Αν. Γκουτέρες: To στρώμα του όζοντος «βρίσκεται στο δρόμο της ανάρρωσης»

«Το στρώμα του όζοντος, που κάποτε ήταν ασθενής, βρίσκεται στο δρόμο της ανάρρωσης», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες σε μήνυμά του. «Σε μια εποχή που η πολυμέρεια βρίσκεται υπό σοβαρή πίεση, το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ για την προστασία του στρώματος του όζοντος ξεχωρίζει ως ένα ισχυρό σύμβολο ελπίδας».

Το στρώμα του όζοντος στον κόσμο βρίσκεται «στο δρόμο προς τη μακροπρόθεσμη ανάκαμψη», παρά την καταστροφική ηφαιστειακή έκρηξη στον Νότιο Ειρηνικό, δήλωσε την Τρίτη ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO), μετά τις προσπάθειες για τη σταδιακή κατάργηση των χημικών ουσιών που καταστρέφουν το όζον.

Εάν οι τρέχουσες πολιτικές παραμείνουν σε ισχύ, το στρώμα του όζοντος αναμένεται να επανέλθει στις τιμές του 1980 (πριν από την εμφάνιση της τρύπας του όζοντος) περίπου το 2066 στην Ανταρκτική, το 2045 στην Αρκτική και το 2040 στον υπόλοιπο κόσμο. Η τρύπα του όζοντος στην Ανταρκτική βελτιώνεται σιγά-σιγά σε έκταση και βάθος από το 2000, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη (2022) επιστημονική αξιολόγηση που υποστηρίχθηκε από το UNEP και τον WMO.

Η τρύπα του όζοντος στην Ανταρκτική το 2023 χαρακτηρίστηκε από δύο ασυνήθιστα χαρακτηριστικά: πρώιμη έναρξη στα τέλη Αυγούστου και παραμονή μέχρι και τον Δεκέμβριο. 

Η σημαντική έκρηξη του ηφαιστείου Hunga Tonga-Hunga Ha'apai της Τόνγκα στις 15 Ιανουαρίου 2022 αύξησε την ποσότητα των υδρατμών στη στρατόσφαιρα και είχε ως αποτέλεσμα ορισμένες αλλαγές στη μεταφορά του όζοντος. 

Συνολικά, τα δύο βασικά ασυνήθιστα χαρακτηριστικά δεν αμφισβητούν τις πρόσφατες διαπιστώσεις ότι έχει αρχίσει η αποκατάσταση του όζοντος στην τρύπα του όζοντος στην Ανταρκτική. Επισημαίνουν, ωστόσο, ότι υπάρχουν σχετικά σπάνια ατμοσφαιρικά γεγονότα που μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην τρύπα του όζοντος στην Ανταρκτική- ότι υπάρχει μεγάλη μεταβλητότητα σε χρονικές κλίμακες από ημέρες έως χρόνια στην ανάπτυξη της τρύπας του όζοντος στην Ανταρκτική- ότι υπάρχουν ακόμη κενά στην επιστημονική κατανόηση αυτής της μεταβλητότητας- και ότι παραμένει ζωτικής σημασίας η διατήρηση μιας υποδομής παρατήρησης που μας επιτρέπει να αποδίδουμε ασυνήθιστες ή απροσδόκητες μεταβολές σε συγκεκριμένες γεωφυσικές διεργασίες και γεγονότα. 

Φωτογραφία: WMO