γιωτίτσας ευχαρίστησαν ιδιαίτερα τη Φωτεινή Σκοπούλη, θείος της οποίας ήταν ο ζωγράφος, για τη παράδοση της συλλογής στον Δήμο. Τη διαδικασία παραλαβής των έργων ανέλαβε να φέρει εις πέρας η κ. Γιώτη. Όλα τα έργα βρίσκονταν στη διεύθυνση Καλλιδρομίου 74 στα Εξάρχεια, το οποίο έμεινε άδειο μετά τον θάνατο της ηθοποιού Φρατζέσκας Ιακωβίδου. Στο σπίτι αυτό, ζούσε και εργαζόταν μέχρι τον θάνατό του το 1991 ο Χρίστος Δαγκλής, ο οποίος ήταν ο σύζυγος της Ιακωβίδου. Από τον Οκτώβριο, στην Καλλιδρομίου 74 κατοικεί η κατάληψη GARE. Οι συγκυρίες λοιπόν ήταν... ιδιαίτερες. Παρόλα αυτά, η κ. Γιώτη τα κατάφερε, με τον δήμαρχο να λέει χαριτολογώντας ότι «χρειάστηκε μια... καταδρομική επιχείρηση».

Πίσω στο ιστορικό της όλης υπόθεσης, ο Χρίστος Δαγκλής είχε δωρίσει άτυπα το έργο του στον Δήμο όταν ακόμα βρισκόταν στη ζωή. Μετά τον θάνατό του, το 1991, η συλλογή παρέμεινε στο ακίνητο της συζύγου του Φραντζέσκας Ιακωβίδου επί της οδού Καλλιδρομίου 74 στα Εξάρχεια, για φύλαξη και συντήρηση, μέχρι ο Δήμος να διευθετήσει τις απαραίτητες διαδικασίες. Το 1994 επί δημαρχίας Φίλιππα Φίλου συστάθηκε από το Δήμο επιτροπή δωρεάς και εκδόθηκε το λεύκωμα του Χρίστου Δαγκλή. Στην περίοδο της δημαρχίας Λευτέρη Γκλίναβου ξεκίνησε η συνεργασία και η αλληλογραφία με τη χήρα Δαγκλή, με στόχο να βρεθεί κτίριο για μόνιμη στέγαση της συλλογής. Η προσπάθεια που συνεχίστηκε και επί θητείας Αναστάσιου Παπασταύρου δεν ολοκληρώθηκε λόγω κυρίως των προβλημάτων υγείας της Φραντζέσκας Ιακωβίδου. Μετά τον πρόσφατο θάνατο της Ιακωβίδου, η σημερινή δημοτική αρχή ξεκίνησε τη συνεργασία με τους κληρονόμους, και κυρίως με τη Φωτεινή Σκοπούλη. και συμφωνήθηκε να προχωρήσει η παράδοση- παραλαβή της συλλογής.

Τι μέλλει γενέσθαι αυτή η συλλογή; Σε πρώτη φάση η συλλογή θα εκτεθεί στη Δημοτική Πινακοθήκη και θα προχωρήσει από το Δήμο η επανέκδοση του λευκώματος Χρίστου Δαγκλή, ενώ θα προγραμματιστεί περιοδεία της έκθεσης στην Ήπειρο, τουλάχιστον στις πρωτεύουσες των νομών. Απώτερος στόχος του Δήμου είναι η μόνιμη στέγαση της έκθεσης με την εξεύρεση και διαμόρφωση του κατάλληλου εκθεσιακού χώρου, καθώς η συλλογή Δαγκλή είναι «ένας από τους πιο σπουδαίους καλλιτεχνικούς θησαυρούς που ανήκουν πλέον στο Δήμο», όπως ανέφερε ο δήμαρχος Ιωαννίνων.