«Φαρμάκι» στα τσιπουράδικα

Ένα μεγάλο κεφάλαιο της πόλης των Ιωαννίνων, σίγουρα οικονομικό, αλλά και ιστορικό και κοινωνικό πλέον, είναι τα τσιπουράδικα. Κυρίαρχη θέση σε αυτά, έχει το τσίπουρο, το πιο χαρακτηριστικό απόσταγμα και… «νονός» των καταστημάτων εστίασης. Το ντόπιο τσίπουρο, με χαρακτηριστική τη δυνατή του γεύση και την απουσία γλυκάνισου, έχει τη δική του ιστορία επίσης, από Οκτώβριο μέχρι καλοκαίρι, με τον κύκλο απόσταξης να τροφοδοτεί τα καταστήματα.

Τώρα όμως, αυτό αναμένεται να αλλάξει. Και μαζί, αναμένεται να αλλάξει, ενδεχομένως «βίαια», άλλη μια οικονομικοκοινωνική δραστηριότητα στα Γιάννενα, αλλά και σε άλλες πόλεις που βρίθουν από τέτοια μαγαζιά, έχουν πολύ φοιτητόκοσμο κ.λπ.

Η αιτία είναι η απαγόρευση του μη εμφιαλωμένου ποτού. Η «τσιπουροαπαγόρευση» έχει συμπέσει με μια άλλη εξέλιξη, τη διπλάσια φορολόγηση του τσίπουρου, την οποία «κατάφερε» η ελληνική αγορά από μόνη της, λόγω των εγχώριων προσφυγών.

Πρακτικά, η Ελλάδα επέβαλε το μισό ειδικό φόρο κατανάλωσης σε ούζο και τσίπουρο, ως εθνικά προϊόντα. Το ούζο είναι, τα άλλα αποστάγματα όμως, δεν θεωρούνται τέτοια.

Έτσι, η Ελλάδα υποχρεούται να επιβάλει φόρο διπλάσιο φόρο ανά λίτρο άνυδρης αλκοόλης, που εξισώνει το τσίπουρο με το… ουίσκι. 

Πριν από τρεις μήνες περίπου, ο υπουργός Οικονομίας Χρήστος Σταϊκούρας ζήτησε την παράταση για δύο χρόνια του μειωμένου ΕΦΚ και ο υφυπουργός του, Απόστολος Βεσυρόπουλος, παραδέχτηκε στη Βουλή, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του ΚΚΕ, ότι αν εφαρμοστεί η απόφαση της ΕΕ, τότε οι μικροί παραγωγοί θα «ξεκληριστούν».

Την απόφαση πήρε το ευρωπαϊκό δικαστήριο τον περασμένο Ιούλιο, μετά από προσφυγή ελληνικών επιχειρηματικών παραγόντων και το σκεπτικό της είναι ότι «δημιουργείται στρέβλωση στην αγορά». Η… αποστρέβλωση, σημαίνει 4 ευρώ περίπου, ακριβότερο το καραφάκι των 700ml.

Αμέσως μετά την αλλαγή, που αυξάνει τις τιμές, ήρθε και το «κυνήγι». Οι έλεγχοι είναι συνεχείς, μετά την ανακοίνωση του Υπουργείου Ανάπτυξης (υπουργός ο Άδωνης Γεωργιάδης), ότι «σύμφωνα με το άρθρο 75, παρ. 3, εδ. Γ της προαναφερθείσας απόφασης, το προϊόν που προσφέρεται αποκλειστικά και μόνο χύμα είναι το προϊόν απόστασης μικρών αποσταγματοποιών (διημέρων) και οποιαδήποτε άλλη αναγραφή ονομασίας για χύμα προϊόντα αυτού του τύπου, όπως ‘Τσίπουρο’ ή ‘Τσικουδιά’ (τα οποία διατίθενται αποκλειστικά εμφιαλωμένα) στους τιμοκαταλόγους και στα λοιπά έγγραφα διακίνησης και εμπορίας, απαγορεύεται». Ο νόμος είναι ο 91354/2017, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή.

Οι παραγωγοί αντιδρούν ήδη. Η κυβέρνηση πάντως συντάσσεται με την προηγούμενη, πιο μαχητικά, καθώς ο γενικός γραμματέας Εμπορίου Π. Σταμπουλίδης τόνισε σε δηλώσεις του ότι «ο οργανωμένος και καθετοποιημένος παραγωγός θα πρέπει να έχει όλα τα εχέγγυα ασφάλειας προκειμένου, όταν το προϊόν του καταλήξει στον καταναλωτή, αυτός να ξέρει τι καταναλώνει, αλλά και ο ίδιος ο παραγωγός να έχει την υπεραξία του προϊόντος που παράγει». Το ενδιαφέρον είναι ότι η κυβέρνηση δεν έχει κάνει κάποια νέα νύξη στην, προσωρινή έστω, παράταση του μειωμένου φόρου.

Αν όλα αυτά ισχύσουν κανονικά, τότε το κόστος μιας απλής βραδινής εξόδου, πολύ συνηθισμένης στα Γιάννενα, αναμένεται να εκτοξευθεί. Οι επιχειρηματίες της εστίασης γνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο, σε συνδυασμό με τη σιδηρά εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, θα μειώσει περισσότερο ακόμα τους τζίρους.

Ωστόσο, παρότι ο αντικαπνιστικός νόμος έχει προφανή (και σωστή) υγειονομική αιτιολόγηση και κατεύθυνση, οι ραγδαίες αλλαγές στο τσίπουρο, χρησιμοποιούν τις υγειονομικές πτυχές περισσότερο ως δικαιολογία, η οποία δύσκολα γίνεται πιστευτή σε πόλεις όπως τα Γιάννενα και ο Βόλος.

Το σίγουρο είναι ότι το 2020, το παλιό σύνθημα «το τσίπουρο πρέπει να κάνει 1,60 με μεζέ», θα μοιάζει ακόμα πιο ουτοπικό…