Η μάχη κατά των υδροηλεκτρικών στον Αώο και οι αστερίσκοι μιας απόφασης

Πριν λίγο καιρό δημοσιεύτηκε υπουργική απόφαση που απαγορεύει την κατασκευή φραγμάτων και μεγάλων ή μικρών υδροηλεκτρικών έργων στην περιοχή του Αώου, των παραποτάμων του και των ρεμάτων από τα όρια του εθνικού πάρκου Βόρειας Πίνδου (από το γεφύρι της Κόνιτσας) έως τα σύνορα με την Αλβανία.

Η απόφαση αυτή ήρθε ως συνέχεια του προ μηνών χαρακτηρισμού της εν λόγω περιοχής –η οποία είναι εκτός εθνικού πάρκου Βόρειας Πίνδου- ως προστατευόμενου τοπίου και ως προστατευόμενου φυσικού σχηματισμού.

Ωστόσο, όπως είχαν σημειώσει και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, η εξέλιξη αυτή δεν απαλλάσσει τον Αώο και τους παραποτάμους του από την απειλή υδροηλεκτρικών έργν. Και αυτό επειδή αρκετά έργα σχεδιάζονται ή βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο εκτός του προστατευόμενου φυσικού σχηματισμού, δηλαδή εντός του εθνικού πάρκου και εντός της περιοχής Natura του Γράμμου.

Με ανακοίνωσή τους η Πρωτοβουλία Κατοίκων Αετομηλίτσας, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Γοργοποτάμου, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Κεφαλοχωρίου, η Αδελφότητα Δροσοπηγιωτών Δήμου Κόνιτσας, ο Σύνδεσμος Αδελφότητας Οξυάς της Ηπείρου «Ο Άγιος Νικόλαος», η Αδελφότητα Καστανιανιτών Κόνιτσας, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Καστάνιανης «Άγιος Νικόλαος» και ο Σύλλογος Αετομηλιτσιωτών Γράμμου έρχονται να καταθέσουν τις ανησυχίες τους.

Όπως σημειώνουν ο συνολικός αριθμός των υδροηλεκτρικών έργων στη λεκάνη απορροής του Αώου είναι 50. Τα περισσότερα από αυτά, στην περιοχή του Γράμμου και στο εθνικό πάρκο «όπου δεν εφαρμόζονται ειδικοί όροι και περιορισμοί για την άσκηση δραστηριοτήτων» όπως τονίζεται. Κάνουν δε ιδιαίτερη αναφορά στο γεγονός ότι οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες για τις προστατευόμενες περιοχές έχουν καθυστερήσει, όπως και στο ότι στον Σμόλικα, στο ρέμα Γιότσα, έχουν ξεκινήσει εργασίες για την κατασκευή υδροηλεκτρικού έργου με απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας παρά τις αρνητικές γνωμοδοτήσεις υπηρεσιών και οργανώσεων.

«Όταν όλα τα παραπάνω συμβαίνουν σε περιοχές ‘προστατευόμενες’, αναλογιζόμαστε τι συμβαίνει στις ‘απροστάτευτες», αναφέρουν χαρακτηριστικά.

Όσο για την πρόσφατη απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος περί αποκλεισμού κατασκευής φραγμάτων και υδροηλεκτρικών, επισημαίνουν ότι αυτές αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο κατασκευής υδροηλεκτρικών «εφόσον έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησής τους».

Επιπλέον, αναφέρουν και κάτι άλλο σημαντικό: Έναν μήνα μετά τη δημοσίευση της υπουργικής απόφασης, «βεβαιώσεις παραγωγού ΜΥΗΕ εξακολουθούν να υφίστανται εντός των ορίων της περιοχής που πλέον ρητά δεν επιτρέπονται, χωρίς να έχουν ανακληθεί. Επιπρόσθετα, στις αιτήσεις Ιουνίου για χορήγηση νέων Βεβαιώσεων Παραγωγού πραγματοποιήθηκαν δύο καινούριες αιτήσεις για ΜΥΗΕ στην ίδια περιοχή».

Η εκτίμηση των συλλόγων και των αδελφοτήτων είναι δε ότι αν και εφόσον εφαρμοστεί η απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος, θα ακυρώσει την κατασκευή 10 από τα συνολικά 50 υδροηλεκτρικά έργα όπως και τη δυνατότητα καινούριων αιτήσεων για υδροηλεκτρικά.

«Είναι γεγονός ότι εμείς δεν μπορούμε να εκδώσουμε ΦΕΚ. Τις αποφάσεις μας όμως τις έχουμε πάρει εδώ και καιρό. Οι άδειες που αφορούν στην περιοχή μας, θα ανακληθούν στο σύνολό τους, είτε μαζικά είτε μία προς μία. Σε περίπτωση που δεν έχουμε γίνει κατανοητοί/ές, επαναλαμβάνουμε μια ακόμη φορά. Τα ποτάμια δεν είναι κυβικά νερού και τα βουνά δεν είναι οικόπεδα. Είναι η ζωή μας όλη!» ξεκαθαρίζουν οι σύλλογοι και οι αδελφότητες.

*Photo credit: Πηνελόπη Θωμαΐδη