Η πέμπτη έδρα των Ιωαννίνων και το τρίτο κόμμα

Διαχρονικά και πάντα ανάλογα με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο, η πέμπτη έδρα του νομού Ιωαννίνων ήταν «πολύφερνη».

Το τρίτο κόμμα στο νομό, ανάλογα με τα υπόλοιπά του και πώς αυτά συμμετείχαν στην δεύτερη ή και τρίτη κατανομή των εδρών, μπορούσε να βγάλει έδρα στα Γιάννενα, μια παραδοσιακά πενταεδρική εκλογική περιφέρεια.

Αυτό έχει συμβεί δύο φορές τα τελευταία 23 χρόνια, το 2007 και τον Ιούνιο του 2012.

Άλλη μια φορά έχει βγάλει έδρα του τρίτο, αλλά και το τέταρτο κόμμα, τον Μάιο του 2012.

Ας δούμε αναλυτικά τι συνέβη όλες τις φορές που δεν ίσχυσε το πεπατημένο «3-2» ή και το «4-1».

Το 2007 λοιπόν, με ενισχυμένη αναλογική (ν. 3231/2004), το ΚΚΕ στα Γιάννενα πήρε το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό του, στον 21^ο αιώνα (7,99%).

Η Νέα Δημοκρατία είχε λάβει ένα επίσης ιστορικά μεγάλο ποσοστό, 43,38% και το ΠΑΣΟΚ είχε πάρει ένα χαμηλό, για τα μέχρι 2009 εκλογικά του δεδομένα: 38,78%.

Το βράδυ της εκλογικής αναμέτρησης ήταν ένα από τα «θρίλερ κατανομής», καθώς μέχρι τις 3 περίπου το πρωί, τα υπόλοιπα του, επίσης πολύ ανεβασμένου στο νομό Ιωαννίνων τότε, ΣΥΡΙΖΑ, του έδιναν μια έδρα που την έχανε το ΠΑΣΟΚ. Τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ, όσο και το ΚΚΕ είχαν πάρει κοντά ή πάνω από το πανελλαδικό τους ποσοστό στο νομό Ιωαννίνων.

Τελικά, η κατανομή ήταν η εξής:

ΝΔ 43,38% 2
ΠΑΣΟΚ 38,78% 2
ΚΚΕ 7,99% 1

Το 2012 ήταν μια εντελώς διαφορετική περίσταση. Το πολιτικό σύστημα είχε καταρρεύσει υπό το βάρος των μνημονίων και της απουσίας πολιτικής πυγμής των αστικών κομμάτων και οι εκλογές του Μαΐου του 2012 ήταν ένα μήνυμα (που δεν λήφθηκε ποτέ, ωστόσο).

Τότε, τα τρία πρώτα κόμματα στα Γιάννενα είχαν διαφορά μόλις 6% μεταξύ τους και το τέταρτο, το ΚΚΕ, είχε πάρει το μεγαλύτερο ποσοστό του στα Γιάννενα, στον 21^ο αιώνα: 8.66%.

Η τελική κατανομή ήταν η εξής:

ΝΔ 22,90% 2
ΣΥΡΙΖΑ 17,61% 1
ΠΑΣΟΚ 16,21% 1
ΚΚΕ 8,66% 1

Στις επαναληπτικές, με λίστα, του Ιουνίου 2012, η κατανομή άλλαξε, καθώς μεγάλωσαν οι διαφορές. Το τρίτο κόμμα, το ΠΑΣΟΚ, έβγαλε έδρα, καθώς κάλυψε το εκλογικό μέτρο του νομού. Η κατανομή ήταν η εξής:

ΝΔ 32,35% 3
ΣΥΡΙΖΑ 27,15 1
ΠΑΣΟΚ 14,07% 1

Οι εκλογές του 2019, παρότι είχαν καθαρό αποτέλεσμα, επιφύλασσαν ένα μικρό θρίλερ, αντίστοιχο του 2007. Γύρω στη 1 το πρωί των εκλογών, κρίθηκε η μια έδρα της Ηπείρου, την οποία το ΠΑΣΟΚ την πήρε στην Άρτα για μερικές ψήφους παραπάνω στα υπόλοιπα, από τα Γιάννενα.

Φυσικά, η κατανομή δεν γίνεται ανά περιφέρεια, αλλά νομό. Θα μπορούσε θεωρητικά δηλαδή η έδρα του ΠΑΣΟΚ (ΚΙΝΑΛ τότε) να πάει σε κάποιον άλλο νομό όπου υπήρχαν μεγαλύτερα υπόλοιπα. Ο προηγούμενος εκλογικός νόμος κατένεμε τις έδρες, από τις διαθέσιμες στις μικρότερες προς τις μεγαλύτερες εκλογικές περιφέρειες. Φέτος, η Τρίτη έδρα της Άρτας δεν υπάρχει και το ΠΑΣΟΚ ελπίζει ότι θα διατηρήσει ή θα ξεπεράσει το 9,53% του 2019, ώστε να πάρει την έδρα, κάτι που μοιάζει εξαιρετικά πιθανό.

Παρότι το 2019 ο νομός κρίθηκε για 1.000 ψήφους, το πρώτο κόμμα πήρε 4 έδρες και το δεύτερο μόλις 1. Η «διορθωτική» κατανομή υπέρ του πρώτου κόμματος με το μπόνους εδρών, διαταράσσει την αντιπροσωπευτικότητα του εκλογικού αποτελέσματος.